1-жадвал: Навоий вилояти Навбаҳор туманидаги бентонитнинг
кимѐвий таркиби
Номи
SiO
2
TiO
2
Al
2
O
3
Fe
2
O
3
MgO CaO Na
2
O K
2
O
P
2
O
5
SO
3
Ишқорий
бентонит
тупроқ
57,91 0,35
13,69
5,10
1,84
0,48
1,53
1,75
0,43
0,75
Ишқорий-
ер тупроқ
56,23 0,61
13,56
6,50
3,76
0,69
0,98
2,20
0,92
0,49
Бентонит ѐки каолинни кислотали фаоллаштиришдан аввал сувни
йўқотиш учун намуна 150
0
C да 30 минут давомида қиздирилди.
Кислотали фаоллаштиришдан сўнг, масса %:
SiO
2
– 70,17, Al
2
O
3
-9,49, Fe
2
O
3
-1,39, MgO-0,64, Na
2
O-0,17, K
2
O-1,27,
CaO-0,20, TiO
2
-1,63, MnO-0,01.
2-жадвал: Тупроқларнинг физик-кимѐвий хоссаларининг фаоллаш
режимига боғлиқлиги
Тупроқларнинг
хоссалари
Фаоллаш вақти, секунд
0
10
20
40
60
80
100
120
180
Навбаҳор бентонити
Бўкувчанлик,
мг/г
15
18
19,6
22
24
26
27
28
25
Коллоидаллик, % 49
51,6
55
62,2
67,7
70,2
74,7
80
70,9
Сув ютиши,
2,5
2,46
2,42
2,38
2,36
2,34
2,32
2,3
2,45
Пахтачи каолини
Бўкувчанлик,
мг/г
25
28
29,6
30
33
36
38
42
44
Коллоидаллик, % 89
90
92
94
96
96
99
100
100
Сув ютиши,
10
12
14
16
18
20
22
28
30
3-жадвал
Табиий тупроқларнинг физик характеристикалари
Номланиши
Пахтачи каолини
Навбаҳор бентонити
Солиштирма сирт-юза, м
2
/г
250-300
125-200
Уйма зичлик, кг/м
2
600-700
570-650
Ғовакнинг ҳажми, см
3
/г
0,028-0,041
0,048
Ғовак ўлчами, нм
2,6-2,8
3,4-4,3
306
Мувозанатдаги режимда адсорбцияни текшириш адсорбцияланган
модданинг максимал миқдорини аниқлаш ва ҳароратнинг кам ўзгариш
оралиғида адсорбциянинг термодинамик параметрларини ҳисоблаш
имконини беради.
БЕНТОНИТ ВА КАОЛИННИНГ ТЕКСТУР
ХОССАЛАРИНИ ЎРГАНИШ
Н.И.Файзуллаев.,* И.И.
Мамадолиев., Буронов А.Ю
Самарқанд Давлат Университети
*Самарқанд Давлат Медицина Институти
Охирги йилларга келиб, углеводородлар хомашѐсини тозалашда табиий
ва сунъий цеолитлар кенг ишлатилмоқда. Ҳозирги вақтда энг муҳим долзарб
йўналишлардан бири экологик хавфсиз сорбентлар, ушлаб турувчилар ва
катализаторларни маҳаллий хом ашѐлар асосида яратишдир.
Адсорбцион мувозанатни адсорбция изотермаларини экспериментал
тузиш ѐрдамида аниқлаш қабул қилинган.
Адсорбциянинг мувозанат коэффициенти билан адсорбция энтальпияси
ва энтропия ўзгариши ўртасида қуйидагича боғлиқлик мавжуд:
Адсорбцион жараѐн тезлигини адсорбентнинг масса бирлигида
адсорбиланган модда миқдорининг ўзгариши орқали вақт бирлигида
қуйидагича ифодалаш мумкин:
(
Тадқиқотлар шуни кўрсатдики адсорбция жараѐни 2-тартибли реакция
тенгламасига бўйсунади:
Ёки бунинг интегралланган кўриниши қуйидагича бўлади:
Адсорбцион жараѐн тезлиги учун диффузион модель
+С
-адсорбция тезлигининг диффузия константаси, С-ўзгармас сон
кўринишга эга.
Адсорбентнинг динамик сиғими қуйидаги формула билан аниқланади:
Солиштирма сирт-юза ва микроғовакларнинг ҳажми мезоғовакли
сорбентлар учун БЭТ усулида, мезоғовакли сорбентлар учун Дубинин
усулида ҳисобланди. Сорбентларнинг структураларини тасдиқлаш учун
307
мезоғовакли сорбентлар учун азотнинг адсорбция десорбция эгриликларини
келтирамиз:
1-
Do'stlaringiz bilan baham: |