1. Kvadratning uchlariga modullari bir xil bo’lgan har xil ishorali zaryadlar joylashtirilgan, Kvadratning markazidagi zaryadga ta’sir qilayotgan kuchning yo’nalishi qanday bo’ladi

___________________________________
___________________________________
___________________________________
ELEKTROSTATIKA
I-01
1 . Kvadratning uchlariga modullari bir xil bo’lgan har xil ishorali zaryadlar joylashtirilgan, Kvadratning markazidagi zaryadga ta’sir qilayotgan kuchning yo’nalishi qanday bo’ladi?
A) o’ngga B) chapga C) yuqoriga D) pastga
2. 5q va -3q zaryadlangan ikkita bir xil metal sharcha bir – biriga tegizilib, yana avvalgi joylariga qaytarilsa, ular orasidagi Kulon kuchining moduli qanday o’zgaradi?
A) 15/16 marta ortadi B) 8/7 marta ortadi
C) 4 marta kamayadi D) 15 marta kamayadi
3. Bir jinsli elektr maydonda plastinkadan 3 m masofada turgan 6 µC zaryadga 15 N elektr kuchi ta’sir qilayotgan bo’lsa, bu maydon kuchlanganligi (kV/m) qanday?
A) 1200 B) 2500 C) D)
4. Radiusi 16 sm bo’lgan metal sharcha ta ortiqcha elektronga ega bo’ldi. Sharcha markazidagi maydon potensialini toping (V).
A) B) C) D)
5. Tomoni 2 sm bo’lgan muntazam uchburchakning 2 ta uchida zaryadi 5 µC bo’lgan zarrachalar bor. Uchburchakning uchinchi uchidagi maydon potensialini (MV) toping.
A) 2,25 B) 3 C) 6 D) 4,5
6. Elektron 11,25 V potensiallar farqini o’tganida qanday tezlikka erishadi?
A) B)
C) D)
7. Radiuslari 2R, R va 4R bo’lgan, bir – biridan izolyatsiyalangan uchta metall sfera mos ravishda 18q, -7q va 10q gacha zaryadlangan. sharchalar bir vaqtda bir biriga tekkizildi va qaytadan ajratildi. Sharchalarning keyingi zaryadlari qanday bo’ladi?
A) 11q, 4q, 6q B) 7q, 7q, 7q
C) 6q, 3q, 12q D) -2q, -q, -4q
8. Ikkita zaryadlangan zarracha havoda masofadan ta’sirlashmoqda. Ular suvga tushirilganida (ε=81) o’zaro ta’sirlashuv kuchi 4 marta kamaydi. Ular orasidagi masofa necha marta kamaygan?
A) 9 B) 4,5 C) 3 D) 3,33
9. 2q va 4q zaryadlangan ikkita bir xil metal sharcha bir – biriga tegizilib, yana avvalgi joylariga qaytarilsa, ular orasidagi Kulon kuchining moduli qanday o’zgaradi?
A) 9/8 marta ortadi B) 3/2 marta ortadi
C) 4/3 marta ortadi D) o’zgarmaydi
10. Radiusi 2,6 sm bo’lgan sferik sharcha 5µC zaryadga ega. Shar sirtidan qanday masofada (sm) elektr maydon kuchlanganligi 18 MV/m ga teng bo’ladi?
A) 1,4 B) 2,4 C) 3,4 D) ∞
11. O’zgarmas kuchlanish manbaiga ulangan kondensatorga zaryadlanmagan va sig’imi 2 marta kattaroq bo’lgan boshqa kondensator ketma – ket ulandi. Birinchi kondensatordagi kuchlanish qanday o’zgaradi?
A) 3 marta kamayadi B) o’zgarmaydi
C) 1,5 marta kamayadi D) 3 marta ortadi
12. Tomonlari a bo’lgan kvadratning uchlariga manfiy bir xil q zaryadlar joylashtirilgan. Kvadrat markazida elektr maydon kuchlanganligi nimaga teng?
A) B) C) 0 D)
13. Elektr zaryadi -3q bo’lgan suv tomchisi 2 ta bo’lakka bo’lindi. Birinchi tomchining zaryadi 3q bo’lsa, ikkinchi tomchining zaryadini toping.
A) 0 B) 2q C) -6q D) -3q
14. Zaryad miqdori +q va +9q bo’lgan ikkita zaryad bir – biridan 8 sm masofada joylashgan. Elektr maydon kuchlanganligi nolga teng bo’lgan nuqta birinchi zaryaddan qanday masofada (sm) joylashgan?
A) 2 B) 4 C) 0,8 D) 6
15. 2 ta jismning biriga ta elektron yetishmaydi, ikkinchisida esa ta ortiqcha elektron bor. Jismlar birlashtirilganda umumiy zaryad qanday (nC) bo’ladi?
A) 4 B) -4 C) -2,5 D) 2,5
16. Zaryadining sirt zichligi 26,55 µC/m² bo’lgan zaryadlangan cheksiz tekislik suvga tushirilgan (ε=81). Tekislikdan 200 km masofada turgan 27 µC zaryadli nuqtaga qanday kuch ta’sir qiladi (mN)?
A) 0,5 B) 88,5 C) 500 D) 810
17. Sharcha 8 µC zaryadga ega. To’g’ri fikrni toping.
A) sharchada ta ortiqcha elektron bor
B) sharchada ta elektron yetishmayapti
C) sharchada ta ortiqcha elektron bor
D) sharchada ta elektron yetishmayapti
18. Radiusi 2 sm bo’lgan q zaryadli sharga radiusi 0,2 sm bo’lgan zaryadlanmagan shar tekkizilganda, u 1 µC gacha zaryadlangan. Birinchi sharchaning dastlabki q zaryadi miqdorini (µC) aniqlang.
A) 10 B) 11 C) 6 D) 9
19. Zaryadning saqlanish qonuniga berilgan eng to’g’ri va to’la javobni toping.
A) har qanday tizimdagi zaryadlar yig’indisi o’zgarmaydi
B) atrof muhitdan issiqlik o’tkazmaydigan qalin to’siq bilan ajratilgan tizimlar yig’indisi vaqt davomida o’zgarmaydi
C) atrof muhitdan ajratilgan tizimda bo’lgan zarralar zaryadlari modullarining yig’indisi vaqt davomida o’zgarmaydi
D) atrof muhit bilan zaryad almashmaydigan tizimlardagi zaryadlarning algebraik yig’indisi o’zgarmaydi
20. Qoplamalari orasidagi masofa 10 mm bo’lgan yassi kondensator 100 V potensiallar farqigacha zaryadlandi. So’ngra manbadan uzilib, uning qoplamalari orasidagi masofa 20 mm gacha yetkazildi. Qoplamalar orasidagi keyingi potensiallar farqini (V) toping.
A) 200 B) 100 C) 300 D) 400
21. Rentgen trubkasi 50 kV kuchlanishda ishlaydi. Anodga yetib borgan elektronlarning kinetik energiyasini toping (kJ).
A) B) C) D)
22. Zaryadlangan metall sharcha zaryadlanmagan boshqa sharchaga tekkizilganda uning zaryadi necha marta kamayadi? Ikkinchi sharchaning radiusi birinchisinikiga nisbatan 3 marta katta.
A) 4 marta B) 3 marta C) 2 marta D) o’zgarmaydi
23. 2·10⁶ m/s tezlikda harakatlanayotgan elektronning tezligi 2 marta ortishi uchun u qanday potensiallar farqini o’tishi kerak (V)? m_e=9·10^-28 g
A) 33,75 B) 57,5 C) 25 D) 72,25
24. O’zgarmas kuchlaanish manbaiga ulangan C sig’imli kondensatorga ketma – ket ravishda 3C sig’imli kondensator ulansa, birinchi kondensatordagi elektr maydon energiyasi necha marta kamayadi?
A) 5/3 B) 12/9 C) 14/3 D) 16/9
25. Zaryadlangan metal sharcha radiuisi 3 marta kichik bo’lgan, zaryadlanmagan boshqa metal sharcha bilan o’tkazuvchi ip yordamida tutashtirildi. Katta sharchaning zaryad zichligi qanday o’zgaradi?
A) 3 marta ortadi C) 3 marta kamayadi
B) 1,33 marta ortadi D) 1,33 marta kamayadi
26. Sferik shar 40 µC zaryadga ega. Uning sirtidan 5 sm masofadagi nuqtalarning maydon potensiali 480 kV bo’lsa, sharchaning radiusini (sm) toping.
A) 8 B) 20 C) 40 D) 70
27. Radiusi 5 sm bo’lgan sferik sharcha 5µC zaryadga ega. Shar sirtidan qanday masofada (sm) elektr maydon kuchlanganligi shar markazidagi elektr maydon kuchlanganligiga teng bo’ladi?
A) 1,4 B) 2,4 C) 3,4 D) ∞
2 8. Massasi 4 g, zaryadi bo’lgan sharchaga zaryadi bo’lgan boshqa sharcha yaqinlashtirildi. Bunda birinchi sharcha vertikaldan 45⁰ ga og’di. Agar sharchalar orasidagi masofa 6 sm bo’lsa, ikkinchi sharcha zaryadining modulini (nC) toping.
A) 62,5 B) 5 C) 46,6 D) 36
29. Quyidagi zarrachalardan qaysi bir(lar)i elektr jihatdan neytral? 1-proton, 2-neytron, 3-elektron, 4-yadro, 5-atom, 6-molekula.
A) 2, 5 B) 1, 4, 6 C) 3, 6 D) 2, 5, 6
30. Kondensator qoplamalari orasidagi masofa 2 marta orttirilib, qoplamalarining yuzasi 2 marta kamaytirilsa, uning sig’imi qanday o’zgaradi?
A) 4 marta kamayadi B) 4marta ortadi
C) o’zgarmaydi D) 2 marta ortadi
31. Yassi kondensator qoplamalarining yuzasi n marta orttirilib, ularning orasida nisbiy dielektrik singdiruvchanligi k bo’lgan modda kiritilsa, kondensator sig’imi qanday o’zgaradi?
A) nk marta ortadi B) nk marta kamayadi
C) k/n marta ortadi D) n/k marta ortadi
32. Kondensator o’zgarmas kuchlanish manbaiga ulangan. Agar kondensator qoplamalari orasidagi masofa 2 marta orttirilib, kuchlanish 2 marta kamaytirilsa, kondensator sig’imi qanday o’zgaradi?
A) 4 marta ortadi B) 2 marta kamayadi
C) 2 marta ortadi D) 8 marta kamayadi
33. Qoplamalari orasidagi masofa 0,885 mm bo’lgan kondensatorning sig’imi 0,8 µF, qoplamalar orasidagi moddaning dielektrik singdiruvchanligi 4 ga teng. qoplamaning yuzini toping.
A) 20 m² B) 2 sm² C) 20 mm² D) 0,2 dm²
3 4. Kondensatorning dastlabki sig’imi C₁=6µF. Kondensator qoplamalari orasidagi masofaning yarmiga dielektrik sindiruv-chanligi 3 ga teng bo’lgan dielektrik kiritildi. C₂ ni toping.
A) 12 µF B) 9,6 µF
C) 6,4 µF D) 9 µF
35. Sig’imi C bo’lgan kondensator qoplamalarining o’rtasiga qalinligi qoplamalar orasidagi masofaning chorak qismiga teng bo’lgan, nisbiy dielektrik singdiruvchanligi 4 ga teng bo’lgan modda kiritildi. Keyingi sig’imni aniqlang.
A) B) C) C D)
3 6. Quyida miqdor jihatdan farqlanadigan, lekin bir jinsli bo’lgan elektr maydonda protonni ko’chirishda bajarilgan ishning maydon kuchlanganligiga bog’liqlik grafigi tasvirlangan. Agar uchala maydonda ham maydonning bajargan ishi bir xil bo’lsa, protonning uch xil maydondagi siljishlari orasidagi to’g’ri munosabatni toping.
A) B)
_C) D)