1. Viruslar (a) va bakteriyalar (b) faoliyati bilan bog’liq jarayonlarni aniqlang

Variant 1

1.Viruslar (a) va bakteriyalar (b) faoliyati bilan bog’liq jarayonlarni aniqlang.

1) transduksiya jarayonining sodir bo’lishi;
2) yem-xashak o‘simliklaridan silos bostirish;
3) fotosintezni amalga oshirishi;
4) g‘o‘zada vilt kasalligining yuzaga kelishi
A ) a-2; b-3 B) a-4; b-2 С) a-1; b-2 D) a-3; b-4

2.Xloroplast uchun mos xususiyatlarni aniqlang.

1) plastik almashinuvda ishtirok etadi;
2) fosfolipidlardan tuzilgan tashqi membranaga ega;
3) aerob sharoitda 30 molekula ATF sintezlaydi;
4) irsiy axborot saqlaydi;
5) suv qaroqchisi hujayralarida mavjud;
6) raffleziya hujayralarida mavjud
A)1, 6 В) 3,4 C) 2,4 D) 3,5

3.Achitqilarning spirtli achishi jarayonida ishtirok etuvchi moddalarni aniqlang.

1) aseton; 2) ADF; 3) fosfat kislota; 4) AMF;
5) kislorod; 6) sut kislota; 7) ferment; 8) kraxmal
A) 3, 5, 7 В) 1, 4, 5 C) 2, 3, 7 D) 4, 6, 8

4.Mitoz va meyoz bosqichlari uchun mos holatlarni belgilang.

1) profaza; 2) profaza I; 3) profaza II;
a) xromosomalar diploid to‘plamga ega;
b) sentriolalar ikki qutbga tarqaladi;
c) xromosomalar gaploid to'plamga ega;
d) gomologik xromosomalarda genlar almashinadi;
e) xromosomalar sitoplazmada joylashadi
A) 1-a; 2-с; 3-е B) 1-d; 2-c; 3-a
C) 1-e; 2-a; 3-c D) 1-c; 2-d; 3-e

*5.Qalampir mikrosporasida hosil bo’lgan generativ hujayra bo‘linishida mutatsiya sodir bo’lib, mitoz bo'linishining anafaza davrida ikkita nogomologik xromosomalarning mustaqil xromatidalari har xil qutbga tarqalmay, bir qutbga o^’tsa, hosil bo’lgan spermiylar bilan urug’langan normal markaziy hujayradagi xromosomalar soni nechta bo’ladi?

A) 70 yoki 76 B) 70 yoki 74
C) 46 yoki 74 D) 48 yoki 46

6.Dominant (a) va retsessiv (b) belgilarni ajrating.

1) no'xat dukkagining oddiy bo’lishi;
2) bug'doy donining oq rangi;
3) shizofreniya; 4) tug'ma karlik;
5) sichqon yungining sariq rangi;
6) xo'roz tojining oddiy shaklda bo’lishi;
7) no‘xat gulining qizil rangi; 8) qandli diabet
A) a - 2, 4, 8; b - 1, 3, 5
B) a -1,3, 8; b - 2, 4, 5
С) a - 1, 5, 7; b -2, 4, 8
D) a -2,4, 5; b- 1,6,7

7.Tulkilar juni rangi ikki juft noallel genlarga bog’liq, kumushrangli junning yuzaga chiqishi bir yoki ikki xil retsessiv allel genlar orqali boshqariladi. Ikki xil allel dominant genlarga ega tulkilar malla rangga ega bo’ladi. Digeterozigota tulkilar chatishishidan hosil bo’lgan avlodlar genotipini aniqlang.

A) 3 malla; 1 kumushsimon rangli
B) 9 malla; 7 kumushsimon rangli
C) 12 malla; 4 kumushsimon rangli
D) 13 malla; 3 kumushsimon rangli

8.Gibridoma haqidagi noto‘g‘ri fikrni aniqlang.

A) oqsil regulyatorlar, gormonlar, antitana yaratish texnologiyasida gibridomalardan foydalaniladi
B) gibridomadan transduksiya va transformatsiya jarayonlarida foydalaniladi
C) antitana sintezlovchi limfotsit hujayrasi bilan rak hujayrasining qo'shilishidan gibridoma hosil bo‘ladi
D) har qanday hujayrani rak hujayrasi bilan biriktirish yo‘li bilan hosil qilish mumkin

9.Floemaning (a) va ksilemaning (b) tarkibiy qismlarini aniqlang.

1) o'tkazuvchi nay; 2) yo’ldosh hujayralar; 3) lub tolalari; 4) traxeidlar; 5) yog‘ochlik tolalari;
6) elaksimon naylar.
A) a - 2, 4; b - 5, 6 В) a - 1, 3; b - 2, 4
C) a - 2, 3; b - 1, 5 D) a - 2, 6; b - 3, 5

10.Zuhrasoch qirqqulog’ining sporofiti uchun mos javobni belgilang.

A) zigotadan rivojlanadi, fotosintez qiladi
B) ildizpoyali o‘simlik, sporadan rivojlanadi
C) sporadan rivojlanadi, poya-bargli o‘simlik
D) jinssiz bo'g'in hisoblanadi, zigota hosil qiladi

11.Yo‘sinlarning jinsiy bo‘g‘ini uchun xos bo'lmagan javobni toping.

A) Gametofit nasl hisoblanadi, mustaqil oziqlanadi.
B) Gametofit nasl hisoblanadi, ko‘p hujayrali, poya-bargli o‘simlik.
C) Sporadan rivojlanadi, zigota hosil qiladi.
D) Zigotadan rivojlanadi, sporofit hisobiga oziqlanadi.

12.Kanop qaysi turkum vakili hisoblanadi?

A) bo'ritaroq B) gulxayri C) kanop D) g‘o‘za

13.Shuvoq turkumi vakillariga xos bo’lmagan xususiyatlarni belgilang.

1) suttikandoshchalar oilachasiga mansub;
2) moychechakdoshchalar oilachasiga mansub;
3) qora jusan shu turkumga mansub;
4) gulkosachasi qisqarib ketgan;
5) bargi murakkab, yonbargchali;
6) hayotiy shakliga ko‘ra daraxt
A) 1, 5, 6 В) 1, 4, 5 C) 2, 3, 6 D) 2, 3, 4

14.Nozema qaysi sinf vakili?

A) sporalilar B) soxta oyoqlilar
C) kipriklilar D) xivchinlilar

15.Quyidagi ma’lumotlar qaysi organizmlarga tegishli ekanligini aniqlang.

1) atmosfera kislorodi bilan nafas oladi;
2) suvda erigan kislorod bilan nafas oladi;
3) jabra yordamida nafas oladi
A) l-apollon; 2-perlovitsa; 3-langust
B) l-zorka; 2-yomg‘ir chuvalchangi; 3-biy
C) l-tovusko‘z; 2-langust; 3-qoraqurt
D) l-baqachanoq; 2-dafniya; 3-krevetka

16. Manta uchun mantiqiy bog’liq bo’lgan tushunchalarni aniqlang.

1) ichak; 2) ikki kamerali yurak; 3) umurtqa;
4) o‘rta quloq; 5) katta qon aylanish doirasi;
6) suzgich pufagi
A) 4, 5, 6 В) 1, 2, 3 C) 2, 4, 6 D) 1, 3, 5

17.Suvda hamda quruqlikda yashovchilar sinfining barcha vakillari uchun umumiy bo’lgan belgilarni aniqlang.

1) kloakaning mavjudligi; 2) dumning bo’lmasligi;
3) qovurg‘aning bo’lishi; 4) tashqi urug’lanish;
5) bir xil uzunlikdagi oldingi va orqa oyoqlaming mavjudligi;
6) lichinkasining suvda rivojlanishi.
A) 1, 3, 6 В) 1, 4, 6 C) 2, 3, 4 D) 2, 4, 5

18.Ko’l baqasi va ko’lbuqa uchun umumiy xususiyatlarni ko‘rsating.

1) yurak bo’lmachalarida arterial va venoz qonlari aralashmaydi;
2) ichki urug’lanish kuzatiladi;
3) tana harorati tashqi muhit haroratiga bog’liq;
4) kloakaga ega;
5) ko’krak qafasining kengayib-torayishi qovurg‘alararo muskullar hisobiga bo’ladi;
6) ayirish a’zolari mezodermadan rivojlanadi
A) 2, 3, 4 B) 3, 4, 5 C) 1, 4, 6 D) 1, 2, 4

19.Quyida keltirilgan ta’riflarni ularga mos keluvchi sutemizuvchi hayvonlar bilan to‘g‘ri juftlab ko'rsating.

a) tanasi ingichka yoriqlarga kirishga moslashgan;
b) oyo'gida bitta yoki uchta barmog’i bo’lib, og’irlik uchinchi barmoqqa tushadi;
c) go'shti uchun ovlanadi; d) ko'zlari boshining oldingi tomonida joylashgan.
A) a - to‘ng‘iz; b - zebra; c - ohu; d - ukki
B) a - norka; b - tarpan; c - sayg'oq; d - kaputsin
C) a - qashqaldoq; b - qulon; c - karakatitsa;
d - gibbon
D) a - tyin; b - karkidon; c - jayron; d - martishka

20.Odam organizmida A vitamini yetishmasa qanday jarayonlar kuzatiladi?

1) raxit kasalligi yuzaga keladi;
2) singa kasalligi yuzaga keladi;
3) teri quruqlashib, yoriladi;
4) umumiy holsizlik, tez charchash kuzatiladi;
5) nafas yo’llari ichki qavatining yallig’lanish
kasalliklari vujudga keladi;
6) milklar shishib, bo'shashib qoladi;
7) qorong'uda yaxshi ko‘ra olmaydi;
8) bolalar va o'smirlarda o'sish va rivojlanish
susayadi
A) 2, 3, 4, 6 B) 3, 5, 7, 8 C) 2, 4, 5, 7 D) 1, 3, 4, 8

21.Odam qon aylanish sistemasiga oid to'g'ri ma’lumotlarni aniqlang.

A) chap qorincha qisqarganda yarimoysimon klapan ochiladi, diastolik bosim yuzaga keladi
B) vena qon tomirlari venoz qonni o'pkalar tomon oqishida ahamiyatga ega
C) arteriya qon tomirlari tashqi tomondan biriktiruvchi to'qima bilan qoplangan bo’lib, arterial va venoz qonni tashishda qatnashadi
D) buyrakusti bezining po'stloq qismidan ajraladigan gormon qon bosimini oshiradi

22.Odamlarda quyidagi qaysi jarayonlar parasimpatik nerv sistemasi orqali amalga oshadi?

1) yurak faoliyatining tezlashishi;
2) ichak muskullari harakatining kuchayishi;
3) bronxlar kengayib, nafas olishning osonlashishi; 4) qon tomirlar kengayib, qon bosimining tushishi;
5) siydik qopi muskullarining bo'shashishi;
6) ter ajralishining susayishi
A) 1, 3, 5 В) 1, 2, 6 C) 2, 4, 6 D) 3, 4, 6

23.Noto'g'ri ma’lumotlar ko‘rsatilgan javobni aniqlang.

1) targ’il tana zararlansa, tana muskullari tarangligi pasayadi;
2) miyacha zararlansa, tana muskullari tarangligi ortadi;
3) antidiuretik gormon reabsorbsiya jarayonini kuchaytiradi;
4) paratgormon ko‘p ishlab chiqarilsa, nerv muskul sistemasi qo‘zg‘aluvchanligi ortadi;
5) ko‘z gavhari do‘ngligi ortsa, gipermetropiya yuzaga keladi;
6) orqa miyada joylashgan motoneyronlarishi buzilsa, muskullarning tonusi pasayadi
A) 1, 4, 5 В) 1, 3, 5 C) 2, 4, 6 D) 2, 4, 5

24.Harakatlantiruvchi (a) va stabillashtiruvchi (b) tanlanish natijalarini aniqlang.

1. Bo‘r davrida iqlim keskin o'zgarishi tufayli yopiq urug’li o'simliklarning ko'payishi.
2. Sun’iy ekosistemalarda qayin odimchisining qoramtir formalari yashab qolishi.
3. Bo‘r davrida iqlim keskin o'zgarishi tufayli qirqquloqsimonlar va ochiq urug’lilarning kamayishi.
4. Sutemizuvchilarda tana vazni juda katta yoki kichik bo'lgan yangi tug'ilgan bolalarning nobud bo’lishi.
5. Tabiiy ekosistemada qayin odimchisining oq rangli formalari yashab qolishi.
A) a -2, 4;b-3,5 B) a - 2, 3; b - 1, 5
C) a - 1, 2; b -3, 4 D) a -2, 3; b - 4, 5

25.Qadimgi panjaqanotli baliqlardan suvda hamda quruqda yashovchilarning kelib chiqishi (a), yapon, kavkaz, xiva qirg'ovul kenja turlarining paydo bo’lishi (b), odam va it ajdodlarida -globin oqsili tuzilishida 70 million yil avval farqning paydo bo’lishi (c) qanday jarayonlarga misol bo'ladi?

A) a - divergensiya; b - mikroevolyutsiya;
c - konvergensiya
B) a - mikroevolyutsiya; b - makroevolyutsiya;
c - divergensiya
C) a - mikroevolyutsiya; b - divergensiya;
c - makroevolyutsiya
D) a - makroevolyutsiya; b - mikroevolyutsiya;
c – divergensiya
26.To‘g‘ri (a) va noto'g'ri (b) fikrlarni aniqlang.
1) mezozavrlar - baliq kaltakesaklar;
2) ixtiostegalar - qirilib ketgan suvda hamda
quruqlikda yashovchilar;
3) ixtiozavrlar - ilon kaltakesaklar;
4) trilobitlar - qadimgi bo'g’imoyoqlilar;
5) tiranozavrlar - yirtqich kaltakesaklar;
6) brontozavrlar - o‘txo‘r kaltakesaklar;
7) qalqondorlar - bosh skeletlilar.
A) a - 3,4; b- 1,7 B) a - 2, 4; b - 1, 3
C) a - 2, 5; b- 3, 4 D) a - 4, 5; b - 2, 6

27.Ekologik piramidani bug'doy-chigirtka-kaltakesak-lochin tashkil etadi. Produsentning biomassasi 300 kg bo'lsa, I va II darajali konsumentlarning umumiy biomassasini (kg) aniqlang.

A) 33 B) 30,3 C) 12,5 D) 15,3

28.DNK tarkibida 2700 ta vodorod bog^’ bo'lib, adenin va timin orasidagi vodorod bog'lari soni guanin va sitozin orasidagi vodorod bog’lar sonidan 1,5 marta ko‘p. Mutatsiya natijasida nukleotidlarning 20 foizi yo'qolgan bo’lsa, dastlabki DNK dagi guaninlar sonini toping.

A) 360 B) 810 C) 162 D) 648

29.Sulining qora va oq donli navlari chatishtirilganda F₁ da barcha donlar kulrang, F₂ da barcha ranglar nisbati 1:4:6:4:1 ni tashkil etadi. F₂ da olingan naslning necha foizi kulrang donli bo’ladi?

A) 18,75 B) 25 C) 6,25 D) 37,5

30.Doni sariq va tekis, qizil gulli, genotipi trigeterozigota no‘xat o'simligini tahliliy chatishtirish natijasida hosil bo‘lgan avlodning necha foizida doni sariq va tekis bo’ladi?

A) 12,5 B) 50 C) 25 D) 37,5
Variant 2

1.Parmeliyadagi qaysi xususiyatlar achitqi zamburug'ida uchramaydi?

1) avtotrof oziqlanish; 2) geterotrof oziqlanish; 3) hujayrasi yadroga ega; 4) hujayrasi xitin qobiqli; 5) saprofit organizm; 6) ko‘p hujayrali organizm
A) 1, 6 B) 3, 6 C) 2, 4 D)2,5

2.Quyidagi atamalar qaysi sistematik birliklarni ifodalaydi?

1) magnoliyasimonlar; 2) qarchig'aysimonlar;
3) falangalar; 4) ayiqsimonlar; 5) losossimonlar;
6) tog'ayli baliqlar; 7) gidroid poliplar;
a) sinf; b) oila; c) turkum
A) a - 1, 3, 6; b - 2, 7; c - 4, 5
B) a - 4, 7; b- 2,3, 5; c - 1, 6
C) a - 5, 6; b- 1,3; c- 1, 2, 7
D) a - 1, 6, 7; b - 2, 4; c - 3, 5

3.Timozin (a), paratgormon (b), tiroksin (c) gormonlarining funksiyalarini aniqlang.

1) reabsorbsiya jarayonini susaytiradi;
2) limfotsitlar hosil bo’lishini ko'paytiradi;
3) jinsiy bezlar funksiyasini susaytiradi;
4) fosfor almashinuvini boshqaradi;
5) yurakni gumoral boshqarishda ishtirok etadi;
6) jinsiy bezlar funksiyasini kuchaytiradi
A) a - 6; b - 5; c - 1 В) a - 1; b - 5; c - 2
C) a - 3; b - 4; c - 1 D) a - 6; b - 4; c – 5

4.Mitozning anafaza bosqichi yakuni uchun mos holatlarni belgilang.

a) xromatidalar mustaqil xromosomalarga aylanadi;
b) qutblarda ikki xromatidali xromosomalar to‘planadi;
c) xromosomalar diploid to‘plamga ega bo'ladi;
d) xromosomalar spirallari yoyilgan holatda bo'ladi;
e)xromatidalarni birlashtiruvchi belbog’ uzuladi
A) a, e В) b,e C) a, b D) c, d

5.***Qalampir mikrosporasi mitoz bo’linishininganafaza davrida mutatsiya natijasida ikkita nogomologik xromosomalarning mustaqil xromatidalari har xil qutbga tarqalmay, bir qutbga o‘tsa va shu qutbdan vegetativ hujayra shakllansa, hosil bo'lgan spermiylar bilan urug'langan normal markaziy hujayrada xromosomalar nechta bo'ladi?

A) 72 B) 70 C) 70 yoki 74 D) 74

6.No'xatsimon tojli (a) va gulsimon tojli (b) xo'roz genotipini aniqlang.

1) AAbb; 2) AABb; 3) ааBB; 4) AABB; 5) ааВВ;
6) АаВВ; 7) ааВB; 8) АаВB; 9) Aabb
А) а - 5,7; B- 1,9 В) а - 4, 6; B - 2, 5
С) а - 3, 7; B - 2, 9 D) а - 6, 8; B - 2, 4

7.Rangni ajrata olmaslik kasalligiga chalingan ayol (onasi va akasi rangni normal ajrata oladi) sog’lom erkakka turmushga chiqdi. Ushbu oila uchun mos keladigan to‘g‘ri fikrni aniqlang.

A) ayol kasallikni yuzaga chiqaruvchi genni faqat otasidan olgan
B) ayol qiz farzandlarining 50%i sog'lom tug‘iladi
C) ayolning opasi ushbu belgi bo'yicha fenotipik sog'lom bo'lishi mumkin
D) ayolning o‘g‘il farzandlaridan biri rangni normal ajrata oladi

8.Hujayra ehtiyoji uchun kerak bolmagan pBR 322 (a), Bam HI (b) va transpozaza (c) lar qaysi ferment ta’sirida parchalab yuboriladi?

A) a, b - proteaza; c - nukleaza
B) a - nukleaza; b, c - proteaza
C) a - polimeraza; b, c - nukleaza
D) a - nukleaza; b - ligaza; c – proteaza

9.O‘simliklarning tirik (a) va o‘lik (b) to‘qima hujayralarini aniqlang.

1) elaksimon hjayralar; 2) traxeidlar;
3) po‘kak hujayralari; 4) epiderma hujayralari;
5) kambiy hujayralari; 6) sklerenxima hujayralari;
7) kollenxima hujayralari
A) a -2, 5; b-3,6 B) a - 4, 5; b -2,3
С) a - 1,4;b-3,7 D) a -4, 7; b - 1, 6

10.Zuhrasoch qirqqulog’ining jinssiz bo‘g‘ini uchun mos javobni belgilang.

A) ildizpoyali o'simlik, zigota hosil qiladi
B) spora hosil qiladi, poya-bargli o'simlik
C) sporadan rivojlanadi, tuxum hujayra hosil qiladi
D) sporofit nasl hisoblanadi, zigota hosil qiladi

11.Funariyaning laminariyadan farqli jihatlarini aniqlang.

1) poya-bargli o'simlik; 2) jinssiz ko'payishi sporalar orqali kechadi; 3) rizoidga ega;
4) ko‘p hujayrali arxegoniyga ega;
5) vegetativ organlarga ega;
6) jinsiy ko'payishi gametalar orqali kechadi;
7) o'tkazuvchi to'qimaga ega emas;
8) urug'lanish suv ishtirokida boradi.
A) 1, 4, 6 В) 1, 4, 5 C) 2, 7, 8 D) 2, 3, 4

12.Ochiq urug'lilar bo'limi (a), bir urug'pallalilar sinfi (b) va ikki urug'pallalilar sinfi (c) ga mansub o'simliklarni aniqlang.

A) a - archa; b - xolmon; c - andiz
B) a - qarag'ay; b - chuchmoma; c - shirach
C) a - andiz; b - olg'i; c - itqovun
D) a - saur; b - kakra; c- topinambur

13.Baobabga mos kelmaydigan ma’lumotlar keltirilgan javobni aniqlang.

A) changchilari 5 ta, gullari ayrim jinsli
B) qizil daraxt bilan bir biogeografik viloyatda tarqalgan, gullari to'g'ri
C) gulkosachabarglari qo'shilgan, urug'chisi cheksiz
D) umrboqiy daraxt, oddiy bargga ega

14.Tasmasimon chuvalchanglarga mantiqiy bog'liq bo'lgan tushunchalarni aniqlang.

1) finna; 2) qizilo'ngach; 3) pilla; 4) anal teshigi;
5) germafrodit; 6) zigota; 7) kutikula
A) 2, 6, 7 В) 1, 4, 5 C) 1, 5, 6 D) 2, 3, 7

15.Askaridaning yomg'ir chuvalchangidan farqli jihatlarini aniqlang.

1) tashqi tomondan kutikula bilan qoplangan;
2) halqum atrofi nerv halqasiga ega;
3) tuxumidan lichinka rivojlanadi;
4) erkin hayot kechiradi; 5) ichki organlari tana bo'shlig'ida joylashadi; 6) germafrodit hayvon
A) 1, 3 B) 3,5 C) 2, 4 D) 1,6

16.Churrak uchun mantiqiy bog'liq bo'lgan tushunchalarni aniqlang.

1) dumg'aza bezi; 2) to'rt kamerali yurak;
3) quloq suprasi; 4) tish; 5) metamorfoz;
6) bosh miya katta yarimsharlari
A) 1, 2, 6 В) 1, 4, 5 C) 3, 4, 5 D) 2, 3, 6

17.Dengiz tulkisiga xos bo'lgan xususiyatlarni to‘g‘ri belgilang.

1) jabra yoriqlariga ega;
2) tog'ayli baliqlar sinfi vakili;
3) suzgich pufagi rezonator vazifasini bajaradi;
4) yurak qorinchasidan katta qon aylanish doirasi boshlanadi;
5)ko'krak suzgichlari tanasiga tutashgan;
6) sterlyad bilan bitta turkumga mansub
A) 2, 4, 6 B) 2, 3, 5 C) 1, 2, 5 D) 1, 3, 6

18.Urg'ochisi gomogametali, ikkilamchi konsumentlarni belgilang.

1) kalxat; 2) latcha; 3) silovsin; 4) ukki; 5) korsak; 6) miqqiy
A) 1, 4, 5 B) 2, 3, 6 C) 2, 3, 5 D) 1, 4, 6

19.Kuropatkada mitozning profaza (a) va korsakda anafaza (b) davri uchun xos bo'lgan xususiyatlarni aniqlang.

1) ikkita sentriola hujayra qutblari tomon tarqala boshlaydi;
2) xromosoma xromatidlarini birlashtirib turuvchi belbog‘ uziladi;
3) xromatidlar mustaqil xromosomaga aylanadi;
4) xromosomalar ekvator tekisligi tomon harakatlana boshlaydi;
5) yadro shirasining yopishqoqligi kamayadi;
6) sitoplazmaning membranali qismidan yadro qobig‘i hosil bo'ladi
A) a-4, 5; b-1, 3 B) a-5, 6; b-2, 4
С) a-1, 5; b-2, 3 D) a-1, 3; b-4, 6

20.To‘g‘ri fikrlarni aniqlang.

Odam yuragi chap qorinchasiga ...
1) qon bo'lmachadan o'tadi;
2) qon yarim oysimon klapan orqali o'tadi;
3) arterial qon o'tadi;
4) venoz qon o'tadi;
5) qon vena tomiridan o'tadi;
6) uch tavaqali klapan orqali o'tadi;
7) ikki tavaqali klapan orqali o'tadi
A) 1, 3, 7 B) 3, 5, 6 C) 2, 3, 5 D) 1, 4, 6

21.Odamning muskullarida hosil bo'lgan karbonat angidiridni tashqi muhitga chiqarilish ketma ketligi to'g'ri ko'rsatilgan javobni aniqlang.

A) muskul kapillyarlari arteriya tomiri yurak
o‘ng bo‘lmasi → yurak o‘ng qorinchasi → o‘pka
arteriyasi → o‘pka kapillari tashqi nafas
a’zolari → tashqi muhit
B) muskul kapillyarlari → vena→ yurak chap
bo'lmasi → yurak chap qorinchasi→ o'pka
arteriyasi → o'pka kapillyari → nafas a’zolari
→ tashqi muhit
C) muskul kapillyarlari → vena → yurak o‘ng
bo‘lmasi → yurak o‘ng qorinchasi → aorta →
o‘pka kapillyari → nafas a’zolari → tashqi muhit
D) muskul kapillyarlari→ vena→ yurak o'ng
bo'lmasi yurak → o'ng qorinchasi → o'pka
arteriyasi→o'pka kapillyari→ nafas a’zolari →
tashqi muhit

22.Odam organizmidagi vazopressin gormoniga xos bo'lmagan xususiyatlarni to'g'ri belgilang.

a) buyrakusti bezining po'stloq qavatidan ajraladi;
b) qon tomirlarni toraytirib, qon bosimni oshiradi;
c) gipofiz bezining orqa bo'lagidan ajraladi;
d) jinsiy bezlar funksiyasini pasaytiradi;
e) ayollarning jinsiy bezlari funksiyasini kuchaytiradi;
f) reabsorbsiya jarayonini kuchaytiradi, siydik ajralishini kamaytiradi
A) c, b, e B) a, d, e C) a, d, f D) b, c, f

23.Bosh miya katta yarimsharlari po‘stlog‘ining o'ng (a) va chap (b) qismlari hamda ularning funksiyalari o'rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.

1) gavdaning chap tomonidagi organlar ishini boshqaradi;
2) so'zlash, gapirishni ta’minlaydi;
3) nutqdagi intonatsiyani boshqaradi;
4) mo'ljal olishni ta’minlaydi;
5) gavdaning o'ng tomonidagi organlar ishini boshqaradi;
6) geometrik shakllar haqidagi axborotlarni analiz qiladi;
7) ohangni idrok qilishni nazorat qiladi;
8) o'qish qobiliyatini nazorat qiladi.
A) a - 1, 6; b - 3, 8 B) a - 4, 8; b - 5, 7
С) a - 1, 4; b-2, 6 D) a - 4, 6; b - 2, 8

24.Noto'g'ri fikrni aniqlang.

A) ko‘rinadigan nurlar o'simliklarda fotosintezda jarayonining amalga oshishida katta ahamiyatga ega.
B) tirik organizmlardagi fiziologik jarayonlar faolligining yorug' kun uzunligiga bog'liqligi fotoperiodizmdir.
C) Shumtol, qarag'ay, eman, paporotnik daraxtlari soyaga chidamli o'simlik hisoblanadi.
D) o‘simliklarda fotosintez jadalligi yorug'likning to'yinishiga bog'liq, optimal darajadan o'tganda fotosintez sekinlashadi.

25.Qaysi era va davrda qalin yungli karkidonlar, mastodontlar va dengiz sigirlari odamlar tomonidan qirib yuborilgan?

A) kaynozoy, to'rtlamchi B) mezozoy, yura
C) mezozoy, trias D) kaynozoy, uchlamchi

26.Oparinning abiogen molekular evolutsiya to'g'risidagi nazariyasiga ko'ra quyidagi strukturalarni paydo bo'lishiga ko'ra bosqichlarga ajrating.

1) aminokislotalar; 2) spirtlar; 3) ammiak;
4) polinukleotidlar; 5) suv bug'lari; 6) protobiontlar;
7) uglerod oksidlari; 8) metan; 9) aldegidlar;
10) vodorod sulfid; 11) koaservat tomchilar;
12) polipeptidlar.
A) I bosqich - 3, 4, 7, 8, 11; II bosqich - 1, 2, 9;
III bosqich - 6, 10; IV bosqich - 12; V bosqich - 6
B) I bosqich - 3, 5, 7, 8, 10; II bosqich - 1, 4, 9;
III bosqich - 2, 12; IV bosqich - 6; V bosqich -11
C) I bosqich - 3, 5, 7, 8, 10; II bosqich -1,2, 9;
III bosqich - 4, 12; IV bosqich - 11; V bosqich - 6
D) I bosqich - 1, 5, 7, 8, 10; II bosqich - 2, 3, 9;
III bosqich - 4, 11; IV bosqich - 12; V bosqich - 6

27.Ekologik piramidani o'simlik-chigirtka-kaltakesak-lochin tashkil etadi. II darajali konsumentning biomassasi 180 kg bo'lsa, III darajali konsumentning umumiy biomassasi II darajali konsumentnikidan qanchaga (kg) kamligini aniqlang.

A) 245 B) 162 C) 321 D) 270
28.Ikkita DNK molekulasi tarkibida jami 1000 ta nukleotid mavjud. Birinchi DNK molekulasidagi nukleotidlarning 25% i adenin nukleotididan iborat, ikkinchi DNK molekulasidagi nukleotidlarning 20% i timin nukleotididan iborat. Agar ikkala DNK molekulasi tarkibidagi guanin nukleotidlari yig'indisi 270 taga teng bo'lsa, ikkinchi DNK molekulasining uzunligini (nm) aniqlang. (qo'shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm)
A) 72 B) 102 C) 120 D) 68

29.Sulida A geni rang hosil bo'lishiga ta’sir qilib, donning qora bo'lishini ta’minlaydi. a geni rang hosil bo'lishiga ta’sir qilmaydi. В geni donning kulrang bo'lishini, b geni esa donning oq bo'lishini ta’minlaydi. Genotiplari bir-biridan farq qiluvchi suli o'simliklari chatishtirilganda 1440 ta o'simlik olindi. Shulardan 360 tasi kulrang, qolganlari qora donli bo'lib, oq donli o'simliklar hosil bo'lmadi. Chatishtirish uchun olingan o'simliklarning genotipini aniqlang.

А) АаВЬ x Aabb В) AaBB x Aabb
C) AaBb x aabb D) AABb x Aabb

30.Doni sariq va tekis, qizil gulli, genotipi trigeterozigota no'xat o'simligini tahliliy chatishtirish natijasida hosil bo'lgan avlodning necha foizida doni tekis va guli oq rangda bo'ladi?

A) 50 B) 37,5 C) 25 D) 12,5


Variant 3

1.Parmeliyadagi qaysi xususiyatlar achitqi zamburugdda ham uchraydi?

1) avtotrof oziqlanish; 2) geterotrof oziqlanish;
3) hujayrasi yadroga ega; 4) hujayrasi xitin qobiqli; 5) parazit hayot tarzi; 6) ko‘p hujayrali organizm
A) 3, 4 В) 1, 5 C) 4, 6 D) 2, 6

2.Mitoxondriya (a) va xloroplastlarga (b) xos xususiyatlarni aniqlang.

1) xlorofillga ega;
2) ichki membranasi kristalar hosil qiladi;
3) kislorod ishtirokisiz ATF sintezlaydi;
4) bo’linibko'payadi;
5) organik modda parchalanishi hisobiga ATF sintezlaydi;
6) uglevod hosil qiladi; 7) tarkibida DNK mavjud;
8) simbioz gipotezasiga ko‘ra anaerob bakteriyalardan kelib chiqqan
A) a -2, 5, 7; b - 1, 3, 6 B) a - 6, 8; b - 2, 5, 7
С) a - 1, 3, 4; b - 1, 6, 8 D) a -2,3, 5; b -4,6,8

3.Nukleotidlar (a) va aminokislotalar (b) ga xos bo’lgan xususiyatlarni juftlab ko’rsating

1) yadro tarkibida uchraydi;
2) biomolekulalarning monomeri hisoblanadi;
3) peptid bog’lar orqali birikib polimerlarni hosil qiladi;
4) tarkibida azot saqlaydi;
5) tarkibida azot asoslari, monosaxarid va fosfat kislota uchraydi;
6) replikatsiya jarayonida ishtirok etadi;
7) denaturatsiyaga uchraydi
A) a - 2, 4, 7; b - 3, 5, 6 B) a -3,4, 6; b - 4, 5, 7
С) a - 1, 3; b- 4, 5, 7 D) a -1,2, 4; b - 1, 2, 4

4.Begemot jinsiy hujayralarining rivojlanishiga mos keluvchi xususiyatlarni ko'rsating.

1) birlamchi jinsiy hujayralar avval meyoz, so'ngra mitoz bo'linishi kuzatiladi;
2) mitoz usulda bo’lingan hujayra xpomosomalari gaploid to'plamda bo’ladi;
3) birlamchi jinsiy hujayralar avval mitoz, so'ngra meyoz bodinishi kuzatiladi;
4) meyoz II bo'linishdan so‘ng yana bo'linish kuzatiladi;
5) mitoz bo’lingan hujayra xromosomalari diploid to'plamda bo’ladi;
6) meyoz II bodinishdan so‘ng boshqa bo'linish kuzatilmaydi
A) 1, 4, 5 В) 1, 2, 4 C) 2, 3, 6 D) 3, 5, 6

5.Qalampir mikrosporasi mitoz bo’linishining anafaza davrida mutatsiya natijasida ikkita nogomologik xromosomalarning mustaqil xromatidalari har xil qutbga tarqalmay, bir qutbga o‘tsa va shu qutbdan vegetativ hujayra shakllansa, hosil bo’lgan spermiylar bilan urug’langan normal markaziy hujayrada xromosomalar nechta bo’ladi?

A) 74 B) 70 yoki 74 C) 72 D) 70

6.Retsessiv belgilarni ajrating.

1) no'xat dukkagining bo‘g‘imli bo’lishi;
2) bug'doy donining oq rangi; 3) braxidaktiliya;
4) tug'ma karlik; 5) sichqon yungining qora rangi;
6) xo'roz tojining yong'oqsimon shakli;
7) no‘xat gulining oq rangi;
8) sil kasalligiga moyillik
A) 1, 5, 7 B)2,5,6 C) 3, 6, 8 D) 3, 4, 8

7.Baobabga xos xususiyatlarni aniqlang.

A) fototrof organizm, nafas olish jarayonida kislorod ajratadi
В) fototrof organizm, generativ organi - gul
C) konsument organizm, vegetativ organlarga ega emas
D) produsent organizm, plastidalarga ega emas

8.Gibridoma haqidagi noto‘g‘ri fikrni aniqlang.

A) gibridoma bir xil antigen belgini tanib bog‘lanuvchi monoklonal antitana sintez qiladi
B) oqsil regulyatorlar, gormonlar, antitana yaratish texnologiyasida gibridomalardan foydalaniladi
C) har qanday hujayrani rak hujayrasi bilan biriktirib gibridoma hosil qilish mumkin
D) sichqonga antigen yuborilganda taloq hujayralarida har xil antitana sintez qiluvchi splenotsitlar kloniga gibridoma deyiladi

9.Shakli o‘zgargan barglarni aniqlang.

1) qulupnayning jingalagi; 2) bodring gajaklari;
3) zirkning tikanlari; 4) nastarinning to‘pguli;
5) no‘xotning gajaklari;
6) qirqbo‘g‘imning sporofilli;
7) akatsiyaning tikanlari
A) 2, 6, 7 B) 3, 5, 7 C) 1, 3, 5 D) 2, 4, 6

10.Oddiy xlorellaga xos bo’lgan xususiyatlar to‘g‘ri ko'rsatilgan javobni belgilang.

1) tuban o'simlik; 2) yuksak o'simliklarning tubani;
3) xlorelladoshlar oilasiga mansub;
4) eukariot organizm; 5) plastidaga ega;
6) kuzda spora hosil qiladi
A) 1, 3, 5 В) 1, 4, 6 C) 2, 3, 6 D) 2, 4, 5

11.Qirqbo'g’imlarga xos bo’lmagan xususiyatlarni aniqlang.

1) ildizpoyali o'simlik;
2) anteridiyda ikki xivchinli spermatozoidlar
yetiladi;
3) gametofit bo‘g‘in ustunlik qiladi;
4) barglari poyada halqasimon joylashgan;
5) hujayralari xitin qobiqqa ega;
6) tallomdan ajralgan o'simtalar orqali ko‘payadi;
7) erta bahorda sershox qirqbo'g’imning ildizpoyasidagi kurtaklaridan qo'ng’ir rangli shoxlanmagan generativ novda o‘sib chiqadi;
8) gametofiti bir uyli, ikki jinsli
A) 1, 2, 3, 5, 7, 8 В) 1, 2, 5, 7, 3, 4
C) 1, 2, 4, 5, 7, 8 D) 2, 3, 5, 6, 7, 8

12.Ochiq urug’lilar bo’limi (a), bir urug'pallalilar sinfi (b) va ikki urug‘pallalilar sinfi (c) ga mansub o'simliklarni aniqlang.

A) a - qarag‘ay; b - chuchmoma; c - shirach
B) a - andiz; b - olg‘i; c - itqovun
C) a - archa; b - xolmon; c - andiz
D) a - saur; b - kakra; c – topinambur

13."Zarg^!aldoq", "Vatan" navli o‘simliklarga xos bo’lmagan ma’lumotlarni belgilang

A) barg tomirida nay tolali boylamlar bo’ladi
B) gulqo‘rg‘oni gulkosacha va gultojdan iborat, barglari yonbargchali
C) "Namangan", "Qozidastor" navli o‘simliklar bilan bir oilaga mansub
D) soxta meva hosil qiladi, barglari yonbargchasiz

14.Nozema qaysi sinf vakili?

A) kipriklilar B) xivchinlilar
C) soxta oyoqlilar D) sporalilar

*15.Quyidagi sistematik birliklarga mos keluvchi umurtqasiz hayvonlar to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni toping.

1) bir sinfga mansub organizmlar;
2) bir turkumga mansub organizmlar;
3) bir tipga mansub organizmlar
A) l-tok shillig‘i va dreysena;
2-chirildoq va temirchak; 3-dreysena va karakatitsa
B) l-chupchik va belyanka; 2-kallima va gelekonius; 3-suvarak va dafniya
C) l-beshiktervatar va kvaksha;
2-poliksina va maxaon; 3-qoraqurt va iskabtopar
D) l-midiya va baqachanoq; 2-chayon va falanga; 3-mita va iskabtopar

16.Qurbaqa uchun mantiqiy bog‘liq bo’lgan tushunchalarni aniqlang.

1) qovurg'a; 2) bir qorinchali yurak; 3) o‘rta quloq;
4) uchinchi qovoq; 5) katta qon aylanish doirasi;
6) o'mrov suyagi
A) 2, 3, 5 B) 3, 4, 6 C) 1, 5, 6 D) 2, 4, 5

17.Ildam kaltakesak (a) va triton (b) embrional rivojlanish davriga xos ma’lumotlarni aniqlang.

1) urug’lanish ichki;
2) gastrulatsiya blastulaning qat-qat joylashuvi hisobiga bo’ladi;
3) 2 marta ekvatorial bo’linishdan so‘ng 32 ta blastomer hosil bo’ladi;
4) embrionning jinsi tuxum hujayra tarkibidagi xromosomalarga bog’liq;
5) 3 marta meridinal bo’linishdan so‘ng 8 ta hujayra hosil bo’ladi;
6) endodermadan jabra rivojlanadi;
7) urug’lanish tashqi
A) a-1, 5; b-3, 7 В) a-1, 2; b-5, 7
C) a-2, 4; b-3, 6 D) a-3, 7; b-1, 4

18.Noto‘g‘ri ma’lumot keltirilgan javobni aniqlang.

A) Oq ayiq Arktika muzliklarida yashashi bilan qo‘ng‘ir ayiqdan farq qiladi
B) Grenlandiya tyuleni quloq suprasinining bo‘lishi bilan dengiz mushugidan farq qiladi
C) Tuvaloq yerga in qurishi bilan ko'rgalakdan farq qiladi
D) Jayra qoziq tishlarining bo’lmasligi bilan suvsardan farq qiladi

19.To'rt (a), ikki (b), bir (c) bo’lmali oshqozonga ega umurtqali hayvonlarni aniqlang.

1) zebra; 2) krevetka; 3) churrak; 4) sayg'oq;
5) ko’lbuqa; 6) krab; 7) tapir; 8) bug'u; 9) jirafa;
10) qulon.
A) a - 1, 10; b - 2, 5; c - 8, 9
B) a - 7, 9; b - 2, 3; c - 4, 10
C) a - 7, 10; b - 5, 6; c - 4, 8
D)a - 8, 9; b - 3, 5; c - 1, 7

20.*Odam chap qo’li venasidan oshqozonni davolash uchun yuborilgan dorining yo'nalishi to‘g‘ri keltirilgan javobni belgilang.

1) kovak vena; 2) chap bo’lmacha;
3) o‘pka arteriyasi; 4) o‘ng bo’lmacha;
5) aorta va katta qon aylanish sistemasining arteriyalari; 6) o‘ng qorincha; 7) chap qorincha;
8) o'pka venasi
A) 1, 4, 6, 3, 8, 2, 7, 5 В) 1, 4, 2, 3, 8, 6, 7, 5
C) 1, 4, 6, 8, 3, 2, 7, 5 D) 1, 2, 7, 3, 8, 4, 6, 5

21.Nuqtalar o'rnini toddiring.

a) I guruh qonli odamlar ... guruhga donor bo’ladi;
b) IV guruh qonli odamlar ... guruhga donor bo’ladi;
c) III guruh qonli odamlar ... guruh uchun retsipiyent bo’ladi;
d) IV guruh qonli odamlar ... guruh uchun retsipiyent bo’ladi
A) a - II; b - IV; c - I; d - I
B) a - IV; b - IV; c - III; d - IV
C) a - III; b - II; c - III; d - III
D) a - IV; b - IV; с - IV; d – II

22.Odamning xulq atvorining xolerik tipiga xos bo’lmagan xususiyatlarini ko'rsating.

1) kuchli; 2) muvozanatlashgan;
3) qo‘zg‘alish tormozlanishdan ustun;
4) tormozlanish qo‘zg‘alishdan ustun; 5) kuchsiz;
6) kamharakat; 7) harakatchan;
8)muvozanatlashmagan
A) 2, 4, 6 В) 1, 3, 7 C) 2, 5, 8 D) 1, 3, 8

23.Noto'g'ri ma’lumotlar ko'rsatilgan javobni aniqlang.

1) uzunchoq miyadan chiquvchi adashgan nerv ichaklar harakatini susaytiradi;
2) targ’il tana zararlansa, tana muskullari tarangligi pasayadi;
3) uchlik nervi yallig’lansa yuz, ko‘z, tish sohasida og'riq seziladi;
4) miyacha zararlansa, tana muskullari tarangligi ortadi;
5) oqimtir yadro zararlansa, tana muskullari tarangligi ortadi;
6) paratgormon kam ishlab chiqarilsa, nerv-muskul sistemasi qo‘zg‘aluvchanligi pasayadi
A) 1, 3; 6 B) 2, 4, 5 C) 1, 2, 5 D)1, 4, 6

24.Yashash uchun kurash turlariga mos keladigan misollar to'g'ri ko'rsatilgan javobni aniqlang.

a) turlararo kurash; b) tur ichida kurash;
c) anorganik tabiatning noqulay sharoitlariga qarshi kurash;
1) bir turga mansub o‘simliklarning yorug’lik uchun kurashi;
2) o'simliklarning viruslar, bakteriyalar, zamburug’lar ta’sirida nobud bo’lishi;
3) o'simlik urug’larining sovuqdan nobud bo'lishi;
4) o'simliklarning namlik yetishmasligi oqibatida nobud bo’lishi;
5) qush va sutemizuvchilarning o'simlik urug’lari bilan oziqlanishi.
A) a - 5; b - 1; c - 4 B) a - 5; b - 1; c - 2
C) a - 5; b - 2; c - 4 D) a - 2; b - 5; c – 4

25.Qaysi sistematik guruhlar idioadaptatsiyalar natijasida paydo bo’lgan?

1) bosh skeletlilar; 2) ayiqsimonlar; 3) so'rg’ichlilar;
4) bo'kalar; 5) o'rgimchaksimonlar; 6) kaltakesaklar;
7) salamandralar.
A) 1, 3, 6 В) 1, 5, 7 C) 4, 6, 7 D) 2, 4, 5

26.Oparinning abiogen molekular evolutsiya to’g’risidagi nazariyasiga ko‘ra quyidagi strukturalarni paydo bo’lishiga ko'ra bosqichlarga ajrating.

1) aminokislotalar; 2) ammiak; 3) polinukleotidlar;
4) spirtlar; 5) protobiontlar; 6) suv bug’lari;
7) uglerod oksidlari; 8) metan; 9) aldegidlar;
10) vodorod sulfid; 11) polipeptidlar;
12) koaservat tomchilar.
A) I-bosqich : 2, 6, 7, 8, 10; II-bosqich : 1, 4, 9;
III-bosqich :11; IV-bosqich : 12; V-bosqich : 5
B) I-bosqich : 2, 6, 7, 8, 10; II-bosqich : 1, 3, 9;
III-bosqich : 11; IV-bosqich : 5; V-bosqich : 12
C) I-bosqich : 1, 6, 7, 8, 10; II-bosqich : 2, 4, 9;
III-bosqich :12; IV-bosqich : 11; V-bosqich : 5
D) I-bosqich : 2, 3, 7, 8, 12; II-bosqich : 1, 6, 9;
III-bosqich : 10; IV-bosqich : 11; V-bosqich : 5

27.O'simlik - quyon - tulkidan iborat oziq zanjirida o'simlik biomassasi 100 tonna. Bitta tulkining massasi 10 kg ga ortgan bo'lsa, populyatsiyadagi tulkilar sonini aniqlang.

A) 100 B) 1000 C) 10 D) 110

28.DNK fragmentida 1200 ta adenin bo’lib, u umumiy nukleotidlarning 24% ini tashkil qiladi. DNK fragmentidagi guaninlar sonini toping.

A) 1200 B) 1250 C) 1300 D) 1400


29.Aa genotipli organizm bilan o'tkazilgan tahliliy chatishtirish natijalariga oid to‘g‘ri ma’lumotlarni aniqlang.
1) retsessiv gomozigota genotiplar avlodning 75% ini tashkil etadi;
2) genlarning birikish hodisasi kuzatiladi;
3) fenotip bo'yicha nisbat 1:1 bo’ladi;
4) avlodning 50% dominant belgiga ega;
5) ota-onalarning ikkinchisi aa genotipga ega
A) 1, 3 В) 4, 5 C) 1, 2 D) 2,3

30. Odamlarda jingalak soch silliq soch ustidan chala dominantlik qiladi, geterozigotalilarda soch to’lqinsimon bo’ladi. Sepkillilik sepkilsizlik ustidan to'liq dominantlik qiladi. Gemofiliya esa X xromosomada joylashgan retsessiv belgi hisoblanadi. Barcha genlari bo'yicha geterozigotali ayol va silliq sochli, sepkilsiz,sog’lom erkak oilasida tug’ilgan gemofiliya bo'yicha kasal o‘g‘il bolaning genotipini aniqlang.

A) AaBBX^hY B) AAbbX^hY
C) AABBX^hY D) AabbX^hY


Variant 4

1.Hujayra tuzilishi va funksiyalarini o'rganish usullarini aniqlang.

A) sentrifugalash, mikroskopiya
B) egizaklar, sitogenetik
C) populyatsion, duragaylash
D) modellashtirish, geneologik

2.Mannaga xos bo‘lgan xususiyatlarni to‘g‘ri belgilang.

1) vegetativ tanasi tallom deb ataladi;
2) vegetativ organlarga ega;
3) tarkibida lixenin polisaxaridi uchraydi;
4) sitoplazmasida shakllangan yadro bo’lmaydi;
5) yuksak o'simliklarning ildizi bilan simbioz hayot kechiradi;
6) anorganik moddalardan, organik moddalar hosil qiladi
A) 2, 3, 5 B) 2, 4, 5 C) 1, 3, 6 D) 1, 4, 6

3.Yuqori molekulali birikmalarning parchalanishi natijasida energiya ajralishi bilan boradigan jarayon nima deb ataladi?

1) assimilyatsiya; 2) dissimilyatsiya; 3) anabolizm;
4) katabolizm; 5) energetik almashinuvi; 6) plastik almashinuv; 7) oraliq bosqich; 8) translyatsiya
A) 2, 8 В) 1,7 C) 4, 5 D) 3, 6

4.Embrion varaqlari va ulardan rivojlanadigan to‘qimalar o'rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.

a) entoderma, b) mezoderma
1) fassiya; 2) endokard; 3) bronxiolalar;
4) neyrogliya; 5) pay; 6) oshqozon epiteliysi
A) a - 2, 3; b - 4, 5 B) a - 3, 6; b - 1, 2
C) a - 2, 5; b - 3, 4 D) a - 2, 4; b - 3, 5

5.Organizmlarning ko‘payish va rivojlanish jarayoni bilan bog’liq bo’lgan noto‘g‘ri ma’lumotlarni aniqlang.

1) qirg'ovul jo'jasining ko'zi ochiq, tanasi par bilan qoplangan bo’ladi;
2) uy pashshasi tuxumidan boshi kichik va oyog’i bo‘gdmli bo’lgan lichinka chiqadi;
3) nam tuproqda odam askaridasi tuxumida lichinkalar rivojdanadi;
4) suv shilhg’i germafrodit ekanligi bilan oq planariyadan farq qiladi;
5) qum bo‘g‘ma iloni tirik tug'ishi bilan mantadan farq qiladi;
6) bo‘rilar va tulkilar bolasining tug'ilganda ko‘zi yumuq bo’ladi
A) 2, 4, 5 В) 1, 3, 4 C) 1, 3, 6 D) 2, 5, 6

6.Dominant (a) va retsessiv (b) belgilarni ajrating.

1) drozofila ko‘zining qizil rangi;
2) gemofiliya kasalligi;
3) drozofila tanasining qora rangi;
4) xo‘roz bo'ynida patning bo’lmasligi;
5) no'xat donining burishgan shakli;
6) nomozshomgul gultojbargining qizil rangi;
7) odamda sepkillarning bo’lishi;
8) odamning mallasoch bo’lishi
A) a - 2,4,5; b -1,6,7 B) a -1,3, 8;b - 2,4,5
C) a -1,6,7;b-2,3,8 D) a -2,4, 8; b - 1, 3, 5

7.Gen (a) va genom (b) mutatsiyalari va ularning sabablari o'rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.

1) bir triplet tarkibidagi nukleotidning boshqasiga almashinuvi;
2) yadroda xromosomalar sonining ortishi;
3) transkripsiya jarayonida bir nukleotidning yo‘qolishi;
4) kodondagi ayrim nukleotidlarning o‘rin almashinishi;
5) xromosoma gaploid to‘plamining karrali ortishi
A) a - 1, 3; b-5 B) a -2,5;b-1
С) a - 1, 2; b 4 D) a -3; b-2,4

8.Hayvon zotlari haqidagi to‘g‘ri ma’lumotlarni aniqlang.

A) Axaltaka og'ir yuk tortadigan, Qorabayir yengil yuk tortadigan ot zotlaridir
B) Merinos mayin juni uchun, Romanov zoti po‘stinbop terisi uchun boqiladi
C) Plimutrok tuxum yo‘nalishida, Lekgorn go‘sht yo‘nalishida boqiladi
D) Shortgorn sut yo'nalishida, Bushuyev go‘sht yo‘nalishida boqiladi

9.Quyidagicha tuzilishga ega to'pgullar qaysi o‘simliklarga xos?

1) gullar uzun gulpoyada navbat bilan joylashadi;
2) asosiy gulpoyaning uchiga oddiy soyabonchalar birikadi;
3) gulpoyaning uchi etdor likopchasimon kengaygan
A) 1 - rediska; 2 - andiz; 3 - shashir
B) 1 - karam; 2 - shivit; 3 - maxsar
C) 1 - petrushka; 2 - qurttana; 3 - karrak
D) I - tirnoqgul; 2 - bodiyon; 3 - jag‘-jag‘

10.Funariyaning laminariyadan farqli belgilarni toping.

1) fotosintezning xromatoforda o'tishi;
2) rizoid; 3) xromatofor; 4) jinssiz ko'payish;
5) sporalarning ko‘sakchada yetilishi;
6) qo‘ngdr pigment;
7) barglari bir qavat hujayradan iboratligi;
8) mitoxondriya.
A) 1, 3 B) 2, 6, 8 C) 5,7 D) 4, 5, 7

11.Xato fikrlar berilgan javobni aniqlang.

1) bir hujayrali suvo'tlarda fotosintez va xemosintez amalga oshadi;
2) suvo‘tlar zoosporalar orqali jinssiz ko'payadi;
3) yo'sinlarda va suvo'tlarda o'tkazuvchi to'qima rivojlanmagan;
4) laminariyaning hayot siklida gametalar hosil bo’ladi;
5) ulotrikning zoosporalari juft-juft bo’lib qo'shilib zigota hosil qiladi;
6) porfira va fillofora qizil suvo'tlarga mansub;
7) porfira va ulva yashil suvo‘tlarga mansub.
A) 2, 4, 6 В) 1, 5, 7 C) 1, 3, 6 D) 2, 3, 5

12.Uchta bargchali murakkab bargga ega bo'lgan o'simliklarni aniqlang.

A) beda, loviya, o'tloq sebargasi, mosh
B) soxta kashtan, na’matak, shaftoli, g‘o‘za
C) shirinmiya, yantoq, loviya, na’matak
D) qulupnay, o‘tloq sebargasi, shirinmiya, gilos

13."Dengiz karami" qanday belgilari bilan karamdan farq qiladi?

1) hujayrasi selluloza qobig'iga ega;
2) vegetativ organlarga ega;
3) fotosintez jarayoni xlorofill ishtirokida sodir bo'ladi;
4) sporalar orqali jinssiz ko'payadi;
5) tuban o'simlik;
6) urug‘ orqali jinsiy ko'payadi
A) 1, 2 B) 2, 5 C) 4, 5 D) 3, 6

14.Aktiniya va dengiz likopchasi uchun umumiy bo'lgan belgini aniqlang.

A) paypaslagichlari og‘iz atrofida bir necha qator bo'lib joylashgan, reaktiv harakat qiladi
B) tana bo‘shlig‘i ichak vazifasini bajaradi, chuchuk suvlarda hayot kechiradi
C) otuvchi va oraliq hujayralari ektoderma qavatida joylashgan, endodermada ozuqani qamrab olib hazm qiluvchi hujayralar joylashgan
D) o‘troq hayot kechiradi, jinsiy ko'payishda tuxumdan lichinka hosil bo'ladi

15.Quyidagi ma’lumotlar qaysi organizmlarga tegishli ekanligini aniqlang.

1) atmosfera kislorodi bilan nafas oladi;
2) suvda erigan kislorod bilan nafas oladi;
3) o'pka yordamida nafas oladi
A) l-tufelka; 2-langust; 3-chayon
B) 1-baqachanoq; 2-omar; 3-chuchnk suv shillig‘i
C) 1-falanga; 2-krab; 3-tovusko‘z
D) l-qoraqurt; 2-krevetka; 3-butli o'rgimchak

16.Tikanli akula uchun mantiqiy bog'liq bo'lgan tushunchalarni aniqlang.

1) ichak; 2) ikki kamerali yurak; 3) umurtqa;
4) jabra yoriqlari; 5) katta qon aylanish doirasi;
6) suzgich pufagi
A) 2, 3, 6 В) 1, 3, 4 C) 2, 5, 6 D) 1, 4, 5

17.Tritonning gekkondan farqini aniqlang.

1) bosh skeletining mavjudligi;
2) qovurg'aning mavjudligi;
3) yaxshi rivojlangan miyachaning mavjudligi;
4) ichki urug'lanish; 5) kloakaning mavjudligi;
6) embrional davrda xordaning bo'lishi;
7) yurak qorinchasida to'siqning bo'lmasligi;
8) terisida muguz tangachalarning bo'lmasligi.
A) 3, 4, 5 В) 1,7 C) 7, 8 D) 2, 6, 8

18.Gastrulyatsiyaning qat-qat joylashuvi kuzatiladigan, havo xaltalariga ega organizmlar to‘g‘ri keltirilgan javobni belgilang.

1) boltayutar; 2) qirg’iy; 3) salamandra; 4) sargan;
5) burgut; 6) qurbaqa
A) 3, 4, 6 B) 2, 4, 5 C) 1, 3, 6 D) 1, 2, 5
19.Quyida keltirilgan ta’riflarni ularga mos keluvchi sutemizuvchi hayvonlar bilan to'g'ri juftlab ko'rsating.
a) go'shti uchun ovlanadi;
b) qoziq tishlari kuchli rivojlangan.
c) ko'zlari boshining oldingi tomonida joylashgan.
d) oyogdda bitta yoki uchta barmog’i bo’lib, og’irlik uchinchi barmoqqa tushadi
A) a - sayg‘oq; b - norka; c - kaputsm; d - tarpan
B) a - ohu; b - ko‘k sug'ur; c - ukki; d - zebra
C) a - jayron; b - tyin; c - martishka; d - karkidon
D) a - karakatitsa; b - begemot; c - gibbon; d – qulon

20.Odam organizmidagi og’izning aylana muskuli va ingichka ichak devori mskul to'qimalarining umumiy bo‘lmagan xususiyatlarini aniqlang.

1) somatik nerv sistemasi boshqaradi;
2) bir yadroli hujayra;
3) qo’zg‘aluvchanlik va qisqaruvchanlik xususiyatiga ega;
4) hujayralari butun umri davomida bo’linib turadi;
5) qisqarishi odam ixtiyoriga bog'liq;
6) ribosomalarida miofibrillar sintezlanadi
A) 2, 6 В) 1,5 C) 3, 4 D) 3, 6

21.*Odam organizmi alveolalardagi kislorodning yurak muskullariga yetib borguncha qanday vena qon tomirlari (a), arteriya qon tomirlari (b) va yurak klapanlari (c) orqali o'tishini aniqlang.

1) o'pka venasi;
2) yurakning chap bo’lmachasi va qorinchasi o'rtasidagi ikki tavaqali klapan;
3) pastki kovak vena;
4) yurakning o‘ng bo’lmachasi va qorinchasi o'rtasidagi uch tavaqali klapan;
5) aorta; 6) tojsimon arteriya; 7) o‘pka arteriyasi;
8) yurakning o‘ng qorinchasi va o'pka arteriyasi o'rtasidagi yarimoysimon klapan;
9) yurakning chap qorinchasi va aorta o'rtasidagi yarimoysimon klapan
A) a-1; b-6, 9; c-2, 8 B) a-3; b-5, 6; c-2, 9
С) a-1; b-5, 6; c-2 D) a-7; b-5, 6; c-4, 8

22.Odamning eshitish organiga oid to'g'ri ma’lumotni aniqlang.

A) Dahliz va yarimdoira kanalchalarda vestibulyar analizatorning markaziy qismi joylashgan.
B) Suyak labirinti ichida parda labirinti, ular orasida endolimfa suyuqligi bo'ladi.
C) Parda labirinti ichida endolimfa suyuqligi bo‘ladi.
D) Tashqi quloq quloq suprasi va Yevstaxiy nayi bilan tugovchi eshitish yo'lidan iborat.

23.Bosh miya katta yarimsharlari po'stlog'ining o'ng (a) va chap (b) qismlari hamda ularning funksiyalari o'rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.

1) gavdaning chap tomonidagi organlar ishini boshqaradi;
2) nutqdagi intonatsiyani boshqaradi;
3) so'zlash, gapirishni ta’minlaydi;
4) mo'ljal olishni ta’minlaydi;
5) geometrik shakllar haqidagi axborotlarni analiz qiladi;
6) gavdaning o'ng tomonidagi organlar ishini boshqaradi;
7) o'qish qobiliyatini nazorat qiladi;
8) ohangni idrok qilishni nazorat qiladi.
A) a -4, 5; b-3,7 B) a - 4, 7; b - 6, 8
C) a -1,4; b-3, 5 D) a - 1, 5; b-2,7

24.Harakatlantiruvchi (a) va stabillashtiruvchi (b) tanlanish natijalarini aniqlang.

1. Bo'r davrida iqlim keskin o'zgarishi tufayli yopiq urug'li o'simliklarning ko'payishi.
2. Sun’iy ekosistemalarda qayin odimchisining qoramtir formalari yashab qolishi.
3. Bo'r davrida iqlim keskin o'zgarishi tufayli qirqquloqsimonlar va ochiq urug’lilarning kamayishi.
4. Sutemizuvchilarda tana vazni juda katta yoki kichik bo'lgan yangi tug'ilgan bolalarning nobud bo'lishi.
5. Tabiiy ekosistemada qayin odimchisining oq rangli formalari yashab qolishi.
A) a -1, 2; b -3; 4 B) a -2, 4; b - 3, 5
C) a - 2, 3; b-1,5 D) a -2, 3; b - 4, 5

25.Qaysi sistematik guruhlar aromorfozlar natijasida pay do bo'lgan?

1) suvda hamda quruqlikda yashovchilar;
2) suvsarsimonlar;
3) qorinoyoqli molluskalar; 4) so'nalar;
5) qisqichbaqasimonlar; 6) ilonlar;
7) bosh skeletlilar.
A) 1, 3, 6 B) 3, 5, 7 C) 2, 4, 7 D) 2, 4, 5

26.Berilgan misollar turning qaysi mezonlarning nisbiy ekanligini ifodalaydi?

1) karam va turp kariotipi 18 ga teng;
2) erkak va urg'ochi o'rdak tashqi qiyofasidagi farq; 3) suvaraklarning rang jihatdan xonqiziga taqlid qilishi;
4) odam va shimpanze qonidagi gemoglobin oqsilining o'xshashligi;
5) nasldor turlararo duragaylarning mavjudligi
a) biokimyoviy; b) genetik; c) morfologik;
d) fiziologik; e) ekologik
A) 1 -b; 2- c; 3 - d; 4 - a; 5 - e
B) 1 - a; 2- d; 3 - d; 4 - a; 5 - b
C) 1 - a; 2 - c; 3 - c; 4 - d; 5 - e
D) 1 - b; 2 - c; 3 - c; 4 - a; 5 – d

27.Ekologik piramidani bug'doy-chigirtka-kaltakesak-lochin tashkil etadi. Produsentning biomassasi 100 t bo‘lsa, I darajali konsumentning biomassasi II darajali konsumentning biomassasidan qanchaga (kg) ko'pligi aniqlang.

A) 6000 B) 7000 C) 8000 D) 9000

28.Ma’lum bir uzunlikdagi DNK fragmenti tarkibidagi vodorod bogdar soni timin nukleotidlari sonidan 600 taga, guanin nukleotidlari sonidan 800 taga ko‘p bodsa, DNK fragmentidagi adenin va timin nukleotidlari orasida nechta vodorod bog^’ mavjud?

A) 900 B) 600 C) 800 D) 300

29.Kokilli, qora xo‘roz xuddi shunday tovuq bilan chatishtirildi. Ulardan olingan 20 ta jo‘jalardan 10 tasi qora rangli, kokilga ega; 5 tasi qo‘ng‘ir rangli, kokilli, 4 ta jo‘ja qora rangli, kokilsiz va 1 tasi qo‘ng‘ir rangli, kokilsiz edi. Qora rangli (A) va kokilga ega bo’lish (B) dominant belgi hisoblanadi. Ota-ona (a) va qora, kokilga ega avlodning (b) genotipini aniqlang.

A) a-AaBB x AaBb, b-AABB, AABb, AAbb, Aabb
B) a-AaBb x AaBb, b-AABB, AABb, AaBB, AaBb
C) a-AaBb x AABb, b-AABB, AABb, aaBB, aaBb
D) a-AaBb x AaBb, b-AABB, AABb, aabb, aaBb

30.Doni sariq va tekis, qizil gulli, genotipi trigeterozigota no‘xat o'simligini tahliliy chatishtirish natijasida hosil bo’lgan avlodning necha foizida doni yashil va burishgan bo’ladi?

A) 37,5 B) 25 C) 50 D) 12,5