Ўзгарувчан ток машиналарнинг тинчлантирувчи чўлғамлари хосил қилган магинт майдон
Ўзгарувчан ток машинасининг чўлғами айланувчан магнит майдон ҳосил қилади. Агар машина икки қублари бўлиб уч фазали токка уланган бўлса икки қутбли айланувчи магнит майдон ҳосил бўлади. Бунда ток бир марта ўзгариш даврида магнит майдон 2τ га ёки 360о га бурилади. Магнит майдоннинг айланиш тезлиги n1=f1 айл/сек, бу ерда f1-статор токининг айланиш частотаси. Магнит майдон статор чўлғамининг фазаларини кетма-кетлик АВС тартиби бўйича айланади. Магнит майдоннинг айланиш йўналишини тескари томонга ўзгартириш учун статор уланган тармоқнинг иккита фазаларини ўринларини ўзгартириш кифоя.
Ўзгарувчан ток машинасининг чўлғами айланувчан магнит майдон ҳосил қилади. Агар машина икки қублари бўлиб уч фазали токка уланган бўлса икки қутбли айланувчи магнит майдон ҳосил бўлади. Бунда ток бир марта ўзгариш даврида магнит майдон 2τ га ёки 360о га бурилади. Магнит майдоннинг айланиш тезлиги n1=f1 айл/сек, бу ерда f1-статор токининг айланиш частотаси. Магнит майдон статор чўлғамининг фазаларини кетма-кетлик АВС тартиби бўйича айланади. Магнит майдоннинг айланиш йўналишини тескари томонга ўзгартириш учун статор уланган тармоқнинг иккита фазаларини ўринларини ўзгартириш кифоя.
2р=4 бўлганда қутб бўлинмаси айлана узунлинининг 1/4 га тенг бўлади, бунда оддий уч фазали чўлғамнинг ҳар бир фазаси иккита ўрамдан иборат бўлиб, қадами у=τ, ва улар бир бирига нисбатан 2τ га силжиган бўлади. Бу ўрамлар бир бири билан кетма-кет ёки параллел уланиши мумкин.Уч фазали чўлғамнинг фазалар ва уланишлари АВС учлари бир бирига нисбатан 120о га бурилган ёки бундай ҳолда айлана узунлигининг 1/6 бўлагига тенг. Бундай чўлғам 2р=4 қутбли магнит майдонни ҳосил қилади. Бу майдон ҳам айланувчан бўлиб, токнинг бир марта ўзгариш даври ичида 2τ га бурилади.
2р=4 бўлганда қутб бўлинмаси айлана узунлинининг 1/4 га тенг бўлади, бунда оддий уч фазали чўлғамнинг ҳар бир фазаси иккита ўрамдан иборат бўлиб, қадами у=τ, ва улар бир бирига нисбатан 2τ га силжиган бўлади. Бу ўрамлар бир бири билан кетма-кет ёки параллел уланиши мумкин.Уч фазали чўлғамнинг фазалар ва уланишлари АВС учлари бир бирига нисбатан 120о га бурилган ёки бундай ҳолда айлана узунлигининг 1/6 бўлагига тенг. Бундай чўлғам 2р=4 қутбли магнит майдонни ҳосил қилади. Бу майдон ҳам айланувчан бўлиб, токнинг бир марта ўзгариш даври ичида 2τ га бурилади.
. Майдон тезлиги
. Майдон тезлиги
умуман 2р=6,8,10,...ва х.к. чўлғамни тайёрлаш мумкин.У ҳолда магнит майдонни ва токнинг тарқалиш эгри чизиғи р жуфт қутбли бўлади. Магнит майдон n1=f1/р айл/ сек тезлик билан айланади. Статорнинг айланаси бўйича магнит майдоннинг чизиқли тезлиги Ω=πDn1= 2рτ f1/р=2τ f1. Чўлғамларни лойиҳалашда магнит оқимнинг индукцияси айлана бўйлаб ҳаво бўшлиғида синосоидал қонун бўйича тарқалишини таъминлаш тадбирлари ҳисобга олиниди.