1. Mamlakatimizda yer maydonlaridan samarali foydalanishdagi qator muammolar haqida to’xtaling

Savollar va Javoblar
1. Mamlakatimizda yer maydonlaridan samarali foydalanishdagi qator muammolar haqida to’xtaling.
JAVOB:
Mamlakatimizda yer maydonlaridan samarali foydalanishdagi qator muammolari haqida so’z borar ekan o’z navbatida ko’pgina eskicha tizim va qarashlardan voz kechib, yangi texnika texnologiya davridagi yangi texnika mashinalaridan foydalanishda, investitsiyalarni to’g’ri yo’naltirishda ko’pgina nuqsonlarni ko’rishimiz mumkin.
2. Kichik tadbirkorlik subyektlari turlarini ayting.
JAVOB:
Kichik tadbirkorlik subyektlari quyidagilardir:
yakka tartibdagi tadbirkorlar;
ishlab chiqarish tarmoqlaridagi, band bo‘lgan xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan yigirma kishi, xizmat ko‘rsatish sohasidagi va boshqa noishlab chiqarish tarmoqlaridagi, band bo‘lgan xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan o‘n kishi, ulgurji va chakana savdo hamda umumiy ovqatlanish tarmoqlaridagi, band bo‘lgan xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan besh kishi bo‘lgan mikrofirmalar;
quyidagi tarmoqlardagi:
yengil va oziq-ovqat sanoatidagi, metallga ishlov berish va asbobsozlik, yog‘ochsozlik, mebel sanoati hamda qurilish materiallari sanoatidagi, band bo‘lgan xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan yuz kishi;
mashinasozlik, metallurgiya, yoqilg‘i-energetika va kimyo sanoati, qishloq xo‘jalik mahsulotlarini ishlab chiqarish va qayta ishlash, qurilish hamda boshqa sanoat-ishlab chiqarish sohalaridagi, band bo‘lgan xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan ellik kishi;
fan, ilmiy xizmat ko‘rsatish, transport, aloqa, xizmat ko‘rsatish sohalari (sug‘urta kompaniyalaridan tashqari), savdo va umumiy ovqatlanish hamda boshqa noishlab chiqarish sohalaridagi, band bo‘lgan xodimlarining o‘rtacha yillik soni ko‘pi bilan yigirma besh kishi bo‘lgan kichik korxonalar.
Kichik tadbirkorlik subyektlari xodimlarining o‘rtacha yillik soni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda aniqlanadi. Bunda unitar (sho‘ba) korxonalarda, filiallarda va vakolatxonalarda ishlovchilarning soni ham hisobga olinadi.
3. Tadbirkorlik subyektlari uchun imtiyozlar va preferensiyalarning yagona reestri haqida ma’lumot bering.
JAVOB:
Tadbirkorlik faoliyati erkinligining konstitutsiyaviy kafolatlari
Davlat iqtisodiy faoliyat, tadbirkorlik erkinligini, barcha mulk shakllarining teng huquqliligi va huquqiy jihatdan bab-baravar muhofaza etilishini kafolatlaydi.
Xususiy mulk boshqa mulk shakllari qatori daxlsizdir va davlat tomonidan himoya qilinadi.
Tadbirkorlik subyekti mulk huquqi asosida o‘ziga tegishli bo‘lgan mol-mulkka o‘z xohishiga ko‘ra egalik qiladi, undan foydalanadi va uni tasarruf etadi.
Tadbirkorlik subyektlarining o‘z huquq va erkinliklarini sud orqali himoya qilishi, davlat organlarining, fuqarolar o‘zini o‘zi boshqarish organlarining, boshqa tashkilotlarning qonunga xilof qarorlari, ular mansabdor shaxslarining qonunga xilof harakatlari (harakatsizligi) ustidan sudga shikoyat qilish huquqi kafolatlanadi.
4. Yakka tartibdagi tadbirkorlikning boshqa tadbirkorlik faoliyati subyektlaridan farqi jihatlarini sanang.
JAVOB:
Yakka tartibdagi tadbirkorlik — yuridik shaxs tashkil etmagan holda jismoniy shaxs (yakka tartibdagi tadbirkor) tomonidan tadbirkorlik faoliyatining amalga oshirilishi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlik yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan xodimlarni yollash huquqisiz, mulk huquqi asosida o‘ziga tegishli bo‘lgan mol-mulk negizida, shuningdek mol-mulkka egalik qilish va (yoki) undan foydalanishga yo‘l qo‘yadigan o‘zga ashyoviy huquq tufayli o‘ziga tegishli bo‘lgan mol-mulk negizida mustaqil ravishda amalga oshiriladi.
Yakka tartibdagi tadbirkorlikni amalga oshirish uchun er-xotindan biri er-xotinning umumiy birgalikdagi mol-mulkidan foydalanadigan hollarda, agar qonunlarda, nikoh shartnomasida yoki er-xotin o‘rtasidagi o‘zga kelishuvda boshqacha qoida nazarda tutilgan bo‘lmasa, erning (xotinning) roziligi talab qilinadi.
5. «Bir darcha» prinsipini ta’riflang.
JAVOB:
Elektron hukumatning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat:
davlat organlari faoliyatining ochiqligi va shaffofligi; elektron davlat xizmatlaridan ariza beruvchilarning teng ravishda foydalanishi;
“bir darcha” prinsipi bo‘yicha elektron davlat xizmatlari ko‘rsatish;
davlat organlarining hujjatlarini birxillashtirish;
elektron hukumatning yagona identifikatorlaridan foydalanish;
elektron davlat xizmatlari ko‘rsatish tartibini muntazam takomillashtirib borish;
axborot xavfsizligini ta’minlash.
6. Litsenziyalanishi talab etiladigan tadbirkorlik faoliyatlariga misollar keltiring.
JAVOB:
Faoliyatning litsenziyalanadigan turlari jumlasiga amalga oshirilishi fuqarolarning huquqlari va qonuniy manfaatlariga, sog'lig'iga, jamoat xavfsizligiga zarar yetkazishi mumkin bo'lgan hamda tartibga solib turilishi litsenziyalashdan tashqari usullar bilan amalga oshirilishi mumkin bo'lmagan faoliyat turlari kiradi.
Amalga oshirilishi uchun litsenziya talab qilinadigan faoliyat turlari qonunlar bilan belgilanadi.
Davlat unitar korxonalari va muassasalari tomonidan faoliyatning litsenziyalanadigan turlarini amalga oshirish
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti yoki O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlari bilan tashkil etilgan davlat unitar korxonalari va muassasalari, basharti O'zbekiston Respublikasi Prezidenti yoki O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlarida faoliyatning litsenziyalanadigan turlarini amalga oshirish nazarda tutilgan bo'lsa, faoliyatning mazkur turlarini tegishli litsenziyani olmasdan amalga oshirishga haqlidir. Mazkur qoida ko'rsatilgan korxonalar va muassasalarni litsenziya talablari va shartlarini, shuningdek faoliyatning litsenziyalanadigan turlarini amalga oshirish bilan bog'liq, qonun hujjatlariga muvofiq qo'yiladigan boshqa talablarni bajarishdan ozod etmaydi.
7. Mehnat taqsimoti bo’yicha hunarmandchilikning turlari.
JAVOB:
Mehnat taqsimoti, odatda, amalga oshiriladigan xususiyatlarga ko'ra bir necha turlarga bo'linadi.
- Tabiiy mehnat taqsimoti: mehnat faoliyati turlarini jinsi va yoshiga qarab ajratish jarayoni.
- Texnik mehnat taqsimoti: ishlatiladigan ishlab chiqarish vositalarining, birinchi navbatda, mashina va texnologiyaning xususiyati bilan belgilanadi.
- Ijtimoiy mehnat taqsimoti: ularning o'zaro ta'sirida va iqtisodiy omillar bilan birlikda olinadigan tabiiy va texnik mehnat taqsimoti, ularning ta'siri ostida mehnat faoliyatining har xil turlari izolyatsiyasi, farqlanishi mavjud.
Bundan tashqari, ijtimoiy mehnat taqsimoti yana ikkita kichik turni o'z ichiga oladi: tarmoq va hududiy. Tarmoqli mehnat taqsimoti ishlab chiqarish sharoitlari, foydalaniladigan xom ashyoning tabiati, texnologiya, asbob-uskunalar va ishlab chiqarilayotgan mahsulot bilan oldindan belgilanadi. Hududiy mehnat taqsimoti- bu mehnat faoliyatining har xil turlarining fazoviy taqsimlanishi. Uning rivojlanishi tabiiy va iqlim sharoitlaridagi farqlar bilan ham, iqtisodiy omillar bilan ham oldindan belgilanadi.
ostida geografik mehnat taqsimoti ijtimoiy mehnat taqsimotining fazoviy shaklini tushunamiz. Geografik mehnat taqsimotining zaruriy sharti turli mamlakatlar (yoki mintaqalar)ning bir-biri uchun ishlashi, mehnat natijasi bir joydan ikkinchi joyga koʻchishi, ishlab chiqarish joyi bilan ishlab chiqarish joyi oʻrtasida tafovut boʻlishidir. iste'mol.
Tovar jamiyati sharoitida geografik mehnat taqsimoti, albatta, mahsulotlarni iqtisodiyotdan iqtisodiyotga o'tkazishni nazarda tutadi, ya'ni. ayirboshlash, savdo, lekin bu sharoitda ayirboshlash faqat geografik mehnat taqsimoti mavjudligini "tan olish" belgisidir, lekin uning "mohiyati" emas.
Ijtimoiy mehnat taqsimotining 3 shakli mavjud:
- Umumiy mehnat taqsimoti izolyatsiya bilan tavsiflanadi katta tug'ilishlar mahsulotning shakllanishi bilan bir-biridan farq qiluvchi faoliyat (sohalari).
- Xususiy mehnat taqsimoti - yirik ishlab chiqarish turlari doirasida alohida tarmoqlarni ajratish jarayoni.
- Yakka tartibdagi mehnat taqsimoti tayyor mahsulotning alohida komponentlarini ishlab chiqarishni izolyatsiya
qilishni, shuningdek, individual ishlab chiqarishni taqsimlashni tavsiflaydi.
- Differentsiatsiya ishlab chiqarish vositalari, texnologiya va qo'llaniladigan mehnatning o'ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda alohida tarmoqlarni ajratish jarayonidan iborat.
- Ixtisoslashuv differensiatsiyaga asoslanadi, lekin u allaqachon ishlab chiqarilgan mahsulotlarning tor doirasiga sa'y-harakatlarni yo'naltirish asosida rivojlanadi.
- Universallashtirish ixtisoslashuvga qarama-qarshidir. Bu chiqarish va amalga oshirishga asoslangan keng assortiment tovarlar va xizmatlar.
- Diversifikasiya - bu mahsulotlar assortimentini kengaytirish.
8. Kooperatsiya turlarini sanang.
JAVOB:
Kooperatsiya va uning turlari
1. O‘zbekiston Respublikasida kooperatsiya fuqarolar va yuridik shaxslarning iqtisodiy hamda ijtimoiy faoliyatining turli sohalarida umumiy maqsadlarga erishish uchun tashkiliy jihatdan rasmiylashtirilgan, mulkchilikning jamoa shakliga asoslangan ixtiyoriy birlashmalari (kooperativlari) majmuidan iboratdir.
2. O‘zbekiston Respublikasida kooperatsiyasi sistemasida foyda olish maqsadida aholining mahsulotlar, ishlar va xizmatlarga bo‘lgan ijtimoiy ehtiyojlarini qondirish uchun tuziladigan matlubot, ishlab chiqarish va aralash ishlab chiqarish — matlubot kooperativlari amal qiladi.
9. Ijtimoiy ehtiyojlarni qondirishga xizmat qiladigan kooperativlarni guruhlang.
JAVOB:
1. Kooperativning mustaqil balansida o‘z ifodasini topadigan asosiy fondlar va oborot mablag‘lar, shuningdek boshqa boyliklar kooperativ mulkini tashkil etadi.
2. Kooperativ mol-mulki o‘z a’zolarining pul va moddiy badallari, u ishlab chiqargan mahsulotlar, bu mahsulotlarni sotishdan va kooperativ ustavida nazarda tutilgan boshqa faoliyatdan olingan daromad hisobiga hosil bo‘ladi. Kooperativ mulkini shakllantirishda, mulk shaklidan qati nazar, shartnoma asoslarida pul badallari va moddiy badallar to‘lash yo‘li bilan davlat korxonalari (tashkilotlari) va boshqa korxonalar (tashkilotlar), shuningdek ushbu kooperativga a’zo bo‘lmagan, ammo unda shartnoma (kontrakt, bitim), asosida ishlayotgan fuqarolar ham ishtirok etishlari mumkin.
3. Kooperativ tomonidan tashkil etilayotgan korxonalar va tashkilotlarning mol-mulki, shuningdek qo‘shgan ulushlariga muvofiq xo‘jaliklararo korxonalar va tashkilotlarning mol-mulki kooperativ mulki hisoblanadi.
Kooperativlardan, boshqa jamoa va davlat korxonalari hamda tashkilotlaridan, shuningdek yakka tartibdagi korxonalardan iborat tarkibidagi xo‘jalik uyushmalarining mol-mulki davlat, kooperativlar va fuqarolarning umumiy mulki hisoblanadi. Tarkibiga faqat kooperativlar kirgan xo‘jalik uyushmalarining mol-mulki umumiy jamoa mulki huquqi asosida ana shu kooperativlarga qarashli bo‘ladi, basharti, xo‘jalik uyushmalarining ta’sis hujjatlarida va O‘zbekiston Respublikasi qonunlarida o‘zga hol nazarda tutilgan bo‘lmasa.
10. Kooperativning faoliyatini to‘xtatish va uni qaytadan tashkil etish asoslari.
JAVOB:
Kooperativni tugatish yoki qaytadan tashkil etish (qo‘shib yuborish, birlashtirish, ajratish, alohida qilib chiqarish, o‘zgartirish) uning mol-mulkining egasining yoki kooperativ qaysi korxona (xo‘jalik uyushmasi) huzurida tashkil etilgan bo‘lsa, o‘sha korxonaning qaroriga muvofiq yohud sud yo bo‘lmasa hakamlikning qaroriga muvofiq amalga oshiriladi.
Kooperativning faoliyati quyidagi hollarda ham to‘xtatilishi mumkin:
agar kooperativ ro‘yxatga olingan paytdan boshlab bir yil davomida ishlab chiqarish-xo‘jalik faoliyatiga kirishmagan bo‘lsa yoki amalda to‘xtatib qo‘yilgan faoliyatini daromadlar to‘g‘risidagi oxirgi deklaratsiyani topshirganidan keyin bir yil o‘tgach qaytadan boshlamasa;
kooperativ uzoq vaqt mobaynida (olti oydan ko‘proq) to‘lovga qobiliyatsiz bo‘lsa;
Kooperativ tugatilgan taqdirda qarz beruvchilar va mehnat jamoasi a’zolarining da’volari qondirilganidan keyin qolgan mol-mulk kooperativ a’zolari o‘rtasida uning ustavida ko‘zda tutilgan tartibda taqsimlanadi.
Matlubot jamiyatlari ittifoqlari ularning oliy organlari (syezd, konferensiya, vakillar yig‘ilishi) qaroriga muvofiq tugatiladi.
Kooperativ fuqarolar istagi bilan yoki yuridik shaxslarning tashabbusi bilan mutlaqo ixtiyoriylik asosida tashkil etiladi. Kooperativ a’zolari bo‘lgan fuqarolarning soni uch kishidan kam bo‘lmasligi, matlubot kooperativida (jamiyatida) va jamoa xo‘jaligida esa yetti kishidan kam bo‘lmasligi kerak. Kooperativ mustaqillik asosida ham, davlat korxonalari, muassasalari, tashkilotlari, kooperativ va boshqa korxonalar, muassasalar hamda tashkilotlar qoshida ham tashkil etiladi va amal qiladi. Kooperativning ustavi kooperativ ta’sis etishni istagan fuqarolarning umumiy yig‘ilishida yoki yuridik shaxslar muxtor vakillarining yig‘ilishida qabul qilinadi va kooperativ joylashgan erdagi nohiya, shahar xalq deputatlari Soveti ijroiya qo‘mitasi tomonidan ro‘yxatga olinadi.