Ózbekstan respublikasi joqari va orta arnawli bilimlendiriw ministirligi berdaq atindaĝi qaraqalpaq mámleketlik universiteti

2-amaliy mashĝulot

§6.3 Korrelyatsiyalanmagan kiriwshamalarini qosindı standart anıqsızlıĝınesaplawga amaliy misollar

1 misol

Ólshenetuĝınshama — quvvat termorezistorda temperaturada tarqoqlanadi.Termorezistor temperaturada mánisga ega, qarshilikniń temperaturaviy koeffitsienti . Quvvat termorezistorniń klemmalariga beriladigan V potentsiallar farqiga baylanıslı va tómendegi formula boyınshaesaplanadı.

(6.3.1)

Yechish

Elektr quvvatini joqarıda keltirilgan matematik model tiykarında sezgirlik koeffitsientlari va qosindı dispersiyani aniqlaymiz. Elektr quvvatini mánisi matematik modelga tiykaran tórtta parametrga baylanıslıbolıp, har biridan xususiy hosilalar olamiz

	(6.2.5)
	(6.2.6)
	(6.2.7)
	(6.2.8)
	(6.2.9)

Baʼzan sezgirlik koeffitsientlari funktsional baylanıslılik tiykarında hisob-kitob jolımenen emas, balki tajriba jolımenen aniqlanadi. Basqakiriwshamalari doimiy bolıp qoladigan jaĝdaydakiriwshamalari ózgarishi menenbaylanıslı bólgan ólshenip atırĝanshama ólchanadi. Ushbu jaĝdayda funktsional baylanıslılik turini biliwtalap qilinmaydi (yamasa ushbu baylanıslılikni bir bólimini, jumladan agarda ayırım sezgirlik koeffitsientlarini tajriba jolımenen aniqlansa). Bonıńórniga fnktsiyani Teylorniń birinchi tartibli qatorlariga emperik sezgirlik koeffitsientlari orqali ifodalash kerekboladı.

2 misol

Qattiq jism zichligini onıń massasini va hajmini ólshew natijalari tiykarında aniqlash kerek. ishonch darajasi ushın olińan natijalarniń standart va keńeytirilgenanıqsızlıĝınbahalań. Jismni massasi namunaviy toshlar tóplamini qóllagan jaĝdayda kóp marta tortish usılımenenólchandi. Namunaviy toshlar tóplamini xatoligi 0,01 mg. Jismni hajmi gidrostatik usılıdan foydalańan jaĝdayda xuddi shu namunaviy toshlarni qóllash járdeminde aniqlandi. Ólshew natijalari 6.3.1 –jadvalda keltirilgan.

6.3.1 – jadval.

Baqlaw natijalari

k	Jism massasi mk, kg, 10^-3	Jism massasi,Vk, m^3, 10^-6