Ўзбекистонреспубликаси олийваўртамахсустаълимвазирлиги термиздавлатуниверситети

ИШНИНГ БАЖАРИЛИШИ 
1.
 
Классификацияси билан танишиш 
 
Бўлим: Замбуруғтоифалар – Мйсота
, Фунги
 
 
К/Аждод: Хақиқий мевахалтачакабилар-
Эуассомйситидае 
 
Қабила: Шох-куянамолар – 
Слависепситалес 
 
Туркум: Шох-куя - 
Слависепс 
 
 
2. Тук бинафша рангли шох-куяси бор буғдой бошогини олиб кўрамиз. Тайёр 
склероцийли препаратининг кўндаланг кесмасини микроскопда кўрганимизда 
склероций жипсланган гифлардан иборатлигини кўрамиз ва улар заҳира озиқ 
моддалар ёғ ва гликоген билан тўлдирилган. 
Стереоскопик микроскопда спиртга солинган склероцийни кўрилганда 
бошчали стромалар ингичка оёқчаларда жойлашганлиги кўринади. Строманинг
устида чиқувчи тешикчали бўртмалар бўлади. Строманинг доимий препарати 
кесмасида кўзчасимон строма меватаналар тўпламидан бўлганлигини кўриш 
мумкин. Перитецийларни катта объективда кўрилганда, уларда узунчоқ халтача, 
унинг ичида эса 8 ингичка аскоспоралар жойлашганлигини кўрамиз. 
Етилмаган аскоспоралар ташқарига етилиб буғдойнинг гуллаган 
бошоғига тушиб гулнинг тугунчасида мицелий ҳосил қилади. Мицелийдан 
гулдаги уруғчи тумшуқчасида конидиялар ҳосил бўлиб, ҳашаротлар ёрдамида 
бошқа буғдой бошоқларида етказилиб зарарлантиради. 
Ҳашаротлар бошоқларда замбуруғ мицелийси ажратиб чиқаётган томчи 
ширин шилимшиқ модда бол шудринг келиб конидияларни ўзлари билан олиб 
кетади. Конидиялар ўсиб тугунчасига кириб мицелий ҳосил ва бошоқда дон 
етилганда замбуруғ етказилиши тўхтайди, мицелий таркибидаги сувни юқотиб 
склероцийга айланади. Склероцийнинг ичида заҳира моддалар ва заҳарли модда 
– эротин бўлади. 
3. Кўрилганларни барчаси альбомга чизиб олинади. 

---

74 
25-Расм. Шох-куя замбуруғи 
1- Склероцийлар хосил бўлган буғдой бошоғи, 2- склероцийлардан бошчали 
стромалар ҳосил қилиб униб чиқиши, 3- ичида халтачалари бор перитеций, 4- 
строманинг кесмаси (унда перитицийлар жойлашган).