Ўзбекистонда уй-жой коммунал хўжалик

1. Ишлаб чиқариш бўлими;
2. Меҳнат ва ижтимоий ривожлантириш;
3. Молия;
4. Капитал қурилиш ва капитал ремонт;
5. Янги техникани ишлаб чиқиш ва уни ишлаб чиқариш жараёнига жалб қилиш;
6. Моддий - техника таъминоти.
Коммунал корхоналар ривожланиш дастурининг асосий қисми бизнес режа ҳисобланади. Бу режа қуйидаги бўлимлардан иборат:
Коммунал ишлаб чиқариш корхоналарида қуйидаги ўлчов бирликлари қўлланади.
Натура ўлчовлари
Меҳнат ўлчовлари
Қиймат ўлчовлари
Водопровод тармоқларининг узунлиги (км да);
Насослар билан етказиб бериладиган сувнинг ҳажми;
Ўзининг истеъмолига кетадиган сув ҳажми;
Етказиб бериладиган сувнинг умумий ҳажми;
Истеъмолчиларга сотилган сувнинг ҳажми (бу кўрсаткич ҳам сўмда ҳам 1000 м3 да ҳисобланади).
Сув таъминлаш корхоналарининг ишлаб чиқариш дастури қуйидаги кўрсаткичларни ўз ичига олади:
Газ хўжалиги корхоналари мисолида кўрсаткичлар тизимини келтириб, таъкидлаймизки, бундай тизим уй-жой коммунал хўжалигининг фаолиятига ўхшаш бўлган бошқа соҳачаларда ҳам фойдаланиш мумкин:
Газни аҳоли ва коммунал корхоналарга етказиб беришдан тушган даромад даражаси(К1 )ни олиш мумкин, у қуйидаги формула бўйича аниқланади:
К1=Damal : Dрежа
- мос ҳолда амалдаги ва режадаги аҳоли ва коммунал – маиший корхоналарга газ етказиб беришдан тушган даромадлар миқдори, минг сўм.
Турли газ хўжаликларининг фаолиятини баҳолашда газдан тежамли фойдаланиш бўйича ишлар даражаси ушбу формула бўйича аниқланиши мумкин.
бунда
- газ лимити, млн м3;
-газни амалда етказиш, млн м3.
Шунингдек, таҳлилда қуйидаги кўрсаткичлардан фойдаланилади:
газ хўжалигининг ҳақиқий хизматларини эксплуатация харажатлари
газдан тежамли фойдаланиш бўйича ишлар даражаси
Газ тизимини эксплуатация қилишда хавфсизлик даражаси
аҳолини ва коммунал – маиший корхоналарни узлуксиз газ билан таъминланганлик даражаси
Мамлакатда уй-жой коммунал хўжаликни тартибга солишда дастурий мақсадли усулидан фойдаланиш
Уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш сохасида давлат назорати ва тартибга солишнинг асосий йўналишлари қуйидагилардан иборат
меъёрий- хуқуқий ва услубий асосларни шакллантириш;
кафолатланган хизмат кўрсатишнинг таъминланишини назорат қилиш;
соғлом рақобат мухитини яратиш;
хўжалик субъектларининг мустақиллик даражасини ошириш;
якка тартибда хисобга олиш жихозларини жорий қилиш бўйича чора-тадбирларни мувофиқлаштириш;
тарифларни харажатлар ва фойдани бахолаш йўли билан назорат қилиш
коммунал корхоналарнинг профилини ўзгартиришига йўл қўймаслик ва фаолият турларини лицензиялаш;
кўрсатилаётган хизматлар минимал даражаси ва истеъмол меъёрларини белгилаш