Ўзбекистонда ялпи ишлаб чиқариш самарадорлигининг экономик таҳлили

Ўзбекистонда ялпи ишлаб чиқариш самарадорлигининг экономик таҳлили.
В данной статье представлен эконометрический анализ валового призводства в Узбекистане, исследуются его эффекивность и призводительность труда.
In this article is presented the econometric analysis of gross production in Uzbekistan, efficiency of its factors and labor productivity.
Бугунги кунда Ўзбекистонда макроиқтисодиё кўрсаткичлар ўсишини таъминлаш ҳамда етакчи тармоқларда барқарор ривожланиш суръатларини сақлаш миллий иқтисодиётнинг устувор вазифа ва йўналишлари хисобланади.
Жумладан, мазкур вазифаларни амалга ошириш кўп жиҳатдан мамлакатдаги ялпи ишлаб чиқариш ва унинг омиллари барқарорлигини қай даражада таъминлашга боғлиқ бўлади.
Шунингдек, ялпи ишлаб чиқариш иқтисодиётда муаян давр мабойинида ишлаб чиқарилган қиймат ифодасидаги пировард товар ва хизматларнинг умумий миқдори хисобланади ҳамда у ялпи ички маҳсулотга тенг бўлади. Шу жумладан, ялпи ишлаб чиқариш таркиби асосан мамлакатдаги мавжуд тармоқлар улуши асосида шаклланади.
Иқтисодиётдаги тармоқларнинг ялпи ишлаб чиқаришдаги улушини таҳлил қилиш асосида макродаражадаги ишлаб чиқаришнинг умумий самарадовлик даражасини янада тўлиқроқ ўрганиш имконияти пайдо бўлди.
Ўзбекистонда кейинги йилларда миллий иқтисодиётнинг рақобатбардошлигини мустаҳкамлаш, кичик бизнес ва эспорт салоҳмятини жадал ривожлантириш бўйича амалга оширилаётган кенг қўламдаги иқтисодий ислоҳатлар натижасида ялпи ички маҳсулотнинг ишлаб чиқариш таркибида ижобий ўзгаришлар юз берди. (1-жадвал). Шунингдек, 2017-2021 йиллар оралиғида деярли барча тармоқларда ЯИМнинг ишлаб чиқариш таркибида мунтазам ўсиш кузатилган бўлиб, жумладан, саноатда 2017-2021 йилларда ўсиш сўмни ташкил этди.Мазкур йиллар оралиғида ялпи ишлаб чиқариш тартибида саноат ва қишлоқ хўжалигининг ўртаса ўсиши юқори кўрсаткичларни ифода этган бўлса, савдо ва қурилишнинг ушбу йиллардаги ўртача ўсиши бошқа тармоқларга нисбатан бироз паст кўрсаткичларни ифода этди.
1-жадвал