Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги ўзбекистон республикаси

С опол ва темирдан (металлокерамика) ишланган ўта мустаҳкам, чидамли машина мотори ва эҳтиёт қисмлар амалиётда қўлланилди ва бу ихтиро саноат ходимларида катта қизиқиш уйғотмокда (12.3 - расм).
.
12.3 - расм. Сопол-темирдан ишланган двигатель

Бунда, асосан ўтга чидамли сопол плитка учун ишлатиладиган хомашё обдон туйилиб пўлат қипиғи аралаштирилиб, юқори босимда зичланади ва эригунга қадар ҳарорат кўтарилади. Ҳосил бўлган буюм ўтга, зарбга ва ишқаланишга чидамли бўладиКў

б

а

г

д

в

е
п тешикли ғишт. Бундай ғиштлар учун хом ашё сифатида тупроқ ёки трепел тоғ жинсли тупроқ ишлатилади. Кўп тешикли ғиштлар ҳар хил шаклда чиқазилади. Кўпинча тўғри бурчакли параллелпипед шаклидаги, қалинлиги бўйлаб кўп тешикли (31 тадан 105 тагача) деворбоп ғиштлар чиқарилади. Ишлаб чиқаришда кўп тешикли ғиштлар нам ва ним қуруқ усулда қолипланади. Томонларининг ўлчами оддий ғиштга нисбатан катта бўлади. 12.5-расмда томонларининг ўлчами 250х120х65, 250х120х88 ва 250х120х103 мм га тенг бўлган нам усулда қолипланган кўп тешикли ғиштлар кўрсатилган.



12.4-расм. Кўп тешикли ғиштлар

Уларнинг зичлиги 1300 кг/м³, сув шимувчанлиги эса масса бўйича 18% дан ошмайди. Нам усулда қолипланган кўп тешикли ғиштлар сиқилишдаги мустаҳкамлик чегараси бўйича 4 та маркага бўлинади: 75, 100, 125 ва 150.

Беш бурчак томонли чуқурчалар қилиб ишланган ғиштлар одатда ним қуруқ усулда қолипланади. Беш томонли чуқурчалардан иборат бўлган ғиштдан терилган деворда вертикал узун тешиклар бўлмайди. Кўп тешикли ғиштларни -15⁰С да 15 марта музлатиб, эритилганда бузилмаслиги керак.
Енгил вазнли қурилиш ғишти. Бундай ғиштларни ёнувчан қўшилмалар аралаштириб қолипланади. Ёнувчан қўшилмалар сифатида ёғоч қириндиси туйилган тошкўмир майдаси ва туйилган торф ишлатилади. Юқори ҳароратда лойдаги ёнувчан қўшилмалар ёниб, ўрнида ғоваклар ҳосил бўлади ва ғишт вазни енгиллашади. Ҳажм оғирлиги бўйича енгил вазнли ғишт 3 синфга бўлинади яъни, синф А-700 дан 1000 кг/м³ гача , Б-1000 дан 1300 кг/м³гача, В-1300 дан 1450 кг/м³ гача. Мустаҳкамлиги бўйича А синфи - 75, 50, 35, Б синфи -75, 50 ва В синфдагиси эса 100, 75, 50 маркаларга бўлинади.