Ўзбекистон республикаси вазирлар махкамаси ўзбекистон Олий ва Ўрта маҳсус таълим вазирлиги Ўзбекистон ҳАЛҚаро ислом академияси

Уларнинг асосий хусусиятлари: 
1.
ЭТ масалани ечиш учун юқори сифатли тажриба ва билимни қабул 
қилади; 
2.
ЭТдаги билимлар доим тўпланиб ва янгиланиб борилади; 
3.
ЭТ олдиндан айтиб бериш қобилятига эга бўлади. 
4.
ЭТ ишчиларга ва мутахассисларга ўқув қўлланмаси сифатида 
фойдаланилиши мумкин. 

---

15 
ЭТни 
лойихалашда 
ва 
ишлаб 
чиқиш 
жараёнида 
қуйидаги 
қатнашувчиларни айтиб ўтиш мумкин: 
1.
ЭТни лойихалаш инструментал мухитини ишлаб 
чиқувчилар; 
2.
ЭТни яратишдаги инструментал мухит(ИМ); 
3.
ЭТнинг ўзи; 
4.
Эксперт; 
5.
Билимлар инженери ва билимлар базаси(ББ) 
администратори; 
6.
Фойдаланувчи. 
Билимлар инженери – бу СИ тизимини ишлаб чиқишдаги кўникмага эга 
ва ЭТни қандай тузишни биладиган одам. У экспертдан сўрайди ва ББдаги 
билимларни ташкиллаштиради. 
Инструментал мухитни лойихалашга 
ЭТ дастурлаш тили ва қўллаб 
қувватловчи муҳит(у орқали фойдаланувчи ЭТ билан ўзаро таъсирлашади)дан 
иборат. 
ЭТ асослилигини қараб чиқамиз, инсон тафаккурини ва СИ тизимини 
солиштириш. 
Инсон тафаккур тизими 
СИ тизими 
Камчиликлари 
1.
Барқарор 
эмас 
2.
Қийин 
ўтказувчи 
(ифодаловчи) 
3.
Қийин 
ҳужжатлаштирилувчи 
4.
Олдиндан 
айтиб бўлмайдиган 
5.
Қимматли 
Устунликлари 
1.
Доимий 
2.
Осон ифодаланувчи 
3.
Осон 
ҳужжатлаштирилувчи 
4.
Доим бир хил 
5.
Мақбул 
Устунликлари 
1.
Ижод 
қилувчи 
2.
Мослашувч
ан 
3.
Ҳиссий 
идрокдан фойдаланади 
4.
Ҳар 
томонлама
5.
Кенг 
қамровли 
билимдан 
фойдаланади 
Камчиликлари 
1.
Сунъий 
олдиндан 
дастурлаштирил
ган 
2.
Айтиб 
туриш керак 
3.
Белгили 
идрокдан 
фойдаланади 
4.
Тор 
йўналишли 

---

16 
5.
Махсус 
билимдан 
фойдаланади 
Бу тизимларни афзалликлари ва камчиликларини таҳлил қилиб, инсон 
эскперт асосий афзалликлари, у кўп сохада, масалан, ижодкорликда, 
топқирликда,маълумот узатишда ва умуман мазмунан СИдан устунликка эга.