Ӛзбекстан Республикасы Жоқары ҳәм орта арнаўлы билимлендириў министрлиги Әжинияз атындағы

1-jadval 5 pog„onali adabatik reaktorda jarayonning ko„rsatkichlari 
P,MPa 
CH
4
/O
2
mol 
T
kirish
,
0
C 
T
chiqish
,
0
C 
sек
,
2
O
K
,% 
,%
4
CH
K
Unum 
C
2
C
2
H
4
0,1 
5 
800 
1000 
0,127 
95,1 
44,8 
46,2 
40,3 
Ishlatilayotgan katalizatorlarning yuqori faolligi avtotermik rejimda 
jarayonning tashqi diffuzion sohada o‗tishini ta‘minlaydi. 
Katalizatorda reaksiyaning tezligi tajriba (eksperimental) ma‘lumotlari 
bo‗yicha hisoblandi: reagentlarning boshlang‗ich konsentratsiyasi va konversiyasi, 
kontakt vaqti. Ichki va tashqi diffuzion tormozlanish ta‘sirini baholash uchun 
reaksiyaning 
maksimal 
tezligi 
hisoblandi 
(reagentlarning 
boshlang‗ich 
konsentratsiyalarida va katalizator qatlamining yuqori 800
0
C haroratida). 
Jarayon tashqi diffuzion sohada kechishida katalizator zarrachalarining ichki 
qismi amalda reaksiyada ishtirok etmaydi, reaksiya yupqa qavatda lokallashgan 
bo‗ladi deb taxmin qilinadi. Bunday jarayonlarning xarakterli xususiyati 
reagentlardan birining ortiqcha olinishidir. Shunga bog‗liq holda hisoblashlar 
odatda kam miqdorda olingan A komponentning katalizator sirtiga diffuziyasini 
qarash bilan chegaralanadi. Bunda ortiqcha olingan komponent diffuziyasi hisobga 
olinmaydi. 
Jarayon ko‗rsatkichlariga massa ko‗chirish (tashish) koeffisiyentining va 
boshqaomillarning ta‘sirini o‗rganish natijasida metanni oksikondensatlab etilen 
olish reaktori ishlashining asosiy ko‗rsatkichlari aniqlandi. Olingan natijalar 
asosida metanni oksikondensatlash jarayonini bir pog‗onali adiabatik reaktorda 
avtotermik rejimda tashqi diffuziya sharoitida katalizator zarrachalarining effektiv 
diametri 6,0 mm va gazning chiziqli tezligi 0,36 m/sek bo‗lganda amalga oshirish 
maqsadga muvofiq degan xulosa qilish mumkin . 
C
2
uglevodorodlarning yig‗indisi bo‗yicha katalizatorning solishtirma 
unumdorligi tanlangan rejimda 1,9 t(C
2
) /m
3
·soat (etilen bo‗yicha-1,8 t/m
3
·soat) ni 
tashkil etadi. Bunda katalizator qatlamining qalinligi -2,0 sm bo‗ladi. 
Reaktorning asosiy konstruksion xarakteristikalari quyidagi 2-jadvalda 
keltirilgan.