Zeeman effekti

Larmor pressessiyasi va chastotasi

Larmor pressesiyasi — bu elektron, yadro yoki atomlar magnit momentlarining tashqi magnit maydoni atrofidagi pressessiyasidir. Magnit dipol momenti ga qoʻyilgan magnit maydoni quyidagiga teng boʻlgan kuch momentini hosil qiladi:

bu yerda belgi bilan vektor koʻpaytma belgilangan, — harakat miqdori momenti va — giromagnit nisbat (magnit momenti va harakat miqdori momenti orasidagi proporsionallik koeffitsiyenti).

Z oʻqi boʻylab yoʻnalgan statik magnit maydon taʼsirida harakat miqdori momenti z oʻqi boʻylab pressession harakat qiladi. Bunda uning burchak tezligi quyidagiga teng boʻladi:

Bu chastota Larmor chastotasi deb ataladi.

Yuqorida aytib oʻt ilgan fikrlar faqatgina toʻliq harakat miqdori momenti gagina tegishli boʻlib ^{qolmay, balki elektronning spin momenti , orbital impuls momenti , yadroning spin momenti}
va atomning toʻliq impuls momenti lar uchun ham taalluqlidir.


Giromagnit nisbat — impuls momentlari orasidagi eng asosiy farq. Biroq quyidagi formula orqali ularni umumlashtirish mumkin:

bu yerda — g- faktor, — Bor magnetoni, — Plank doimiysi. Elektron uchun giromagnit nisbatning qiymati 2,8 MHz/Gauss ga teng.

Larmor chastotasi magnit maydon induksiyasi va giromagnit nisbat ga quyidagicha bogʻlangan:

Bu formulada magnit maydoning zarra turgan nuqtadagi qiymati hisobga olinadi. Protonning 1 Tl magnit maydonidagi larmor chastotasining qiymati 42 MHz ga teng (yaʼni radiotoʻlqinlar diapazonida) boʻladi.