• Ananaviy ǵalaba xabar quralları

Jámiyetshilik menen baylanıslar boyınsha qánigeler yamasa PR-menejerler isbilermen hám kárxanalarǵa jámiyette óz abıraysın asırıwǵa járdem beredi. Sonıń menen birge, olar qáwip tuwılǵanda klienttiń abıraysın qorǵawǵa járdem beredi.

PR túrli pullıq hám kommerciyalıq bolmaǵan baylanıs kanallarınan paydalanadı, atap aytqanda :

• Ananaviy ǵalaba xabar quralları ;

• Social tarmaqlar ;

• Shaksiy mulokot.

Reklama ushın biypul platformalar hám kanallardan paydalanıw óziniń abzallıqlarına iye. Bul jámiyetshilikten pulli reklama sıyaqlı shubha menen qabıl etińmeydi.

PR yamasa jámiyetshilik menen baylanıstı ne ekenligin anıqlawtırıw ańsat emes. Olardı marketing Yamasa Reklama Menen tolıq baylanıstırıp bolmaydı.

2012-jılda America Jámiyetshilik menen baylanıslar jámiyeti (PRSA) PR ne ekenligi tuwrısında juwmaqlawshı qarar qabıllawdan aldın bir neshe mińnen aslam PR haqqında tariyplerdi kórip shıqtı hám tómendegi juwmaqtı keltirdi:

«Jámiyetshilik menen baylanıslar (PR – Public Relations) — bul shólkemler hám djamoatchilik ortasında óz-ara mápli alokalarni ornatıwǵa múmkinshilik beretuǵın strategiyalıq aloka djarayoni»

PR'ning Marketing v reklame Ayırmashılıǵı

PR reklamadan parıq etedi. Agent po svyazyam s obshestvennost'yuliklari pulli aksiyalarǵa qánigelesken emes.

Kerisinshe, olar brendni jurnal, gazeta, jańalıqlar kanalov, veb-sayt, blogar hám teleko'rsatuvlarda payda balatuǵın jergilikli reklamaǵa yakin kontent járdeminde targib etediler.

Reklama — bul marketingning bir forması bolıp, tavar yamasa ónim xabarlılıǵın asırıwǵa, satıw hám qarıydarlar tabısın kóbeytiwge ​​karatilgan. Kóbinese bul tuwrıdan-tuwrı pullıq reklama. PR azmaz boshkacha isleydi.

PR jáne de náziklew bolıp, talaptı emes, bálki kompaniyanıń unamlı imidjini qáliplestiredi, bunıń tiykarında qarıydarlardıń da, seriklerdiń de, hátte mámlekettiń de mápleri qáliplesedi.

Jámiyetshilik menen baylanıslar boyınsha qánige klientke óz ideyası, ónimi, pozitsiyasi yamasa jetiskenligin sáwlelendiriwshi gúrriń jaratılıwma járdem beredi. Sonday etip, qaysı bolıp tabıladı mániste PR adamları gúrrińshiler esaplanadı.
Ózin reklama platformalarida sıylıq ushın aytatuǵın reklama beretuǵınlardan ayrıqsha bolıp esaplanıw, PR-adamlar basqa usıllarǵa shaqırıq qılıwadı.

Buholda reklama usılları dástúriy ǵalaba xabar quralların, social tarmaqlardı yamasa sóylewdi óz ishine aladı, olar ásirese keń auditiyani óz ishine aladı. Sonı eslep qalıńki, piarchi nafakat pullıq midjozga eriwmokchi — ol bul pikirdi xammaga yekkazishni qáleydi.

PR'ni qanday orınlawdı kishi kompaniya mısalında kórip shıǵamız

Kishi kompaniyanı kórip shıǵayıq, ol endigina “Eń jaqsı interyer dizayni kompaniyasi” sıylıqına iye boldi. PR menedjeri muksbirdan jańalıqtı djamoatchilikka yekazish hám serikler hám miyozlar arasında isenimdi asırıw ushın jergilikli derekke bul yutuk xakida esletpe jazıwdı soranıwı múmkin.

Djamoatchilik menen alokalar boyicha mutaksasis biznes ushın bekkem obro kozonish menen bir katorda, sıylıqtıń ozi xakida xam djamoatchilikka malumot alıwǵa járdem beredi. Olar bul malumot xakida idjtimoiy tarmaqlarda, az veb-saytlarında elon etiwedi. Sonıń menen birge, bul haqqında ǵalaba xabar quralları hám televideniede intervyu beriw arqalı bunı barlıqǵa targ'ib qılıwdı baslasadı. Bul arqalı olar klientler sanasına kompaniya qádiriyatları hám jetiskenliklerin sıńırıwadı. Bul ilajlardan tiykarǵı maqset satıwlardı asırıw emes, kompaniyanıń klientler menen baylanısların jaqsılaw, olarǵa ózi haqqında eskertiw hám kóbirek maǵlıwmat Jetkiziw.

Qáwiplerden qorǵaw retindegi PR

PR tek keń mániste unamlı gúrriń qılıw ushın isletilmaydi. Ol, sonıń menen birge, unamsız xodisalar miyozning obrosiga ziyan yekkazishi múmkin bolǵan záleldi ońlaw ústinde jumıs júrgizedi.

Piar túrleri

Keling, PR túrlerin tolıq kórip shıǵayıq. Bul sizge ne yekanligini yaksshirok túsiniwge járdem beredi.

PR salasında hár bir mániste reń boyınsha klassifikaciya isletiledi. Bul shártli klassifikaciyalaw sizge ol yamasa bul PR qanday usıllar menen ámelge asırılıwın intuitiv túrde túsiniwge múmkinshilik beredi.

Aq PR — Idjobiy jańalıqlar, djavoblar hám ol xakidagi boshka malumotlar járdeminde klient obrosining klassik shaxlanishi.

Mısalı, korporativ idjtimoiy masuliyat — bul kompaniya ózin boshkalarning párawanlıǵı hám xakida kayguuradigan, átirapda júz berip atırǵan xodisalarga befark bolmaǵan fugarolar djamoasi retinde ózin kórinetuǵın etiwdiń adjoyib usılı.

Siyasatshılar ushın PR máwsimi saylawdan aldın baslanadı. Hár qanday deputat yamasa lawazımlı shaxs isenip tapsırılǵan aymaq boylap sayaxat ete baslaydı, xalıq menen baylanıs etedi, mashqalalardi tıńlaydı hám olardı sheshiwde qatnasadı.

Qara PR – Onıń maqseti múmkinshiligi barınsha básekishiler abıraysına ziyan Jetkiziw bolıp tabıladı. Sol maksadda buyırtpa tsilingan materiallar jazıladı, boshka tárepti yokimsiz nurda ashıp beredi, provokatsiyalar uyushtiriladi.

Kúlreń PR — Basqa klassifikaciyalarǵa uqsap, ol aq hám qara PR elementlerin birlestiradi, ekinshisidan ayrıqsha bolıp esaplanıw, ol kemrek anıq, tikkeley bolmaǵan xarakterge iye.

Xaki reńli PR túri jawınger háreketler waqtında informaciya tásirin ańlatadı.

Sarı PR — sarı baspasózge uqsap — eń isenimli baspasóz degi jánjeller hám qaynoq faktlarni ańlatadı.

Jasıl PR — bul tábiyaatqa qawip salatuǵın xar kanday zattı, qarıydarlardıń pikirin hám obrosini yok etiw ushın, ekologiyalıq pallardıń qatnasıwın názerde tutadı. Mısalı, rakobatchi tárepinen zavod kurilishi.

Fokus boyınsha PR túrleri

PR bólimi yamasa agentliginiń wazıypalarına kóre, jámiyetshilik menen baylanıslardı 7 túrge bolıw múmkin:

1. 
   Ǵalabalıq aksborot quralları menen munasábetler. Ǵalaba xabar quralları menen jaqsı munasábetler ornatıw hám olardıń mazmunı dáregi retinde háreket qılıw.
   

2. 
   Investorlar menen munasábetler. Investorlarning ilajların shólkemlestiriw, finanslıq esabatlar hám qaǵıydalardı nash etiw, investor, analizshi, ǵalaba xabar quralları hám shaǵımlardı kórip shıǵıw.
   

3. 
   Xukumat alokalari (GR): brendni xukumatga korporativ idjtimoiy djavobgarlik, ádalatlı rakobat, tutınıwshılar xukuklari hám salamatlıq hám qawipsizlik sharayatında takdim etiw.
   

4. 
   Djamiyat menen munasábetler. Brendning social táreplerin basqarıw hám ijtimoi tarawda unamlı abırayǵa ıyelew: átirap -ortalıqtı qorǵaw, tálim hám basqa máseleler.
   

5. 
   Ishki munasábetler. Shólkem xızmetkerlerine shólkemdiń siyasatı, mas'iyati hám óz máslaháti tuwrısında máslahát beriw. Ónimlerdi satıw hám ilajlar waqtında xızmetkerler menen sheriklik qılıw.
   

6. 
   Klientler menen munasábetler. Maksadli bazar hám tiykarǵı klientler menen munasábetlerdi boshkarish. Klientlerdiń qızıǵıwshılıq hám munasábetleri hám de ústinligi haqqında kóbirek maǵlıwmat alıw, ǵalaba xabar qurallarında baspalar járdeminde tásir qılıw strategiyasın islep shıǵıw imkaniyatın beretuǵın marketing izertlewlerin otkazish.
   

7. 
   Marketingovie kommunikatsiilari. Ónim shıǵarılıwı, brend xabarlılıǵı, imidj hám jaylasıwdı anıqlaw menen baylanıslı marketing kampaniyaların qollap-quwatlaw.
   

Social Media Marketing [SMM]- bul anglichan tilinen social media marketing bolıp, Internet marketingning bir túri dep esaplanadı. Onıń tiykarǵı maqseti – social tarmaqlardan klientlerdi ónim hám xızmetleringizga qosıw.

Oylayman, social media qanshellilik úlken ekenligin talqılawımız shárt emes. Bul tarmaq Internettiń ózinden da tezirek rawajlandi. Siz da bir kúni azanda uyg'onganda Telegram yamasa Instagram betlerin betlamaganingizni oyda sawlelendire alasızba?

SMM ne ornına rawajlandi?

Búgingi kúnde dúnya xalqınıń 58, 11% social tarmaqlardan faydalanadi:
SMM ne dep so'ralganda – bul óz brendingizni teńitish, satıw kólemin kóbeytiw hám veb-sayt trafikini asırıw maqsetleri de túsiniledi. SMM haqqında maǵlıwmat berip atırǵanda sizdiń tarmaqtaǵı profilińizde kontent jaratıw, jazılıwchilaringiz menen ushırasıw hám olardı qosıw jáne social media (Instagram, Telegramda) reklama beriwlerlerdi óz ishine aladı.

SMM marketing ne ushın rawajlanıp baratırǵanınıń tiykarǵı sebebi bul paydalanıwshılar sanı kúnden kunfa ósip baratırǵanı. Marketing Sherpa statistikalıq maǵlıwmatlarına kóre, 18 jastan 34 jasqa deyingi adamlardıń 95%-iga ónim brendini baqlaw hám ol menen baylanıs qılıwda SMM media usılı eń qolayı dep esaplawdı. SMM qánige lawazımına úlken talap bar ekeniniń sebebi de sol: derlik hár bir kompaniya SMM xızmetin isletedi. Hátte kóplegen brendlar ushın bul online sawdada birden-bir reklama usılı da.

SMM marketing nege jóneltirilgen?
Házirgi kúnde Ózbekstanda da SMM rawajlanıp atır. Paydalanıwshılar 2019 jılǵa salıstırǵanda 49% asdı :

Sol sebepli de SMM xızmeti hámmege sáykes keledi: úlken kompaniyalar, Internet-dúkanlar, xızmetler hám ǵalaba xabar qurallar ushın.

SMM jumısınıń tiykarǵı maqseti (hár qanday reklama sıyaqlı ) – bizneske kóbirek pul alıp keldilerr. Onıń ushın hár túrlı usıllar qollanıladı :

Facebook, Telegram hám Instagram tarmaqlarınan qarıydar tabıwadı. Onıń ushın brendni tuwrıdan-tuwrı ónimlerin reklama etediler (SMM targeting), kontent marketingidan paydalanadılar yamasa serikler menen baylanısadılar.

Sadıq klientlerdi etiwtiriw ushın brend átirapında jámiyetshilikti jaratıń.

Potentsial qarıydarlardıń itibarın tartıw jáne social tarmaqtaǵı jazılıwchilaringizni kóbeytiw ushın paydalı maqalalar hám videolardı bóliw kóriń.

SMM haqqında taǵı bir zattı atap ótiw kerek, onıń strukturalıq bólimlerinen biri bul social tarmaqlardı optimallastırıw (SMO-Social Media Optimization). SEO xızmeti sıyaqlı, SMO da veb-saytqa jańa hám kem ushraytuǵın keliwshilerdi tartıw strategiyası bolıp tabıladı.
SMM qánige neler etedi?

SMM qánige – kompaniya social tarmaqlarda betin rawajlandırıw menen shuǵıllanadı.

Onıń jumıs rejimine tómendegi wazıypalar kiredi:

Usınıw ushın postlarni tańlaydı, bir hápte / ay / jıl ushın kontent rejesin dúzedi.

Kontent jaratıw procesin basqaradi: reklama tekstlerin jazıw, videokontent tayarlaw, testler dúziw. Geyde ózi orınlawı da múmkin.

Jazılıwchilarning sorawlarına kompaniya atınan juwap beredi, postlar astındaǵı túsindiriwlerin (kommentlar) tekserip turadı.

Hár qıylı social tarmaqlar daǵı xabarlardı pullıq úgit-násiyatlawın ornatadı (SMM targeting)

Social tarmaqlardıń natiyjeliligin gúzetip baradı : abonentler bazası qanday ósip barıp atır, kompaniyaǵa jańa klientler keledime, olar buyırtpa beredilermi, qansha pul alıp keliwedi.