Zbekiston respublikasi

Download 477,39 Kb.

Pdf ko'rish

Sana	08.01.2022
Hajmi	477,39 Kb.
	#332817

Bog'liq
10. Kimyo 60 soat

Boshlang

‘ich professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

O

’

ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O

’

RTA MAXSUS TA

’

LIM VAZIRLIGI

BOSHLANG

‘

ICH PROFESSIONAL TA

’

LIMNING

FAN DASTURI

Fan dasturining nomi:

Kimyo

Ajratilgan soat:

Toshkent

–

2021

Boshlang

‘

ch

professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Ushbu dastur O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim

vazirligi huzuridagi Oliy, o‘rta maxsus va professional ta’lim yo‘nalishlari

bo‘yicha

o‘quv-uslubiy

birlashmalar

faoliyatini

Muvofiqlashtiruvchi

kengashning 2021-yil 17-avgusdagi 3-son majlis bayoni bilan ma’qullangan

hamda Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2021-yil 18-avgustdagi 356-son

buyrug‘i bilan tasdiqlangan.

TUZUVCHILAR:

M.Xakimova

Chilonzor

tumani 2 son kasb-hunar maktabi

Boshlang

‘ich professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

MUNDARIJA

1. O

’

quv dasturi umumiy talablari

…………………………….…………………….………..

2. O

’

quv dastur mazmuni

…………………………….……………………

…………………….

3. O

’

quvchilarning bilim va ko

’

nikmalarini baholash

………………………

…...

Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro

’

yxati:

……………………………

….…………………

Boshlang

‘

ch

professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

1. O

’

QUV DASTURI UMUMIY TALABLARI

Dastur nomi

Kimyo

Ajratilgan soat

Mavzular soni

Dasturning maqsadi

O‘quvchilarda kimyo fani bo‘yicha nazariy va a

maliy bilimlarni

shakllantirish

O‘zlashtirish natijalari

O‘quvchilarda kimyo fani haqida umumiy tushunchalarni hosil

qilish;

2. Kimyo fanining inson hayotidagi va texnikadagi o‘rni haqida

hulosa chiqarish.

3. Kimyo fanidan amaliy ko‘nikmalar hosil qilish.

4. Kimyo fani laboratoriya ishlarini o‘tkazish

asosida laboratoriyada

ishlash ko‘nikmasini hosil qilish.

5. O‘quvchilarda kimyo fani haqida umumiy tushunchalarni hosil

qilish.

Kimyo fanidan amaliy ish o‘tkazish asosida kimyoviy tadqiqodlar

haqida bilimlarga ega bo‘lish.

Bilimlar

Kimyo fani va unin

g bo‘limlari;

Kimyo fanidan masalalar yechish;

Kimyo fanidan laboratoriya ishlarini bajarish;

Kimyo fani amaliy ahamiyatini tushunish;

Umumiy va organik kimyoga oid boshlang‘ich tushunchalar;

Organik kimyoda amaliy ish o‘tkazish.

Ko‘nikmalar

Hodisa va jarayonlarni kimyoviy jihatidan tahlil qilish;

Laboratoriya jixozlari ishlashini fan nuqtai nazaridan tushuna olish;

Kimyoviy qonuniyatlarni tabiat hodisalarida bajarilishini bilish;

Kimyo fanidan amaliy ko‘nikmalarni masalalar yechish orqali

shakllantirish;

Laboratoriya ishlarinimustaqil o‘tkazish;

O‘quv rejasiga muvofiq

bog‘liq bo‘lgan boshqa

o‘quv fanning nomi

Biologiya

O‘qitishni tashkiliy shakli

N

–

Nazariy taʼlim;

A

–

Amaliy taʼlim;

–

Nazariy va amaliy taʼlim birgalikda

tashkil etiladi;

–

Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.

Dasturga qo‘yilgan talab

Majburiy

O‘qitish tili

Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida

Baholash tartibi

Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida

O‘quvchilarning bilim va

ko‘nikmalarini baholash

Yozma, og‘zaki, savol

-javob, test, amaliy topshiriq

Boshlang

‘ich professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

2. O

’

QUV DASTUR MAZMUNI

№

Mavzular nomi

Jam

O‘q

itishni

tas

hki

liy

shakl

taqi

ta’

lim

1-kurs

Organik kimyoning tuzilish nazariyasi

Uglevodorodlar

Kislorodli organik birikmalar

NA, MX

Azotli organik birikmalar

Jami

2- kurs

Atom va molekulalarning tuzilishi haqida tushunchalar.

Davriy qonun

Modda miqdori

Kuchli va kuchsiz elektrolitlar. Dissotsiatsiyalanish.

Gidroliz

Eritmalar

Reaksiya tezligi

NA, MX

Kimyoviy muvozanat

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari

N

1

Elektroliz

N

1

Jami

1-KURS

I bob. ORGANIK KIMYONING TUZILISH NAZARIYASI

Organik kimyo tarixi. Organik birikmalarning o‘ziga xos xususiyati.

Organik kimyo uglerod birikmalari kimyosidir.

Organik va anorganik moddalar, ularning farqlari, insonga dastlab ma’lum

bo‘lgan organik moddalar.

Organik birikmalar tuzilish nazariyasi. Butlerov tuzilish nazariyasi, organik

birikmalarda uglerod IV valentligi, uglerod atomlarining o‘zaro C

C bog‘ hosi

l qila

olish qobiliyati, Organik birikmalarning oksidlanish darajasini va valentligini topish.

Izomeriya va uning turlari.

Izomerlarga ta’rif. To‘yingan uglevodorodlar izomeriyasi.

Boshlang

‘

ch

professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Organik birikmalar sinflanishi. Organik birikmalarga xos reaksiya turlari.

To‘yingan, to‘yinmagan, ochiq, yo‘iq zanjirli uglevodorodlar, kislorodli, azotli

organik birikmalar haqida umumiy tushuncha. Organik birikmalarga xos reaksiya

turlari.

Amaliy mashg

‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

Organik birikmalarning namunalari bilan tanishish va qiyoslash.

Organik birikmalar tarkibida vodorod, uglerod va xlor borligini aniqlash.

Mavzular kesimida amaliyotga yo‘naltirilgan (kompetentlikka) va fanlararo

bog‘liqlikka doir masalalar (mantiqiy) yechish.

II bob. UGLEVODORODLAR

Alkanlarlarning umumiy formulasi. Gomologik qatori. Rasional

nomenklatura.

Alkanlarlarning umumiy formulasi, gomologik qatori, radikallar nomlanishi.

Alkanlarning xalqaro nomenklatura bo‘yicha nomlanishi

. Izomeriyasi.

Sistematik nomenklatura. Sistematik va ratsional nomenklatura. Izomeriyasi.

Alkanlarning galogenli hosilalarini nomlash.

Alkanlarning olinishi va fizik xossalari.

To‘yingan uglevodorodlarning A.Vyurs reaksiyasi bo‘yicha olinishi. Fizik

xossalari.

Alkanlarning kimyoviy xossalari va ishlatilishi.

Alkanlarning yonishi. Katalitik va termik kreking. Galogenlash,

digidrogenlash reaksiyasi. To‘yingan uglevodorod birinchi vakili

-metanni ishlatilish

sohalari.

Sikloalkanlar. Nomenklaturasi. Izomeriyasi. Olinishi.

Sikloalkanlarning umumiy formulasi. Gomologik qatori. Izomeriyasi.

Sistematik nomenklatura. Olinishi.

Sikloalkanlarning fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Sikloalkanlarning amalda suvda etishi, agregat holati, sikloalkanlarga xos

birikish reaksiyasi. N.D.Zelinskiyning sikloalkanni gidrogenlab benzol olinish

reaksiyasi. Ishlatilish sohalari.

Alkenlar va ularning nomenklaturasi.

Alkenlarning umumiy formulasi. Gomologik qatori. Sistematik

nomenklatura.

Alkenlar izomeriyasi. Olinishi.

Alkenlarning nomlanishi. Izomeriyasi. Olinishi.

Geometrik izomeriya.

Etilenni laboratoriyada, etilen qatori uglevodorodlarining degidrogenlash va

to‘yingan uglevodorodlar diga

logenli hosilalarining metallar bilan reaksiyasi

asosida olinishi.

Boshlang

‘ich professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Alkenlarning fizik va kimyoviy xossalari.

Alkenlarning fizik xossasi, gidrogenlash, galogenlash reaksiyalari. Etilenning

olinish reaksiyasi. Ishlatilish sohalari.

Alkadienlar. Olinishi va xossalari.

Alkadienlarning umumiy formulasi. Gomologik qatori. Izomeriyasi.

Sistematik nomenklatura. Ishlatilishi.

Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari.

Alkinlar. Olinishi va xossalari.

Alkinlarning umumiy formulasi. Gomologik qatori. Izomeriyasi. Sistematik

nomenklatura. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Aromatik uglevodorodlar. Olinishi va xossalari.

Arenlarning umumiy formulasi. Gomologik qatori. Nomenklaturasi va

izomeriyasi. Sistematik nomenklatura.

Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Oksidlanish va birikish reaksiyalari.

Ishlatilishi.

Organik birikmalarda uglerod atomining gibridlanishi.

Organik birikmalarning gibridlanishi: sp, sp2, sp3 gibridlanish haqida

tushuncha berish va misollar keltirish.

Uglevodorodlarning tabiiy manbalari. Neft va neftni qayta ishlash

mahsulotlari.

Neft va neftni qayta ishlash mahsulotlari. Fraksiyalar. Kreking.

Uglevodorodlarning tabiiy manbalari. Tabiiy gaz va toshko‘mir

Tab

iiy gaz va toshko‘mir, fraksiyalar.

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

Etilenning olinishi va hossalarini o‘rganish.

Kauchuk namunalari asosida uning hillari va hususiyatlarini o‘rganish.

Asitilenni olinishi

va hossalarini o‘rganish.

Uglevodorodlarning shar sterjenli va masshtabli modellarini yasash.

Neft, uni qayta ishlash mahsulotlari, ularni olinish usullari va ishlatilishini

o‘rganish.

Toshko‘mirni ko‘kislash mahsulotlari, ularni olinish usullari va ishlatilishini

o‘ganish.

Mavzular kesimida amaliyotga yo‘naltirilgan (kompetentlikka) va fanlararo

bog‘liqlikka doir masalalar (mantiqiy) yechish.

Uglevodorodlarning biologik ahamiyati va ishlatilish sohalari yuzasidan

taqdimot darsi.

III bob. KISLORODLI ORGANIK BIRIKMALAR

Spirtlar. To‘yingan bir atomli spirtlarning nomenklaturasi, izomeriyasi va

olinishi.

Boshlang

‘

ch

professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Bir atomli to‘yingan spirtlarning umumiy formulasi. Molekulasining tuzilishi

Gomologik qatori. Izomeriyasi. Sistematik nomenklatura. Olinishi.

To‘yingan bir atomli spirtlarning fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Bir atomli to‘yingan s’irt

larning fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Ko‘patomli spirtlar. Olinishi va xossalari. Ishlatilishi.

Ko‘patomli spirtlarning izomeriyasi va nomenklaturasi. Umumiy formulasi.

Vakillari. Glikol atamasi. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi. Glitserin.

Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Fenollar va aromatik spirtlar. Olinishi va xossalari.

Fenol va krezol. Molekulasining tuzilishi. Izomeriyasi Olinishi. Fizik va

kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Oksobirikmalar. Aldegidlar. Olinishi va xossalari.

Aldegidlar umumiy formulasi. Molekulasining tuzilishi. Gomologik qatori.

Izomeriyasi. Sistematik va trivial nomenklatura. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari.

Ishlatilishi.

Ketonlar. Olinishi va xossalari.

Ketonlar umumiy formulasi. Molekulasining tuzilishi. Gomologik qatori.

Izomeriyasi. Sistematik nomenklatura. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari.

Ishlatilishi.

Karbon kislotalar. Olinishi va xossalari.

Karbon kislotalar umumiy formulasi. Gomologik qatori. Izomeriyasi.

Sistematik va trivial nomenklatura. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Oddiy efirlar. Olinishi va xossalari.

Oddiy efirlar umumiy formulasi. Gomologik qatori. Izomeriyasi. Sistematik

nomenklatura. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Murakkab efirlar. Olinishi va xossalari. Ishlatilishi.

Murakkab efirlar umumiy formulasi. Gomologik qatori. Izomeriyasi.

Sistematik nomenklatura. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Yog‘lar. Olinishi va xossalari.

Yog‘lar umumiy formulasi. Molekulasining tuzilishi. Tabiatda uchrashi. Qattiq

va suyuq yog‘lar. O

linishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Uglevodlar. Monosaxaridlar. Olinishi va xossalari.

Monosaxaridlar umumiy formulasi. Ayrim vakillari: riboza, dezoksiriboza,

glyukoza, fruktoza. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Disaxaridlar, polisaxaridlar. Olinishi va xossalari.

Disaxaridlar: maltoza va saxaroza. Tabiatda uchrashi. Fizik va kimyoviy

xossalari. Ishlatilishi.

Polisaharidlar.

Kraxmal. Selluloza. Tabiatda uchrashi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Amaliy m

ashg‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

Spirtlar va aldegidlarga hos bo‘lgan reaksiyalar.

Boshlang

‘ich professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Karbon kislotalar (ho‘lmeva va sabzavot, ko‘katlar) hosslalarini tajribalar

asosida o‘rganish.

O‘simliklar tarkibidagi murakkab efirlar va ularning hususiyatlarini o‘rganish.

Yog‘larning hossalariga oid reaksiyalar, yog‘lardan sovun olish.

Organik birikmalarni o‘ziga hos bo‘lgan reaksiyalar asosida aniqlash.

Glyukoza va saharozaga oid tajribalar.

Kraxmal va sellyulozaga oid tajribalar.

IV BOB. AZOTLI ORGANIK BIRIKMALAR

Nitrobirikmalar. Olinishi va xossalari.

Nitrobirikmalarning umumiy formulasi. Gomologik qatori. Nomenklaturasi.

Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari.

Aminlar va aromatik aminlar. Olinishi va xossalari.

Aminlarning umumiy formulasi. Gomologik qatori. Birlamchi, ikkilamchi,

uchlamchi aminlar haqida tushuncha. Izomeriyasi. Sistematik nomenklatura.

Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Anilin. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi.

Aminokislotlar va oqsillar. Olinishi va xossalari.

Aminokislotlarning tuzilishi, umumiy formulasi. Alanin, glitsin, lizin, glutamin,

serin, sistein, fenilalanin. Klassifikatsiyasi. Izomeriyasi. Sistematik nomenklatura.

Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi. Oqsillar. Umumiy xossalari. Peptidlar

va oqsil mddalar. Biuret reaksiyasi. Ahamiyati.

Oqsillarning tuzilishi, xossalari (rangli reaksiyalari, gidrolizlanishi,

genaturallanishi) oqsillarni ozuqa sifatida ishlatilishi.

Nuklein kislotalar haqida umumiy tushuncha.

Nuklein kislotalarning tirik organizmdagi roli.

Yuqori molekulyar birikmalar.

Tabiiy, sintetik, va sun’iy yuqori molekulali birikmalar. Monomer,

makromolekula, polimer, tuzilishi svenosi, polimerlanish darajasi, o‘rtacha

molekulyar massa. polimerlanish, polikondensatlanish, sopolimerlanish

reaksiyalari. polimerla

rning tuzilishi. plastmassalar va ularni xalq xo‘jaligida

ishlatilishi. (polietilen, polipropilen, polihloravinil, polistirol, fenolformaldegid).

Kauchuklar. Sintetik tolalar. Geterosiklik birikmalar haqida umumiy tushuncha

Amaliy mashg‘ulotlar:

Aminokislotalarning hossalariga oid tajribalar.

Oqsillarga oid rangli reaksiyalar.

Kislorodli va azotli organik birikmalar modellarini yasash.

Tolalarni aniqlashga oid tajribalar.

Plastmassalarning hossalarini tajribalar asosida o‘rganish.

Plastmassalarni aniqlashga oid tajribalar.

Dori-darmonlarning asosiy tarkibini aniqlash.

Boshlang

‘

ch

professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Organik birikmalar orasidagi genetik bog‘lanishni tajribalar asosida amalga

oshirish.

Organik birikmalar orasida bo‘ladigan oksidlanish

-qaytarilish reaksiyalari.

Mavzular kesimida am

aliyotga yo‘naltirilgan (kompetentlikka) va fanlararo

bog‘liqlikka doir masalalar (mantiqiy) yechish.

Organik birikmalarning ishlatilish sohalari asosida loyihalashrtirish yuzasidan

taqdimot darsi.

2-KURS

I bob. ATOM VA MOLEKULALARNING TUZILISHI HAQIDA

TUSHUNCHALAR. DAVRIY QONUN

Atom tuzilishi.

Atom va molekulalarning tuzilishi. Atom tarkibidagi elektronlarni pog‘ona va

pog‘onachalarga joylashishi.(s, p, d elementlar misolida). Elektron ko‘chish

hodisasi. Kvant sonlari. Pauli prinsipi. Hund qoidasi. Klechkovskiy qoidasi. Atom va

ionlarni elektron formulalari. Valent elektronlar tushunchasi.

Davriy qonun va D.I. Mendeleyevni davriy sistemasi.

Davriy qonunni ta’rifi. Davrlar ta’rifi va ularnining turlari. Guruhlar ta’rifi va

ularning turlari. Atom radiusi, ionlanish energiyasi, elektronga moyillik,

elektromanfiylik, metallik va metallmaslik xossalari.

Atom tarkibi. Yadro reaksiyalari.

Atom tarkibi. Izotop, izobar xaqida tushuncha. Yadro reaksiyalari.

-

yemirilish,

-yemirilish

Kimyoviy bog‘lanis

h turlari. Kristall panjaralar.

Kimyoviy bog‘lanish turlari: kovalent qutbli, kovalent qutbsiz, donor

akseptor bog‘lanish, metall, ion va vodorod bog‘lanish. Kristall panjaralar turlari.

Elementar yacheyka. Molekilyar kristall panjara. Ionli kristall panjara.

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

Davriy jadvaldagi o‘rniga ko‘ra elementlarning hossalarini o‘zgarishiga oid

tajribalar.

II bob. MODDA MIQDORI

Modda miqdori.

Oddiy murakkab moddalar, mol modda, raksiyaga kirishayotgan modda

massasinining yig‘indisi. Mavzuga oid masalalar yechish.

Avogadro qonuni. Gazlar aralashmasi.

Avogadro qonunidan kelib chiqadigan xulosalar. Gazning molyar hajmi,

hgazning hajm ulushi. Gaz

lar aralashmasi. O‘rtacha molekulyar massa. Gazlar

aralashmasida hajmiy ulush va massa ulush. Mavzuga oid masalalar yechish.

Boshlang

‘ich professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Ekvivalent.

Ekvivalent qonuni. Oddiy va murakkab moddalarning (oksid, kislota, asos,

tuz) ekvivalent topish. Ekvivalentlik qonuni. Ekvivalent hajm. Mavzuga oid masalalar

yechish.

Mendeleyev-Klapeyron tenglamasi.

Normal sharoitdeganda qanday sharoit tushuniladi. Ideal holatdagi gazlar

tenglamasi yoki Mendeleyev-Klapeyron tenglamasi. Kelvin shkalasi. Mendeleyev-

Klapeyron tenglamasida bosim ifodasi. Mavzuga oid masalalar yechish.

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

Gazlarning olinishi va hossalarini o‘rganish.

III bob. KUCHLI VA KUCHSIZ ELEKTROLITLAR.

DISSOTSIATSIYALANISH. GIDROLIZ

Kuchli va kuchsiz elektrolitlar haqida tushuncha.

S.Arreniusning

elektrolitik

dissisasiyalanish

nazariyasi.

Tuzning

konsentrlangan eritmasidan tok o‘tishi. Elektrolitlar va noelektrolitlarning farqi.

Dissotsiatsiyalanish darajasi.

Qisqa va to‘liq ionli tenglamalar

Dissotsiatsiyalanish darajasi. Qisqa va to‘liq ionli tenglamalar.

dissotsiatsiyalanish darajasining eritma konsentrasiyasiga va haroratga bog‘liqligi.

Ionlarning almashinish reaksiyasi. Mavzuga oid masalalar yechish.

Tuzlar gidrolizi va undagi eritma muhiti.

Kation bo‘yicha sodir bo‘ladigan gidroliz, anion bo‘yicha sodir bo‘ladigan

gidroliz. Ham kation ham anion bo‘yicha sodir bo‘ladigan gidroliz. Kuchli asos va

kuchli kislotadan hosil bo‘ladigan tuzlarning gidr

olizga uchramasligi, tuzlar

gidrolizining haroratga, eritma konsentrasiyasiga, eritmamuhitiga bog‘liqligi.

Vodorod ko‘rsatkich.

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mavzularga doir testlar, masala va misollar yechish.

Kimyoviy birikmalarning dissotsiyalanishiga oid tajribalar.

Ion almashinish reaksiyalari va uni hayotda qo‘llash.

Tuzlarning gidrolizlanishi va eritma muhitini aniqlash.

Tuzning konsentrlangan eritma

sidan tok o‘tishi laboratoriya ishi.

IV BOB. ERITMA

Eritma haqida tushunch.

Eritma, erituvhci, gamogen sistena,eritmalarning xossalari. Eritmalarning

amaliy hayotda va insonlar uchun ahamiyati. Eritma mavzusiga doir testlar yechish.

Eruvchanlik.

Boshlang

‘

ch

professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Eruvchanlik koeffisenti, oddiy moddalarning eruvchanligi, gaz moddalarning

eruvchanligi, To‘yingan, to‘yinmaga, o‘ta to‘yingan eritma. Eritma mavzusiga doir

testlar yechish.

Eruvchanlik mavzusiga doir masalalar va ularning yechimlari.

Eruvchanlik koeffisentini

, eritma tayyorlash, to‘yingan eritma hosil qilish, o‘ta

to‘yingan eritmalarga doir masalalar yechish.

Eritma konsentrasiyasi va uni ifodalash usullari. Foiz konsentratsiya.

Eritma konsentrasiyasining ifodalanishi. Foiz konsentrasiya. Molyar

konsentrasiya. Normal konsentrasiya.

Eritma konsentrasiyalari mavzusiga doir masala va mashqlar bajarish.

Foiz konsentrasiya, eritma massasi,

hajmi, zichligi o‘rasidagi bog‘lanish.

Eritma konsentrasiyalari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlik.

Mavzuga oid masalalar yechish.

Molyar konsentrasiya.

Molyar konsentrasiyani aniqlash. Molyar konsentrasiyani aniqlash formulasi.

Mavzuga oid masalalar yechish.

Normal konsentrasiya.

Normal konsentrasiyani aniqlash. Normal Molyar konsentrasiyani aniqlash

formulasi. Mavzuga oid masalalar yechish.

Foiz va molyar konsentrasiya orasidagi bog‘lanish.

Mavzuga oid masalalar yechish

Foiz va normal konsentrasiya orasidagi bog‘lanish.

Molyar va foiz konsentrasiya orasidagi bog‘liqlik

. Mavzuga oid masalalar

yechish.

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

Eritma turlariga oid tajribalar.

Foiz konsentrasiya mavzusiga doir masalalar yechish.

Kristalogidratlardan foiz konsentrasiyali eritma tayyorlash.

Turli molyar konsentrasiyali eritma tayyorlash.

Foiz konsentrasiyali eritmalardan molyar yoki normal konsentrasiyali

eritmalar tayyorlash va hayot

da qo‘llash.

V BOB. REAKSIYA TEZLIGI

Kimyoviy reaksiya tezligi haqida tushuncha.

Reaksiyaning o‘rtacha tezligi. Uni aniqlash formulasi. Kimyoviy reaksiya

tezligi va unga tasir etuvchi omillar. Tezlik bo‘yicha masalalar va ularning

yechimlari. Mavzuga oid masalalar yechish.

Reaksiya tezligiga bosim, hajm va haroratning ta’siri. Katalizatorlar haqida

tuchunchasi.

Boshlang

‘ich professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Bosim o‘zgarishi. Reaksiya tezligiga haroratning ta’siri. Reaksiyaning harorat

koeffisenti. Katalizator.katalitik reaksiyalar, fermentlar. Reaksiya tezligiga gaz va

suyuqliklarning konsentrasiyasi, bosim, hajm, haroratga va tutalish yuzasiga

bog‘liqligi.

Tezlik bo‘yicha masalalar va ularning yechimlari.

Kimyoviy reaksiya tezligiga doir masalalar yechish

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

Kimyoviy reaksiya tezligiga moddalarning tabiati, konsentrasiya ta’siri.

Kimyoviy reaksiya tezligiga moddalarning o‘zaro ta’sir sirti, muhit haroratini

ta’siri.

VI BOB. KIMYOVIY MUVOZANAT

Qaytar va qaytmas reaksiyalar. Kimyoviy muvozanat.

Qaytmas reaksiyalar. Qaytar reaksiyalar. To‘g‘ri reaksiya, teskari reaksiya.

Mavzuga oid masalalar yechish.

Kimyoviy muvozanat va unga ta’sir etuvchi omillar

Kimyoviy muvozanatning siljishi yoki surilishi. Kimyoviy muvozanatga

konsentrasiyaning ta’siri. Kimyoviy muvozanatga bosimning ta’siri. Kimyoviy

muvozanatga hararatning ta’siri. Kimyoviy muvozanatga katalizatorning ta’siri.

Mavzuga oid testlar yechish.

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

Qayitar va qayitmas reaksiyalarga oid tajribalar.

Kimyoviy muvozanatning siljishiga ta’sir etuvchi omil

lar.

VII BOB. OKSIDLANISH-QAYTARILISH REAKSIYALARI

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarini yarim reaksiya usulu bilan

tenglashtirish.

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarini yarim reaksiya usulu bilan

tenglashtirish.

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyasini

eritma muhitiga bog‘liqligi.

Mavzuga oid masalalar yechish.

Oksidlanish-

qaytarilish reaksiyalarida moddalarning ekvivalent og‘rliklarini

topish.

Ekvivalent og‘rliklarini topish formulasi. Mavzuga oid masalalar yechish.

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

Oksidlanish-

qaytarilish reaksiyalarini eritma muhitiga bog‘liqligi.

Oksidlanish-

qaytarilish reaksiyalarini moddalar konsentrasiyasiga bog‘liqligi.

Boshlang

‘

ch

professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Oksidlanish-

qaytarilish reaksiyalarini moddalar tarkibiga bog‘liqligi.

Anorganik va organik birikmalarning hossalarini taqqoslash.

Anorganik maoddalar orasidagi bog‘liqlik.

Organik birikmalar orasidagi bog‘liqlik.

VIII BOB. ELEKTROLIZ

Elektroliz tushunchasi. Eritma va suyuqlanma elektrolizi.

Laboratoriya tajribasi asosida elektroliz jarayonini tushuntirish. Suyuqlanma

elektrolizi. Suvli eritmalar elektrolizi. Metallarning aktivlik qatori.

Elektroliz qonunlari.

Faradeyning 1,2-qonunlari. Mavzuga oid masalalar yechish.

Amaliy mashg‘ulot. Masala va misollar yechish.

Elektroliz mavzusiga doir.

masalalar va ularning yechimlari.

Amaliy mashg‘ulotlar:

Mavzularga doir masalalar yechish va mashqlar bajarish.

TAVSIYA ETILADIGAN AMALIY MASHG’ULOTLAR VA

LABORATORIYA ISHLARI

Amaliy ishlar:

Kimyo tajribaxonalarida ishlash qoidalari. Kimyoviy idishlar va asbob-

uskunalar bilan tanishtirish. Kimyoviy moddalar bilan ishlashda xavfsizlik

qoidalari.

Kimyoviy elmentlarning atom tuzilishi elektron konfigurasiyasi.

Uglevodorodlarning izomeriyasi va nomenklaturasi.

Laboratoriya ishlari:

Ion almashinish reaksiyalari.

a) kimyoviy moddalar gidrolizi;

b) kimyoviy reaksiya tezligi va

kimyoviy muvozanatni o’rganish.

Organik moddalar sifat analizi.

a) etilenning olinishi va kimyoviy xossalarini o

‘

rganish;

b) atsetilenning olinishi va kimyoviy xossalarini o

‘

rganish.

a) glitserinning kimyoviy xossasini o

‘

rganish (mis glitserinatlarining olinishi);

b) etil spirtni kaliy dixromat bilan oksidlash.

Karbon kislotalarning kimyoviy xossalarini o

‘

rganish.

Quruq mevadan qand moddlarni ajratish va kimyoviy xossasini o

‘

rganish.

Oqsillarning sifat reaksiyalari.

Ularni kompyuterda yoki videotasmalar yordamida ko

‘

rsatish nazarda

tutiladi.

Boshlang

‘ich professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

3. O

’

QUVCHILARNING BILIM VA KO

’

NIKMALARINI

BAHOLASH

’

quv dasturi davomida o

’

tkazilgan mavzular bo

’

yicha o

’

quvchilar

tomonidan o

’

zlashtirilgan bilim va ko

’

nikmalar ichki nazorat bo

’

yicha amaldagi

tartib asosida baholanadi.

Baholash usullari yozma, og

’

zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan

iborat bo

’

lib, ular o

’

quv dasturi o

’

zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi.

Nazorat savollari va topshiriqlar qo

’

yilgan maqsadga muvofiq bo

’

lishi kerak.

Boshlang

‘

ch

professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

TAVSIYA ETILADIGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI:

A.Mutalibov, E.Murodov, S.Masharipov,

H.Islomova Оrganik kimyo

10-

sinf darsligi G’ofur G’ulom nomidagi nashriyot

-matbaa ijodiy uyi

Toshkent-2017

A.Mutalibov, E.Murodov, S.Masharipov,

H.Islomova Оrganik kimyo

11-

sinf darsligi G’ofur G’ulom nomidagi nashriyot

-matbaa ijodiy uyi

Toshkent-2018

Fizika N.Sh. Turdiev 10-sinf darsligi Toshkent-

“NISO POLIGRAF”

-2018

Abdulxayeva M.M., Mardonov M.M. Kimyo.

–

T.: “O’zbekiston” 2002

2. Toshev I.A., Ro’ziyev R.R., Ismoilov I.I. Anorganik kimyo. –

T., 2003

3. Masharipov S., Tirkashev I. Kimyo.

–

T., 2006

4. Xomchenko G.P., Xomchenko I.G. Kimyo.

–

T., 2007

5. Toshev I.A., Ro

‘

ziyev R.R., Ismoilov I.I. Organik kimyo.

–

T., 2004

6. Abdusamatov A., Mirzayev R. Organik kimyo.

–

T., 2003

7. Muftaxov A.G., Omonov H.T. Umumiy kimyo.

–

T., 2002

8. Gabrielyan O.S., Lisova G.G. Ximiya.

–

Drofa, 2006 (10 sinf)

9. Gabrielyan O.S., Lisova G.G. Ximiya.

–

Drofa, 2006 (11 sinf)

10Gusev. L.S., Surovseva R.P. Ximiya.

–

Drofa, 2006 (10 sinf)

11. Gusev L.S., Surovseva R.P. Ximiya.

–

Drofa, 2006 (11 sinf)

12. Xomchenko G.P., Xomchenko I.G. Ximiya.

–

M., 2007

Qo‘shimcha adabiyotlar:

1. Toshev I.A., Ro’ziyev R.R., Ismoilov I.I. Anorganik kimyodan mashq va

masalalar to

‘

plami.

–

T., 2003

2. Koreyaning zamonaviy asbob-usknalaridan uslubiy qo

‘

llanma.

–

T., 2005

3. Toshev I.A., Ro’ziyev R.R., Ismoilov I.I. Anorganik kimyodan laboratoriya

mashg

‘

ulotlari .

–

T., 2003

4. DTM ning testlar to

‘

plami. (2001-2010)

Internet saytlari:

http:// ziyonet.uz

http://library.ziyonet.uz/uz

http://coursera.org

–

http://fizikaonline.uz

http://orbita.uz

Boshlang

‘ich professional ta’limning fan dasturi

:

Kimyo

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

http://tuit.uz

http://n.ziyouz.com

http://kitobxon.com.

Download 477,39 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: