Ўзбекистон Республикасининг «Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси тўғрисида»

20-модда. Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича мувофиқлаштирувчи кенгашлар
Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси самарадорлигини ошириш ва ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ҳамда муассасаларнинг ўзаро ҳамкорлигини таъминлаш мақсадида прокуратура органлари ҳузурида ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича мувофиқлаштирувчи кенгашлар тузилади.
Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича мувофиқлаштирувчи кенгашларнинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:
ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасалар фаолиятини мувофиқлаштириб бориш;
ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасалар томонидан ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича кўрилаётган чора-тадбирлар самарадорлигини баҳолаш;
ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир давлат дастурлари ва бошқа дастурлар бажарилиши устидан назорат қилиш;
ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасаларнинг ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш ҳамда уларга барҳам беришда, шунингдек ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиши сабабларини ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни аниқлаш бўйича ўзаро ҳамкорлигини яхшилашга доир чора-тадбирларни ишлаб чиқиш ҳамда амалга ошириш;
ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир ахборотни тўплаш, сақлаш, ишловдан ўтказиш, таҳлил қилиш ҳамда ундан ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасалар фаолиятининг самарадорлигини ошириш мақсадида фойдаланиш.
Таркибида ишчи гуруҳлар тузилиши мумкин бўлган мувофиқлаштирувчи кенгаш ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича мувофиқлаштирувчи кенгашлар фаолиятининг ташкилий шаклидир.
Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича мувофиқлаштирувчи кенгашлар зарур бўлган ахборотни, шу жумладан статистика маълумотларини талаб қилиб олишга, қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни амалга оширишга ҳақлидир.
Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича мувофиқлаштирувчи кенгашлар фаолиятини ташкил этиш тартиби қонун ҳужжатларида белгиланади.

Ш А Р Ҳ

1. Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 21 август куни қабул қилинган «Прокуратура тўғрисида»ги янги таҳрирдаги қонуннинг 8-моддасида прокуратура органларининг ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши кураш соҳасидаги фаолиятни мувофиқлаштиришга доир фаолияти тартибга солинган. Мазкур нормага кўра, Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ва унга бўйсунувчи прокурорлар жиноятчиликка қарши кураш самарадорлигини таъминлаш мақсадида тезкор-қидирув фаолиятни, суриштирув ва дастлабки терговни амалга оширадиган тегишли органларнинг фаолиятини мувофиқлаштиради. Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси «Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши курашиш бўйича республика идоралараро комиссияси», «Вояга етмаганлар ишлари бўйича республика идоралараро комиссияси», «Одам савдосига қарши курашиш бўйича республика идоралараро комиссияси» ҳамда «Коррупцияга қарши курашиш бўйича республика идоралараро комиссияси»нинг ягона мувофиқлаштирувчи органи ҳисобланади.

Қолаверса, ушбу норманинг 1-қисмида белгиланган тартибга кўра прокуратура органлари ҳузурида ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича мувофиқлаштирувчи кенгашлар тузилади.
Мазкур мувофиқлаштирувчи кенгашларга прокурорлар раҳбарлик қилади ва улар нафақат ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир қонун ҳужжатларининг ижросини назорат қилади, балки ушбу соҳадаги мавжуд муаммо ва камчиликларни аниқлаб, уларни бартараф этиш чораларини кўради, шунингдек ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ҳамда муассасаларнинг ўзаро ҳамкорлигини таъминлайди. Бу борада уларга услубий ёрдамлар кўрсатади.
2. Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 21 август куни қабул қилинган «Прокуратура тўғрисида»ги янги таҳрирдаги қонуннинг «Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка қарши кураш соҳасидаги фаолиятни мувофиқлаштириш» номли 8-моддасида белгиланган тартибга кўра прокуратура органлари ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ҳамда муассасаларнинг ўзаро ҳамкорлигини таъминлаш ва фаолиятини мувофиқлаштириш мақсадида мувофиқлаштирувчи кенгаш чақириш, ишчи гуруҳларни ташкил этиш, зарур ахборот, шу жумладан статистика маълумотларини талаб қилиб олиш каби ваколатларни амалга оширади.
Мазкур соҳада ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир бошқа қонун ҳужжатларида белгиланган ваколатларга ҳам эга бўлишлари мумкин.
3. Прокуратура органлари ҳузурида тузиладиган ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасалар фаолиятини мувофиқлаштирувчи кенгашлар қонун ва қонуности норматив ҳужжатларда назарда тутилган баҳолаш мезонлари асосида ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасаларнинг ҳуқуқбузарликлар профилактикаси соҳасидаги фаолият натижаларини баҳолайди. Лозим бўлса ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир қонун ҳужжатлари талабларини бузган, ушбу соҳадаги вазифасини бажармаган ёки лозим даражада бажармаган орган ҳамда муассасаларга тегишли ҳуқуқий таъсир чораларини қўллаши ҳам мумкин.
4. Ҳуқуқбузарликлар профилактикасини мувофиқлаштирувчи кенгашга раҳбарлик қилаётган прокурорлар Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 21 август куни қабул қилинган «Прокуратура тўғрисида»ги янги таҳрирдаги қонунининг «Прокурор назорати» номли III бўлимининг «Қонунлар ижроси устидан назорат»ни амалга оширишга доир тартибни белгилаб берувчи 1-боби ҳамда ушбу норма талаблари асосида ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир давлат дастурлари ва бошқа дастурлар бажарилиши устидан назоратни амалга оширади.
Бу борада ўз ваколатлари доирасида қуйидагиларни амалга оширишлари мумкин:
– ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи орган ҳамда муассасаларнинг ҳудуди ва хоналарига монеликсиз киришга, ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир ҳужжатлар ва материалларни кўришга, текширишлар ўтказишга, текшириш учун қарорлар, фармойишлар, буйруқлар, ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир давлат дастурлари ва бошқа дастурларни, шунингдек бошқа ҳужжатларни, қонунийликнинг ҳолати тўғрисидаги ва уни таъминлашга доир чора-тадбирлар ҳақидаги маълумотларни талаб қилишга;
– ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи орган ҳамда муассасалардан ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи ва унда иштирок этувчи орган ҳамда муассасаларнинг қуйи тузулмаларида ҳуқуқбузарликлар профилактикаси фаолиятини текшириш, тафтиш ўтказишни, шунингдек бу борада идоравий ва ноидоравий текширишлар ўтказиш учун мутахассислар ажратишни талаб қилишга;
– мансабдор шахслар ва фуқаролардан ҳуқуқбузарликлар профилактикасига оид қонун бузилиши хусусида оғзаки ёки ёзма тушунтиришлар талаб қилишга ҳақлидир.
5. Ҳуқуқбузарликлар профилактикасини мувофиқлаштирувчи кенгаш ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасаларнинг ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиши сабабларини ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни аниқлаш бўйича бевосита ҳамда ҳамкорликдаги фаолиятини ўрганиш ва таҳлил қилиш асосида қуйидагиларни амалга ошириши мумкин:
– ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасаларнинг ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиши сабабларини ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни аниқлаш бўйича бевосита ҳамда ҳамкорликдаги фаолиятини тартибга солувчи қонун ва қонуности норматив ҳужжатларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш юзасидан таклифлар киритиши;
– ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасаларнинг ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиши сабабларини ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни аниқлаш бўйича бевосита ҳамда ҳамкорликдаги фаолиятини белгиловчи давлат, ҳудудий ва бошқа дастурларга муайян вазифалар ва чора-тадбирларни белгилаш юзасидан таклифлар киритиши;
– ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасаларнинг ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиши сабабларини ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни аниқлаш бўйича бевосита ҳамда ҳамкорликдаги фаолиятини самарали ташкил этиш юзасидан услубий тавсиялар ишлаб чиқиши кабилар.
6. Ҳуқуқбузарликлар профилактикасини мувофиқлаштирувчи кенгаш ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи органлар ва муассасалар фаолиятининг самарадорлигини ошириш мақсадида ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир ахборотларни тўплайди, сақлайди, ишловдан ўтказади, таҳлил қилади ва уларнинг натижаларидан фойдаланади. Ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир ахборотларни тўплаш, сақлаш, ишловдан ўтказиш ва таҳлил қилиш қонун ва қонуности норматив ҳужжатлар билан белгиланади.
7. Ўзбекистон Республикасининг 2001 йил 21 август куни қабул қилинган «Прокуратура тўғрисида»ги янги таҳрирдаги қонуннинг 8-моддаси
2-қисмида белгиланган тартибга кўра тезкор-қидирув фаолиятни, суриштирув ва дастлабки терговни амалга оширадиган тегишли органларнинг фаолиятини мувофиқлаштириш учун прокурор мувофиқлаштирувчи кенгаш чақириши, ишчи гуруҳлар ташкил этиши, зарур ахборот, шу жумладан статистика маълумотларини талаб қилиб олиши ҳамда қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатларни амалга ошириши мумкин. Ушбу ишчи гуруҳлар фаолияти мувофиқлаштирувчи кенгашлар томонидан ташкил этилади. Бу борада ишчи гуруҳларнинг чора-тадбирлар дастури (режаси)ни ишлаб чиқади ва тасдиқлайди, чора-тадбирлар дастури (режаси) ижросини назорат қилади ва улардан бажарилган ишлар юзасидан ҳисоботлар қабул қилади.
8. Ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи орган ва муассасалар учун ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича мувофиқлаштирувчи кенгашларнинг талабига биноан ҳуқуқбузарликлар профилактикасига оид зарур бўлган ахборотни, шу жумладан статистика маълумотларини бериш мажбурийдир.
9. Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси бўйича мувофиқлаштирувчи кенгашлар ҳуқуқбузарликлар профилактикасига доир бошқа қонун ҳужжатларига мувофиқ ҳам муайян ваколатларни амалга ошириши мумкин.