Zoologiya uzb 2017. indd

3-laboratoriya mashg‘uloti
Hasharotlarning tashqi tuzilishi
Kerakli jihozlar: bir necha chigirtka, yashil bronza qo‘ng‘iz, 
hasharotlarning tashqi tuzilishini aks ettiruvchi rasmlar, kichik qay-
chilar, qo‘l lupasi va qisqichlar.
Mashg‘ulot o‘tkazishda oldindan quritib, kolleksiya qilingan yoki 
fiksatsiyalangan hasharotlardan foydalaniladi. Mashg‘ulot quyidagi 
tartibda o‘tkaziladi:
1. Hasharotlarning tashqi ko‘rinishini kuzating, tanasining uzun-
ligi va rangini aniqlang.
2. Tanasining bosh, ko‘krak va qorin qismlarini aniqlab oling.
3. Bosh qismida joylashgan ko‘rish (ko‘zlar), hid bilish 
(mo‘ylovlar) va og‘iz organlari oddiy ko‘z bilan yoki lupa yordami-
da tekshiring. Mo‘ylovlarning tuzilishidagi farqni aniqlang.
4. Oyoqlarning tuzilishi, bo‘g‘imlarga bo‘linishi, tirnoqlari, oldingi 
va keyingi oyoqlarning tuzilishidagi farqni, oyoq bilan tana qismlari 
o‘rtasidagi bog‘lanishni aniqlang.
5. Ko‘krak bo‘limidagi ikki juft qanotlaridan birinchi jufti (ust-
ki qanoti)ni qisqich yordamida ko‘tarib, ikkala juft qanotlarning 
bir-biridan farqi yoki o‘xshashligi aniqlang.
6. Qanotlarni qaychi yordamida kesib, qorin qismining tuzilishini 
ko‘zdan kechiring. Lupa yordamida qorin qismida joylashgan nafas 
olish teshiklarini toping.