Ózbekstan respublikasi awil xojaliǵi ministrligi qaraqalpaqstan awil xojaliǵi hám agrotexnologiyalar instituti magistratura bóLİMİ

Tájiriybe ornı hám metodikası:
(Pistiya stratiotes L) o’simligi Qaraqalpaqstan sharayatında usı kúnge deyin tájriybede kórilmegen, joqarı dárejeli suw otı bolıp bul aymaǵımızdaǵı pataslanǵan suw dereklerin hám kúndelikli xojalıq iskerliklerde paydalanatuǵın pataslanǵan shıǵındı suwlardı tazalawda úlken áhmiyetke iye. Házirgi waqıtta biz bul ósimlikti alıp kelip Qaraqalpaqstan sharayatında pataslanǵan suwlardı biologiyalıq tazalawshı sıpatında ilimiy tájriybelerdi ámelge asırip atırmız. Jıl dawamında alıp barılǵan tájiriybeler nátiyjesinde joqarı dárejeli suw otınıń biologiyaliq suw tazalawshı ekenligi tájriybede dállilendi. Tájriybe maydanı sıpatında Pistiya (Pistiya stratiotes L) suw otlarıniń ósiwi, rawajlanıwin anıqlawda biologiyaliq háwizlerde Taxiatash rayonındaǵı TES daǵı shıǵındı pataslanǵan suwlarında hám Qaraqalpaqstan Respublikası Qarao’zek rayonı mámlekeklik jer qorı jer maydanlarındaǵı “Boq kól” kóli ilimiy tájriybe sıpatında paydalanıldı. Sonıń menen birge pistiya ósimliginiń bioekologiyaliq qásiyetleri, oǵan tásir etiwshi barlıq ekologiyaliq faktorlar, ósimlikti pataslanǵan suwǵa salmay turıp suwlardan analizler alındı. Pistiya ósimligi biziń sharayatımızǵa maslasa alatuǵın, suw tazalawshı qásetine sonday aq pataslanǵan suwlarda súzip júriwshi dekorativ suw ósimligi sıpatında paydalanıw imkanın beredi.

Taxiatash kanalizatsiya nasos stantsiyası suwınıń ximiyalıq juwmaq nátiyjeleri

N^0	Suw háwiz túri		Ionlardıń g\l daǵı hám mg – ekvivalentdaǵı muǵdarı
		Qurǵaq Qaldıǵi		CO3^2	HCO3	CI	SO4^2-	Ca^2+	Mg^2+	Na^++K^+	Duzlar Muǵdarı	pN
1	úlken tınıq suw baxa jasaydı	2,348			0,195 3,2	0,426 12,0	1,008 21,0	0,220 11,0	0,255 21,0	0,105 4,2	2,209	9,0
2	Jasıl suw	2,226			0,305 5,0	0,319 9,0	0,888 18,5	0,150 7,5	0,182 15,5	0,250 10,0	2,094	9,0
3	Qara suw	2,196			0,281 8,0	0,284 8,0	0,936 19,5	0,130 6,5	0,194 16,0	0,240 9,6	2,065	9,0

Súwrette – elementlerdiń g\l daǵı, maxrajda – mg – ekvivalent muǵdarı berilgen.
Pistiya suw otı ústinde alıp barılıp atılrǵan iliniy tájriybede Taxiatash kanalizatsion nasos stantsiyası suwı ximiyalıq nátiyjesi keltirilgen. Demek birinshi, yaǵnıy úlken tınıq suwlı(baxa jasaytuǵın) bólim suwı hám jasıl suw pistiyalı suw – sulfat ionları menen kúshli shorlanǵan. Úlken tınıq suwlı bólimde CI muǵdarı 1 litr suwda 0,426 g dı quraǵan bolsa , SO² – sulfat ionları 1 litr suw quramında 1,008 gramm muǵdarda ekenligi anıqlanǵan. Qara suw – yaǵnıy ósimliksiz suw bólimi, onda ósimlik ósse almaǵan, ol hám kúshli shorlanǵan. Barlıq suwlar xlor ionǵa qaraǵanda sulfat ionları menen kóbirek táminlengen. Barlıq suwlardıń shorlanıwı – mineralizattsiyası – xlorid – sulfat túrinde.
Taxiatash kanalizatsiya nasos stantsiyası suwınıń kórihisi

Qaraqalpaqstan Respublikası Qaraózek rayonı mámleketlik jer qorı jer maydanlarındaǵı “Boq kól” kóli ilimiy tájriybe sıpatında paydalanıldı. Sonıń menen birge pistiya ósimliginiń bioekologiyaliq qásiyetleri, oǵan tásir etiwshi barlıq ekologiyaliq faktorlar, ósimlikti pataslanǵan suwǵa salmay turıp suwlardan analizler alındı.

Sonday aq bul pistiya suw otın suwıqqa shıdamsızlıǵın esapqa alǵan halda qıs aylarında úy sharayatında ósirildi, óy sharayatındaǵı kórinisler tómendegiler.