Ўзбкистон республикаси

IZOHLI LUG‘ATLAR

Avizo – о‘zaro hisob-kitob holatidagi о‘zgarishlar, pul о‘tkazilishi, mol jо‘natilganligi haqida axborot hujjati; hisob-kitob ishlari bajarilgani haqida bir tomonning ikkinchisiga jо‘natgan axboroti
Agent – turli kelishuvlarni tayyorlash, ayrim ishlarni bajarishda boshqa shaxs (yuridik yoki jismoniy) hisobidan va uning nomidan faoliyat kо‘rsatuvchi shaxs. Savdoda savdo agenti bilan ishlab chiqarish korxonasi, firmasi yoki xususiy shaxs kelishadi va kelishuv asosida ishonch qog‘oziga tayanib, faoliyat yuritadi.
Akkreditiv – naqd pulsiz hisob-kitob bо‘ladigan bank schyotining turi; kredit muassasasidan olish mumkin bо‘lgan, aniq oluvchi kо‘rsatilgan qimmatbaho qog‘oz.
Aksept – tashkilotlar о‘rtasidagi naqd pulsiz hisob-lashishning bir shakli; takliflarni qabul qilish, kelgan hujjatlarga va molga pul tо‘lashga rozilik berish ifodasi.
Aksiz – ommaviy iste’molga hos bо‘lgan oziq-ovqat mollariga hamda nooziq-ovqat mollariga qо‘yiladigan egri soliq. Ushbu soliq davlatga shunday mahsulot ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar tomonidan tо‘lanadi hamda narxning oshirilishi bilan aholi gardaniga yuklatiladi.
Aksiya – aksiyadorlar jamiyati a’zosining mablag‘ qо‘shganligi haqida guvohlik beruvchi qimmatbaho qog‘oz. Aksiya sotib olgan shaxs aksiyador hisoblanib, ma’lum huquq va majburiyatga ega bо‘ladi.
Aksiyadorlik jamiyati – korxonaning tashkiliy-huquqiy shakli bо‘lib, jamiyat ixtiyoridagi mulki, boyligiga asoslanib faoliyat yuritadi. Aksiyadorlik jamiyati sarmoyasi jamiyat a’zolarining qо‘shgan pul mablag‘i yoki moddiy ne’matidan tashkil topadi.
Aksiyaning nazorat paketi – biron shaxsga aksiyadorlar jamiyati faoliyati ustidan nazorat qilishni ta’minlaydigan aksiyalar hissasi. Odatda bunday holat aksiyalar miqdorining yarmidan kо‘pi yoki katta qismi bir qо‘lda tо‘planganda amalga oshadi.
Arbitraj – xо‘jalik tomonlari о‘rtasidagi kelishmovchi-liklarni hal qiluvchi hakamlar sudi.
Aylanma fondlar – bu fondlar odatda ishlab chiqarish jarayonlarida bir marta ishlatilib, ularning har birida yangilanadi va о‘z qiymatini ishlab chiqarilgan mahsulotga tо‘la о‘tkazadi.
Asosiy fondlar – bu fondlar ishlab chiqarish jarayonida qayta-qayta ishlatiladi. U uzoq muddat davomida foydalanishga mо‘ljallangan bо‘lib, yemirilishi darajasiga qarab ishlab chiqarilgan mahsulot qiymatiga о‘z qiymatini asta-sekinlik bilan о‘tkazib boradi.