Zoologiya uzb 2017. indd

Parazit va kasal tar 
qatuvchi 
hasharotlar.
  Bitlar  va  burgalar    
(56-rasm) turkumiga mansub 
barcha hasharotlar, ko‘pchilik 
chivinlar, ayrim pashshalar, 
to‘shak qandalalari odam va 
hayvonlar qonini so‘rib, bezovta qiladi. Qon so‘ruvchi hasharotlar, 
shuningdek, pashshalar bir qancha kasalliklarni tarqatadi. Bitlar 
terlama, kalamush burgasi o‘lat, bezgak chivini bezgak kasalligini 
odamlarga yuqtiradi. Uy pashshalari oziq-ovqat va idish-tovoqlar 
orqali ichburug‘, sarg‘ayma va sil kabi kasalliklarni tarqatadi.

---

96
Zararkunanda hasharotlarga qarshi biologik kurash. 
Biologik 
kurash zararkunandalarga qarshi ularning kushandalaridan foy-
dalanishdan iborat. Zararkunanda hasharotlarga qarshi kurashda 
yirtqich xonqizi qo‘ng‘izi, tillako‘z, yaydoqchilardan trixogramma, 
gabrobrakon, inkarziya, hasharotxo‘r hayvonlar (qushlar, sutemizuv-
chilar, baqalar)dan foydalaniladi. Buning uchun biologik fabrika-
larda yirtqich va parazit hasharotlar sun’iy ko‘paytirilib, dalalarga 
tarqatiladi.
Biologik kurashning ya 
na bir usuli ekin ekiladigan maydonlarda 
qulay sharoit yaratish bilan foydali hayvonlarni jalb qilish va ular 
sonini ko‘paytirishdan iborat. Bu usul zaharli kimyoviy moddalarni 
qo‘llashni cheklash, almashlab ekishni joriy etish va foydali hay-
vonlarni himoya qilish orqali amalga oshiriladi.