Ўзбекистон республикасининг меҳнат кодекси

282-модда. Ходимлар давлат ва жамоат мажбуриятларини 
бажарганда бериладиган кафолатли тўловлар 
Иш берувчи ходимнинг давлат ва жамоат мажбуриятларини бажариш 
вақтида уни ишдан иш жойини (лавозимини) ва ўртача ойлик иш ҳақини 
сақлаган ҳолда қуйидаги ҳолларда озод этиши шарт:
сайлов ҳуқуқини амалга ошираётганда; 
депутатлик вазифаларини, шунингдек ўз ваколатларини ишлаб 
чиқаришдан ёки хизмат фаолиятидан ажралмаган ҳолда амалга оширувчи 
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати аъзосининг вазифаларини 
бажараётганда; 
тиббий-ижтимоий эксперт комиссиясининг ишида иштирок 
этаётганда; 
ҳарбий мажбуриятларни бажараётганда; 
терговга 
қадар 
текширувни 
амалга 
оширувчи 
органга, 
суриштирувчига, терговчига, прокурорга ёки судга гувоҳ, жабрланувчи, 
эксперт, мутахассис, таржимон, холис сифатида чақирилганда; 
суд мажлисларида халқ маслаҳатчиси, жамоат айбловчиси ва жамоат 
ҳимоячиси, жамоат бирлашмалари ва меҳнат жамоаларининг вакили 
сифатида иштирок этаётганда; 
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари 
бўйича вакили (омбудсман) ҳузуридаги Инсоннинг конституциявий 
ҳуқуқлари ва эркинликларига риоя этилиши бўйича комиссия фаолиятида 
иштирок этганда; 
ходим давлат ва жамият манфаатларини кўзлаб ҳаракатларни амалга 
оширганда (авариялар, табиий офатлар оқибатларини бартараф этиш, инсон 
ҳаётини сақлаб қолиш, қон ва унинг таркибий қисмларини топшириш, 
шунингдек бошқа ҳолларда); 
Ўзбекистон Республикаси қонунида ёки Президентининг фармонлари 
ва қарорларида ёхуд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 
қарорларида назарда тутилган бошқа ҳолларда. 
283-модда. Қон ва унинг таркибий қисмларини топширганда 
ходимларга кафолатли тўловлар 
Иш берувчи тиббий текширувдан ўтиш кунида ҳамда қон ва унинг 
таркибий 
қисмларини 
топшириш 
кунида 
ходимларни 
тиббиёт 
муассасаларига монеликсиз юбориши шарт. 
Агар иш берувчи билан келишувга биноан ходим қон ва унинг 
таркибий қисмларини топшириш кунида ишга чиққан бўлса (бундан 
ходимнинг ўша куни ишга чиқиш имкони бўлмаган зарарли ва (ёки) хавфли 

---

158 
меҳнат шароитларида бажариладиган ишлар мустасно), унга ўз хоҳишига 
кўра бошқа дам олиш куни берилади.
Ҳар йилги меҳнат таътили даврида, дам олиш кунида ёки 
ишланмайдиган байрам кунида қон ва унинг таркибий қисмларини 
топширган тақдирда, ходимга унинг хоҳишига кўра бошқа дам олиш куни 
берилади. 
Донор бўлган ходимларга бевосита қон ва унинг таркибий қисмлари 
топширилган ҳар бир кундан кейин дам олиш куни берилади. Ходимнинг 
хоҳишига кўра бу кун йиллик меҳнат таътилига қўшилади ёки қон ва унинг 
таркибий қисмлари топширилган кундан кейин йил давомида бошқа вақтда 
бу кундан фойдаланилиши мумкин. 
Тиббий текширув ўтказиладиган ҳамда қон ва унинг таркибий 
қисмлари топшириладиган кунда ишдан озод қилинганда, шунингдек дам 
олиш кунларида ходимнинг ўртача иш ҳақи сақланади. 
Донорлик фактини тасдиқлаш, шу жумладан тиббий текширувдан 
ўтиш ҳамда бевосита қон ва унинг таркибий қисмларини топшириш қон 
хизмати томонидан берилган маълумотнома ёки бошқа ҳужжат асосида 
амалга оширилади.