Ziyayev Sherali Abdulaziz o’g’lining

1.2.  Oliy  ta’lim  muassasining  elektron  ta’lim  muhitini  tashkilashtirishda 

xorijiy OTMlar tajribasi 

Oliy  ta’lim  muassasalarida  elektron  ta’lim  jarayonini  tashkillashtirish  va 

boshqarish  jarayonida  kompyuter  texnikasi  va  telekommunikatsiya  vositalari 

xamda boshqa yangi axborot texnologiyalarni qo’llashga asoslangan an’anaviy va 

innovatsion  ta’lim  vositalaridan  foydalaniladi.  Bu  zamonaviy  ta’lim  tili  bilan 

“Ta’limning dasturiy-texnik vositalari” deb yuritiladi. 

 

1.3-rasm. Oliy ta’lim muassasalarida elektron ta’lim jarayonini tashkillashtirish 

va boshqarish. 

Elektron ta’limni tashkillashtirish uchun joriy qilinadigan dasturiy-texnik vositalar 

quyidagi pedagogik vazifalarni xal etishi zarur: 



 

Mustaqil o’qish imkoniyati; 



 

O’quv materialini o’zlashtirishni qulay sharoitlarini ta’minlash; 



 

Talabalar bilan ishlash va o’zaro munosabatni jamoaviy muloqot asosida 

olib borish. 

Oliy  ta’lim  muassasasi  elektron  ta’lim  tizimini  tashkillashtirishning  ko’pgina 

manbalari orasidan quyidagilarni ko’rsatish mumkin:  



 

Mualliflik dasturiy maxsulotlari (Authoring tools);  

---

21 

 



 

Virtual ta’lim jarayonini boshqaruvchi tizimlar LMS (Learning Management 

Systems);  



 

Ichki kontentni boshqaruv tizimlari CMS (Content Management Systems). 

 

1.4-rasm.  OTM elektron ta’limni tashkillashtirish va boshqarishda 

ishlatiladigan dasturiy ta’minotlar strukturasi. 

Barchamizga  ma’lumki,  xar  bir  universitet  yoki  ta’lim  muassasi  o’z  ta’lim 

jarayonini  boshqarish  uchun  zamonaviy  texnologiyalardan  kelib  chiqqan  xolda, 

o’zining  virtual  axborot  ta’lim  muhitini  yaratishga  xarakat  qiladi.  Xozirgi  vaqtga 

kelib,  virtual  axborot  ta’lim  muhitini  yaratishning  xojati  qolmagan,  chunki  Web 

muxitiga  moslashgan  xar  xil  turdagi  dasturiy  majmualar  jonkuyar  dasturchi  va 

elektron  ta’lim  soxasida  ishlab  kelayotgan  xodimlarning  xamkorlikda  ishlashlari 

shuningdek,  ta’limga  yo’naltirilgan  fondlar  tomonidan  qo’llab  quvvatlanishi 

natijasida, erkin va ochiq kodli dasturiy ta’minotlar yaratilgan. 

Oliy  ta’lim  muassasasi  elektron  ta’lim  jarayonini  tashkillashtirish  va 

boshqarishni  amalga  oshirishda  quyida  ko’rsatilgan  bosqichlar  asosida  amalga 

oshirish mumkin.