Ziyamuhamedova

Etilenning Sigler katalizatorlarida anionli polimerizatsiyasi

Etilenning kompleks metallorganik katalizatorlarda polimerlanish reaksiyasi anionli polimerizatsiya usuli bilan amalga oshiriladi:

1. 
   zanjirning o‘sishi:
   

С₂ H₄  Al(C₂ H₅ )₃  C₂ H₅  CH₂  CH₂ Al(C₂ H₅ )₂  C₂ H₅ (CH₂CH₂ )_n1 Al(C₂ H₅ )₂

2. 
   zanjirning uzilishi:
   

C₂ H₅ (CH₂CH₂ )_n1 Al(C₂ H₅ )₂  H (C₂ H₅ )_n CH  CH₂  Al(C₂ H₅ )
Katalitik kompleksning nisbatini o‘zgartirib, turli molekular og‘irlikka ega bo‘lgan polietilen olish mumkin:
al(C₂h₅)₃:TiCl₄=1:1–1:1,2. Mol og‘irlik 70000–350000;
al(C₂h₅)₃:TiCl₄=2:1. Mol og‘irlik 3 mln. gacha (qayta ishlash qiyin);
al(C₂h₅)₃:TiCl₄=1:2. Mol og‘irlik < 30000.
Оdatda, Al(C₂h₅)₃:TiCl₄=1:1,2 nisbat ishlatiladi. 1 kg polietilen uchun Al(C₂h₅)₃– 0,2%, TiCl₄– 0,3% sarf bo‘ladi. Katalizator suvga va kislorodga ta’sirchan bo‘ladi.
Al(C₂ H₅ )₃  izo  C₃ H₇ OH  AL(OC₃ H
Shu bois xomashyoda kislorod va namlik bo‘lmasligi kerak. Reaksiya tugagach katalizatorni yo‘qotib tashlash uchun izopro-
pil spirti va benzin aralashmasi bilan yuviladi polietilen:
Al(C₂ H₅ )₃  izo  C₃ H₇ OH  AL(OC₃ H₇ )₃  3C₂ H
Benzin quyi molekular polietilenni eritadi. Biroq hamma katali- zatorlarni polietilendan to‘la yuvib tashlash imkoniyati yo‘qligi sa- babli polietilen yuqori bosimli polietilenga nisbatan quyi dielektrik xossalarga ega bo‘ladi.

3. Polimerizatsiya jarayoniga turli parametrlarning ta’siri

   1. 
      Harorat ta’siri
      

Polimerizatsiya uchun optimal harorat 80ºC ga teng. Yuqoriroq temperaturada jarayon tezligi bir qancha ortadi, biroq polimerni ke-
yingi ishlov berishda (sentrifugalarni tiqilib qolishiga olib keladi) qiyinchiliklarga olib keluvchi ko‘p miqdorda quyi molekular poli- merni hosil qiladi.

2. Bosim

Polimerizatsiya reaksiyasini atmosfera bosimi ostida olib borish mumkin, ammo etilenning hajmiy tezligi va katalizatorni ishlatish optimal hisoblangan 2–3 atmosfera bosimdagiga nisbatan anchagina past. Biroq bosimni 3 atmosferagacha ko‘tarish reaksiya issiqligi- ni olib chiqib ketish uchun gaz sirkulatsiyasining orttirishni talab qiladi. Bosimning keyingi 5–10 atmosferagacha ko‘tarish reaksiya temperaturasi (80ºC)da erituvchining bug‘lanishini kamayishiga olib kelgan bo‘lar edi.
Reaksiya issiqligini olib chiqib ketish uchun, yoki yengilroq qaynovchi erituvchi yoki bo‘lmasa polimer zarralarini olib chiqib ketilishiga olib keluvchi gaz sirkulatsiyasi miqdorini oshirish talab qilinadi. Yengilroq qaynaydigan erituvchini ishlatishi katalizatorni tayyorlashda erituvchini ko‘p miqdorda uchib ketishi oqibatida qi- yinchiliklarga olib kelar edi. Bosim ortishi bilan polietilenning mole- kular og‘irligi ortadi.

3.