Ўзбекистон тарихи хрестоматия



Download 3,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/177
Sana14.07.2022
Hajmi3,29 Mb.
#795678
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   177
Bog'liq
xrestomatiya 1

Муҳрлар. 
Сополлитепани ўрганиш давомида топилган 22 та 
муҳрдан 14 таси бронзадан, 7 таси тошдан ва 1 таси сополдан ясалган. 
Сополлитепа муҳрларининг айримларига қанотларини ёйиб турган бургут, 
айримларига гул туширилган. Кўпроқ геометрик шакл туширилган 
муҳрлар характерлидир. 
Юқорида эслатиб ўтганимиздек, Сополлитепа мил. ав. XVII-XV 
асрларга оид. Сурхондарё вилояти ҳудудида ундан қадимги деҳқончилик 
маданияти ёдгорликлари ҳозирги кунгача аниқланмаган. Шунинг учун 
академик А.Асқаров Сополлитепанинг пайдо бўлишини Жанубий 
Туркманистонда яшаган бир гуруҳ аҳолининг кўчиб келиши билан 
боғлайди. Ҳақиқатда ҳам, Сополлитепадан топилган ашёвий манбалар 
Мурғоб воҳаси бронза даври ёдгорликларига жуда ўхшаш
1
. 200 йилдан 
ошиқроқ вақт мобайнида Сополлитепа аҳолиси битта жойда турғун ҳаёт 
кечирган. Сополлитепа жамоалар тараққиётининг қишлоқ жамоаси 
босқичига тўғри келади. Юқорида эслатиб ўтганимиздек, уч қатор мудофаа 
девори билан ўралган бу ёдгорлик ичида саккизта маҳалла – патриархал 
оилалар жойлашган. Патриархал оилаларнинг биронтаси ҳукмдор оила 
бўлганлиги тўғрисида археологик манба йўқ. Ёдгорликнинг симметрик 
плани ҳам оилаларнинг тенг ҳуқуқли бўлганлигини тасдиқлайди. Қабрлар 
ва улардан топилган ашёлар сонининг статистик таҳлили Сополлитепа 
аҳолиси тенг ҳуқуқли бўлганлигидан далолат беради. 
Демак, бу ёдгорлик саккизта патриархал оиладан иборат бўлган 
қишлоқ жамоасидир. Сополлитепа аҳолиси ишлаб чиқариш кучларини, 
яъни ҳунармандчиликнинг барча турларини (кулолчилик, нафис санъат), 
уй қурилиши, ҳарбий қуроллар, деҳқончиликни имкониятлари борича 
1
Аскаров. Древнеземледельческая культура.Б. 112-
104.


71 
ривожлантиришган. Бизнингча, жамоани янада ривожлантиришнинг учта 
йўли қолган:қўшни халқларни босиб олиб, талаш;ташқи савдони 
ривожлантириш;жамоа ҳудудини кенгайтириш.Сополлитепа аҳолиси 
учинчи йўлни танлаган. А.Асқаров Сополлитепанинг инқирози масаласини 
аҳолининг янги жойга, айнан Жарқўтон ҳудудига кўчиши билан боғлайди. 

Download 3,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   177




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish