|
Ўзбекистон бозор муносабатларига ўтишнинг беш тамойили
1.Иқтисодиётнинг сиёсатдан устунлиги (Иқтисодий ислоҳотлар ҳеч қачон сиёсат ортида қолмаслиги керак, у бирор мафкурага бўйсундирилиши мумкин эмас. Бунинг маъноси шуки, иқтисодиёт сиёсатдан устун туриши керак. Ҳам ички, ҳам ташқи иқтисодий муносабатларни мафкурадан ҳоли қилиш зарур.)
2.Давлат-бош ислоҳотчи (Давлат бош ислоҳотчи бўлиши лозим. У ислоҳотларнинг устувор йўналишларини белгилаб бериши, ўзгаришлар сиёсатини ишлаб чиқиши ва уни изчиллик билан ўтказиши, жаҳолатпарастлар ва консерваторлар қаршилигини бартараф этиши шарт)
3.Қонунлар ва уларга риоя қилиш (Қонун ва қонунларга риоя этиш устувор бўлиши лозим. Бунинг маъноси шуки, демократик йўл билан қабул қилинган Янги Конституция ва қонунларни ҳеч истиносиз ҳама ҳурмат қилиши ва уларга оғишмай риоя этиши лозим)
4.Кучли ижтимоий сиёсат юрғизиш (Аҳолининг демаграфик таркибини ҳисобга олган ҳолда кучли ижтимоий сиёсатни ўтказиш. Бозор муносабатларини жорий этиш билан бир вақтда аҳолини ижтимоий ҳимоялаш юзасидан олдиндан таъсирчан чоралар кўрилиши лозим. Бу бозор иқтисодиёти йўлидаги энг долзарб вазифа бўлиб келди ва бундан кейин ҳам шундай бўлиб қолади)
5.Бозор иқтисодиётига секин-аста, босқичма-босқич ўтиб бориш (Бозор иқтисодиётига ўтиш объектив иқтисодий қонунларнинг талабларини ҳисобга олган ҳолда, ўтмишдаги «инқилобий сакрашлар» сиз, яъни эволюцион йўл билан, пухта уйлаб, босқичма-босқич амалга оширилиши керак)
Bozor iqtisodiyoti qonun4ilikka tayanadi. Uning qoidalari, mezonlari ming yillar davomida yaratilgan. Bozor iqtisodiyoti huquqiy normalar va qoidalarga tayaniwi bn mamuriy-buyruqbozlik tizimidan farq qiladi. Yaxlit bozor tizimini vujudga keltiriw u4un uning qonun4ilik tizimi yaratiliwi, u/ga roiya qiliniwi wart. Qonun4ilik buzilgan joyda bozor iqtisodiyotini amalga owirib bolmaydi.
Qonun= ustuvorligi huquqiy davlat barpo etiw zaruriyati+ ham kelib 4iqadi. Qonun oldida hamma barobardir. Bar4a ijtimoiy, va iqtisodiy munosabat/ faqat qonun bn tartibga solinadi, u= bar4a qatnaw4ilari esa he4 bir istisnosiz huquq normalarini buzganligi u4un javobgar boladi. Huquqiy davlatni mohiyati malum qonun/ tizimi borligi bn emas, balki omma= wu qonun/ni biliwi, oz faoliyatida u/ga boysuniwi bn belgilanadi.
80. Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг асосий иқтисодий ҳуқуқлари, эркинликлари ва мажбуриятлари
иқтисодий ва ижтимоий ҳуқуқлар
-ҳар бир шахс мулкдор бўлишга ҳақли. Банкка қўйилган омонатлар сир тутилиши ва мерос ҳуқуқи қонун билан кафолатланади.
-ҳар бир инсон малакали тиббий хизматдан фойдаланиш ҳуқуқига эга.
-ёлланиб ишлаётган барча фуқаролар дам олиш ҳуқуқига эгадирлар. Иш вақти ва ҳақ тўланадиган меҳнат таътилининг муддати қонун билан белгиланади.
-ҳар ким қариганда, меҳнат лаёқатини йўқотганда, шунингдек боқувчисидан маҳрум бўлганда ва қонунда назарда тутилган бошқа ҳолларда ижтимоий таъминот олиш ҳуқуқига эга.
-ҳар ким билим олиш ҳуқуқига эга. Бепул умумий таълим олиш давлат томонидан кафолатланади. Мактаб ишлари давлат назоратидадир.
шахсий ҳуқуқ ва эркинликлар
-яшаш ҳуқуқи ҳар бир инсоннинг узвий ҳуқуқидир. Инсон ҳаётига суиқасд қилиш энг оғир жиноятдир.
-ҳар ким эркинлик ва шахсий дахлсизлик ҳуқуқига эга.
Ҳеч ким қонунга асосланмаган ҳолда ҳибсга олиниши ёки қамоқда сақланиши мумкин эмас.
-ҳеч ким қийноққа солиниши, зўравонликка шафқатсиз ёки инсон қадр-қимматини камситувчи бошқа тарздаги тазйиққа дучор этилиши мумкин эмас.
Ҳеч кимда унинг розилигисиз тиббий ёки илмий тажрибалар ўтказилиши мумкин эмас.
-ҳар ким ўз шаъни ва обрўсига қилинган тажовузлардан, шахсий ҳаётига аралашишдан ҳимояланиш ва турар жойи дахлсизлиги ҳуқуқига эга.
Ҳеч ким қонун назарда тутган ҳоллардан ва тартибдан ташқари бировнинг турар жойига кириши, тинтув ўтказиши ёки уни кўздан кечириши, ёзишмалар ва телефонда сўзлашувлар сирини ошкор қилиши мумкин эмас.
-ҳамма учун виждон эркинлиги кафолатланади. Ҳар бир инсон хоҳлаган динга эътиқод қилиш ёки ҳеч қайси динга эътиқод қилмаслик ҳуқуқига эга. Диний қарашларни мажбуран сингдиришга йўл қўйилмайди
-ўзбекистон Республикаси Фуқароси Республика ҳудудида бир жойдан иккинчи жойга кўчиш, Ўзбекистон Республикасига келиш ва ундан чиқиб кетиш ҳуқуқига эга. Қонунда белгиланган чеклашлар бундан мустаснодир.
фуқароларнинг мажбуриятлари
-барча фуқаролар Конституцияда белгилаб қўйилган бурчларини бажарадилар.
-фуқаролар Конституция ва қонунларга риоя этишга, бошқа кишиларнинг ҳуқуқлари эркинликлари, шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилишга мажбурдирлар.
-фуқаролар қонун билан белгиланган солиқлар ва маҳаллий йиғимларни тўлашга мажбурдирлар
-фуқаролар атроф табиий муҳитга эҳтиёткорона муносабатда бўлишга мажбурдирлар.
-ўзбекистон Республикасини ҳимоя қилиш - Ўзбекистон Республикаси ҳар бир фуқаросининг бурчидир. Фуқаролар қонунда белгиланган тартибда ҳарбий ёки муқобил хизматни ўташга мажбурдирлар.
Ўзбекистон Республикасининг давлат рамзлари: байроғи, герби, мадҳияси ва уларнинг тавсифи.
Do'stlaringiz bilan baham: |
