«Ўзбекистон темир йўллари» датк

Chidamlilikka hisoblar. Hisob-kitoblar chegaraviy muvozanat uslubida, tashqi yuklardan sodir bo’lgan hisobiy zo’riqishlarni chegaraviylari bilan taqqoslab olib boriladi. Elementning o’qiga normal kesimlarning mustahkamligi bo’yicha hisob-kitob quyidagi mulohazalarga asoslangan: betonnning cho’zilishga qarshiligini nolga teng deb qabul qilinadi; betonning siqilgan zonasidagi kuchlanishlar o’qqa bo’ylab hisobiy R_b qarshilik hamda armaturadagi cho’zuvchi va siquvchi kuchlanishlar R_s hisobiy qarshiliklar bilan cheklanadi; betondagi siquvchi kuchlanishlarning epyurasi to’g’riburchaklidir. Yuqorida keltirilgan mulohazalar sezilarli plastik deformatsiyalar sodir bo’lganda beton va armaturaning birvarakayiga buzilishini taxmin qiladi. Cho’zilgan zona armaturasining chamalangan tanlovi quyidagi formulaga ko’ra aniqlanadi:
(3.7)

Bu yerda birlamchi yaqinlashuvda siqilgan zonaning balandligini plitaning balandligiga teng deb qabul qilinadi. So’ngra armatura sterjenlarining soni, diametri va joylashishi aniqlanadi. Siqilgan zonaning chegarasi qovurg’ada joylashgan holat umumiyroq hisobiy holatdir (3.8-rasm). Siqilgan zonaning balandligi barcha kuchlarni gorizontal o’qqa proyeksiyasi yig’indisining nolga tengligi shartidan kelib chiqib aniqlanadi

(3.8)


x>h’_f bo’lganida kesimning mustahkamligi quyidagi shartdan kelib chiqib aniqlanadi (chegaraviy moment cho’zilgan armaturaning markaziga nisbatan hisoblangan):


(3.9)


x≤h’_f bo’lganida (3.8) va (3.9) ifodalardagi b b’_f ga almashtiriladi, bunday holat to’g’riburchakli kesimni hisob-kitob qilishga olib keladi. Agarda x₁≥a'_s va x₂≥2a'_s bo’lsa, siqilgan A'_s armatura (odatda – bu plitaning taqsimlovchi armaturasi) hisoblashda to’laligicha e’tiborga olinadi, bunda x₁, x₂ – siqilgan zonaning, mos tarzda A_s ni e’tiborga olib hamda e’tiborga olmay aniqlangan balandligi. Agarda x₁≥a'_s va x₂<2a'_s bo’lsa, A_s 0≤K≤1 chegaralarida o’zgaradigan K=1 – (2a'_s – x₂)∕a'_s koeffitsiyent bilan e’tiborga olinadi. K<0 bo’lganida mustahkamlik sharti quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi:


(3.10)