%збекстан республикасы жо№ары

Súwretlew usılları (stilistikalıq figuralar) 
Hárbir jazıwshınıń ózine tán gáp qurıw usılı bar. Jazıwshı shıǵarmalarınıń gáp 
qurılısın  túrli  formalarda  (qısqa,  uzın)  beriwi  múmkin.  Usılayınsha,  ol  ózi  jazıp 
atırǵan  tildi  poetikalıq,  grammatikalıq  jaqtan  bayıtadı.  Jazıwshı  geyde  gáplerdi 
kútá  quramalı  ráwishte  dúzedi,  bir  gápte  birneshe  jay  gápler,  qospa  gápler, 
baǵınıńqı  qospa  gápler  ushırasıwı  múmkin.  Gáptiń  bunday  dúzilisi  ullı  rus 
jazıwshısı L.N.Tolstoydıń shıǵarmalarında kóp ushırasadı. 
Jazıwshı óziniń talǵamına qaray, shıǵarmaların oqıwshılardıń qanday toparına 
baǵıshlawına qaray gáp qurılısın ápiwayı dúziwi múmkin. Mısalı, Sh.Aytmatovtıń 
shıǵarmalarında asa quramalı gápler onsha ushıraspaydı. Gápler, tiykarınan, qısqa, 
biraq mánili  etip dúzilgen. Degen menen, usınday gápler menen-aq Sh.Aytmatov 
kútá tereń filosofiyalıq oylardı bere alǵan. 
A.S.Pushkinniń  “Kapitan  qızı”  shıǵrmasında  da  gápler  ápiwayı,  jaydarı, 
túsinikli etip dúzilgen. 
Demek,  jazıwshı  óz  shıǵarmasında  turmıstı  súwretlewde,  ishki  sezimlerdi 
beriwde    belgili  bir  sintaksislik  normalarǵa  baǵınadı,  olardı  tereńletedi,  bayıtadı. 
Shıǵarmalardaǵı sintaksislik poetikanıń jaǵdayı shıǵarmanıń qanday oqıwshılardıń 
talǵamına  mólsherlengenine  de  baylanıslı  boladı.  Mısalı,  T.Jumamuratov, 
S.Nurımbetov  óz  shıǵarmalarınıń  tilin  kútá  keń  oqıwshılar  qatlamınıń  talǵamın 
esapqa  alıp  jazsa,  I.Yusupov,  J.Izbasqanov  oqıwshılardıń  bilimli,  estetikalıq 
talǵamı joqarı qatlamın kózde tutıp jazadı. Berdaq penen Ájiniyaz tuwralı da usılay 
aytsa boladı.  
Kórkem  sintaksiste  hár  qıylı  usıllar  qollanıladı.  Mısalı,  ritorikalıq  sorawlar, 
intonaciya,  pauza,  ritorikalıq  qaratpalar,  úndewler,  tákirarlawlar,  antitezalar, 
inversiyalar  kóp  qollanıladı.  Bulardı