Zoologiya uzb 2017. indd

Qushlarning ahamiyati.
 Qushlar zararkuranda hasharotlar va ke-
miruvchilarni qirib, tabiatda ular sonini cheklab turadi. Qushlarning 
o‘zi ham ko‘pchilik hayvonlar uchun oziq bo‘ladi. Ular meva va 
urug‘lar bilan oziqlanib, o‘simliklarning tarqalishiga yordam beradi. 
Nektarchi qushlar esa gullarni changlatadi. Kaklik, qur, qirg‘ovul, 

---

165
48-§. Yirtqich qushlar
o‘rdak, g‘oz, bedana, kaptar va boshqa qushlar go‘shti uchun sanoat 
miqyosida yoki sport usulida ovlanadi. Dengiz o‘rdagi – gaaganing 
uyasiga to‘shaydigan pari yengil sanoatda foydalanish uchun yig‘ib 
olinadi. Qushlar axlati esa azot va fosforli moddalarga boy o‘g‘it 
hisoblanadi.
Qushlarni muhofaza qilish ularni bezovta qilmaslik va uyasini 
buzmaslikdan iborat. Qushlarni dalalarga jalb etish uchun dalalar 
chetida daraxtlar ekiladi. Qor ko‘p yog‘gan qish kunlari may-
da qushlar uchun daraxt shoxlari orasiga donxo‘raklar o‘rnatilib, 
don-dunlar sepib qo‘yiladi.
1. Qushlar yirtqich hayot kechirishga qanday moslashgan?
2. Qora kalxat qanday hayot kechiradi?
3. Tasqara o‘z o‘ljasini qanday topadi?
4. Tasqara qanday hayot kechiradi?
5. Yapaloqqushlar qanday tuzilgan?
6. Yapaloqqushlar qanday ov qiladi?
7. Yirtqich qushlar tabiatda qanday ahamiyatga ega?
8. Qushlar odam hayotida qanday ahamiyatga ega?
1. Yirtqich qushlarning jufti:
a) bir mavsum davomida saqlanadi;
b) ko‘payish davrida saqlanadi;
d) bir umrga saqlanadi.
2. Yapaloqqushlar tunda hayot kechiradi:
a) ko‘zlari katta, qorachig‘i keng;
b) ko‘zlari boshining ikki yonida;
d) tanasi yapaloq, patlari tig‘iz joylashgan.
Yirtqichlar nomini ularga mos keladigan xususiyatlar bilan juftlab yozing.
a) qora kalxat; 
 
1) boshida ikki to‘p pati bor;
b) tasqara;   
 
2) dumi ayri, daraxtga uya quradi;
d) ukki;    
 
3) kechqurun o‘lja qidiradi;
e) boyo‘g‘li.  
 
4) havoda qanot qoqmasdan ucha oladi.