Ўзбекскистон алоқа ва ахборотлаштириш агентстлиги

3. Elektr o‘lchov asboblari va ularning qo‘llanilishi

Elektr element zanjiri tavsiflarini tajriba yo‘li bilan olish­da ishlatiladigan elektr o‘lchov asboblari ularning aniqlik klassi, sistemasi va o‘lchash chegarasi bo‘yicha tanlanadi.

Oddiy laboratoriya ishlarida aniqlik klassi 1,5…2,5 % dan kam bo‘lmagan elektr o‘lchov asboblaridan foydalanish mumkin. Muhim ilmiy-tekshiruv ishlarida esa aniqlik klassi 0,2…0,5 % dan kam bo‘lmagan asboblar qo‘llaniladi. Elektr o‘lchov asboblarining normal o‘rnatilish holati ulardagi gorizontal yoki vertikal chiziklar bilan belgilanadi.

O‘zgarmas tok zanjiridagi tok va kuchlanish magnitoelek­trik sistemali asboblaridan foydalanib o‘lchanadi, quvvat odatda ampermetr va voltmetr ko‘rsatgan kattaliklarni o‘zaro ko‘paytirib topiladi.

O‘zgaruvchan tok zanjirlarida ham magnitoelektrik sistemali asboblardan foydalanish mumkin. Bunda o‘lchov asboblarga o‘zgaruv­chan tokni o‘zgarmas tokka aylantirib beruvchi to‘g‘rilagichlar qo‘shib ulanadi.

Elektromarnit sistemali asboblar o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok zanjir-larida ishlatiladi. Qayta magnitlanishga sarflanuvchi quv­vat isrofiga binoan, bunday asboblar o‘zgaruvchan tok zanjirida o‘zgarmas tokdagiga nisbatan kichikroq qiymatni ko‘rsatadi. Bu as­boblarning qayta magnitlanishi va gisterezis isroflari tufayli aniqlik klassi pastroqdir.