Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги тошкент архитектура-қурилиш институти


Уй олди худудларида чикиндиларни йо к илишни ташкил килиш ва бошкариш



Download 4,73 Mb.
bet3/12
Sana24.02.2022
Hajmi4,73 Mb.
#201143
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
hujmsh kurs BOTIROVA M

1.2 Уй олди худудларида чикиндиларни йо к илишни ташкил килиш ва бошкариш.
Узбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 17 апрелдаги ГЩ-4291-сон “2019 - 2028 йиллар даврида Узбекистон Республикасида каттик маиший чикиндилар билан боглик ишларни амалга ошириш стратегиясини тасдиклаш тугрисида”ги карори хамда Узбекистон Республикаси Вазирлар Махдамасининг 2019 йил 6 февралдаги 95-сон “Чикиндилар билан боглик ишларни амалга ошириш сохдсидаги норматив-хукукий хужжатларни тасдиклаш тугрисида”ги карорига мувофщ Узбекистон Республикаси Экология ва атроф мухитни мухофаза килиш давлат кумитаси карор кил ади:
1. Маиший чикиндиларни ташиш коидалари иловага мувофик тасдиклансин.
2. Узбекистон “Узкоммунхизмат” агентлиги бош директорининг 2014 йил 16 октябрдаги 104-сон “Маиший чикиндиларни ташиш коидаларини тасдиклаш хакида”ги буйруги (руйхат раками 2625, 2014 йил 12 ноябрь) (Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2014 й., 46-сон, 555-модца) уз кучини йукотган деб топилсин.5
1. Ушбу Коидаларда куйидаги асосий тушунчалардан фойдаланилади: каттик маиший чикиндилар - жисмоний шахсларнинг хаёти ва фаолияти хамда юридик шахсларнинг фаолияти натижасида хосил булувчи органик ва ноорганик чикиндилар, шунингдек уларнинг худудида ва ободонлаштириш объектларидаги табиий жараёнлар натижасида хосил булувчи чикиндилар (озик-овкат ва усимлик чикиндилари, тукимачилик махсулотлари, ураш-жойлаш (кадоклаш) материаллари, шиша, резина, когоз, пластмасса, ёгоч чикиндилари, узининг фойдаланиш хусусиятларини йукотган уй-рузгор буюмлари, супуринди, шунингдек каттик ёкилгида ишловчи маиший печкалар ва иситиш бугкозонларидан фойдаланиш натижасида хосил булувчи чикиндилар); суюк маиший чикиндилар - жисмоний шахсларнинг хаёти ва фаолияти хамда юридик шахсларнинг фаолияти натижасида хосил булувчи чикиндилар (окова сувлар, чикинди тукиладиган уралар ва септикларда йигилган турли хил суюк чикиндилар, ишлаб чикариш жараёнида хосил буладиган ювинди чикиндилари, марказлашмаган канализациянинг нажас чикиндилари); йирик габаритли маиший чикиндилар-ж исмоний ва маънавий жихатдан эскирган мебеллар, маиший техникалар (совуткичлар, кир ювиш машиналари, телевизорлар ва шу кабилар), ташкилий техникалар (компьютерлар, принтерлар ва шу кабилар), техник ускуналар, автотранспорт воситаларини алмаштириш натижасида хосил буладиган каттик маиший чикиндилар, шунингдек дарахт ва буталарни кесиш хамда агротехник ишлов беришда хосил буладиган чикиндилар (дарахт ва бута шох-шаббалари, кесиш ишлари колдикдари, барглар ва бошкалар) ва ўлчамлари бўйича 0,75 м3 хажмли контейнерларга жойлаштиришнинг имкони булмаган курилиш чикиндилари; истеъмолчи - хизмат курсатувчи ташкилотга бириктирилган худудда истикомат килувчи ва унга оммавий шартнома асосида маиший чикиндиларни туплаш ва олиб чикиб кетиш буйича хизматлар курсатиладиган жисмоний шахе, ҚҲММБ: 10/19/3195/4007-сон 08.11.2019 й. шунингдек хизмат курсатувчи ташкилот билан маиший чикиндиларни туплаш ва олиб чикиб кетиш буйича хизматлар курсатишга шартнома тузган юридик шахе ёки якка тартибдаги тадбиркор; хизмат кўрсатувчи ташкилот - ўзига бириктирилган худудда истеъмолчиларга каттик ва суюк маиший чикиндиларни тўплаш ва олиб чикиб кетиш буйича хизматлар кўрсатувчи, чикиндилар билан боглик ишларни амалга ошириш сохасида хизмат кўрсатишга ихтисослашган ташкилот; сигнал усули — чикинди ташиш техникаси билан ахоли яшаш пунктларини айланиб чикиб, сигнал бериш йули билан истеъмолчиларни хабардор килиш оркали якка тартибдаги турар жой секторидаги каттик маиший чикиндиларни туплаш ва олиб чикиб кетиш. 2. Мазкур Коидалар радиоактив ва биологик чикиндилар, даволаш-профилактика муассасалари чикиндилари, зарарли моддаларни атмосферага чикариб ташлаш ва зарарли моддаларни сув объектларига окизиб юбориш билан боглик ишлар сохасидаги конун хужжатлари билан тартибга келтириладиган муносабатларга татбик этилмайди.
Маиший чикиндиларни олиб чикиб кетиш
1- к аттик маиший чикиндиларни олиб чикиб кетишни ташкил килиш . Маиший чикиндиларни олиб чикиб кетиш режали ёки режадан ташкари булиши мумкин. Бунда маиший чикиндиларни: режали олиб чикиб кетиш - каттик маиший чикиндиларни олиб чикиб кетиш буйича йуналиш жадвалига мувофик; режадан ташкари олиб чикиб кетиш — истеъмолчиларнинг буюртмаси асосида, келишилган холда, алохида тулов эвазига суюк ва йирик габаритли маиший чикиндилар, чорвачилик, курилиш чикиндилари, тупрок, шунингдек дарахт ва буталарни кесиш хам да агротехник ишлов беришдан хосил буладиган чикиндилар (дарахт ва бута шох-шаббалари, кесиш ишлари колдикдари, барглар ва бошкалар) ва смётни олиб чикиб кетиш оркали амалга оширилади. Хизмат курсатувчи ташкилот томонидан каттик маиший чикиндиларнинг узлуксиз олиб чикиб кетилишини ташкил этиш максадида куйидаги чора-тадбирлар амалга оширилади: ихтисослаштирилган транспорт воситаларининг (чикинди ташиш машиналарининг) харакат йуналишларини белгилаш; ихтисослаштирилган транспорт воситаларининг экипажига хавфеизлик техникаси, саноат ва ёнгин хавфсизлиги,ТКА2Ш йул харакати хавфеизлиги коидалари, шунингдек экологик назорат буйича йурикнома ва тушунтиришлар бериш; ишчи ходимларни белгиланган тартибда ва нормалар буйича махсус кийим-бош, махсус пойабзал хамда бошка жамоавий, шахеий химоя ва гигиена воситалари билан таъминлаш; ҚҲММБ: 10/19/3195/4007-сон 08.11.2019 й. каттик маиший чикиндиларни олиб чикиб кетиш буйича йуналиш чизмаси ва жадвалига риоя килиниши юзасидан мониторинг (шу жумладан ихтисослаштирилган транспорт воситалари хдракатини реал вакт режимида автоматлаштирилган кузатиш тизимидан (СР8) фойдаланган холда) олиб бориш хдмда хисобини юритиш.
2- Ихтисослаштирилган транспорт воситаларининг харакат йуналишларини белгилаш . Хизмат курсатувчи ташкилот томонидан ихтисослаштирилган транспорт воситаларининг харакат йуналишларини белгилаш максадида мазкур Коидаларнинг 1-иловасига мувофик шаклда Кдттик маиший чикиндиларни олиб чикиб кетиш буйича йуналиш чизмаси хдмда 2-иловасига мувофик шаклда Кдттик маиший чикиндиларни олиб чикиб кетиш буйича йуналиш жадвали (бундан буён матнда йуналиш чизмаси ва жадвали деб юритилади) тузилади. Йуналиш чизмаси ва жадвалида маиший чикиндилар ташиб кетиладиган объектларнинг (махдлла фукаролар йигинлари ва ташкилотларнинг), кучаларнинг номи хдмда йуналиш буйича сарфланадиган вакт ва масофалар курсатилади. Хизмат курсатувчи ташкилот йуналиш чизмаси ва жадвалини ишлаб чикишда куйидаги маълумотларга асосланиши зарур: хизмат курсатилиши лозим булган объектлар ва худудларнинг батафсил тавсифи; объектлар буйича чикиндиларнинг тупланиш хажми; худуддаги йулларнинг техник холати; кучалардаги транспорт ва йуловчилар харакатининг серкатновлиги; чикиндиларни зарарсизлантириш хамда кайта ишлаш объектлари хакидаги умумий маълумотлар; хар бир худуддаги чикинди сакдаш контейнерларининг умумий сони ва хажми; чикиндиларни юклаш ва тушириш ишларига талаб этиладиган вакт.
Йуналиш чизмаси ва жадвалини ишлаб чикишда куйидагилар инобатга олинади: ихтисослаштирилган транспорт воситаларида харакатланишда йулдан унумли фойдаланиш коэффициентининг максимал даражасига эришиш; ихтисослаштирилган транспорт воситаларининг юк кутариш имкониятидан \ Л унумли фойдаланиш коэффициентининг максимал даражасига эришиш; АК )> каттик маиший чикиндиларни транспорт харакати серкатнов булган){Ы кучалардан олиб чикиб кетиш сутканинг тунги пайтларида амалга оширилиши; каттик маиший чикиндиларни олиб чикиб кетишда турар жой ва нотурар жой объектлар йуналишларини бирлаштириш; каттик маиший чикиндиларни кайта юклаш ёки зарарсизлантириш объектларига олиб борувчи хар бир йуналишни имкон кадар макбул йуллар буйича белгилаш. ҚҲММБ: 10/19/3195/4007-сон 08.11.2019 й. Каттик маиший чикиндилар олиб чикиб кетиладиган объектлар, уларда тупланадиган чикиндиларнинг микдори, хизмат курсатиладиган худудларда транспорт воситаларининг харакатланиш шарт-шароитлари узгарган холларда ихтисослаштирилган транспорт воситаларининг харакат йуналишлари кайта куриб чикилиши лозим.
3- Ихтисослаштирилган транспорт воситаларини йуналишга чикаришда куйиладиган талаблар . Хизмат курсатувчи ташкилот ихтисослаштирилган транспорт воситаларини белгиланган харакат йуналишига чикаришдан олдин хайдовчиларнинг тиббий курикдан утишини, транспорт воситаларининг техник созлигини, санитария коидалари, нормалари ва гигиена нормативларига хамда хавфсизлик техникаси талабларига жавоб беришини таъминлаши лозим. Ихтисослаштирилган транспорт воситаларини йуналишга чикаришда хайдовчининг ёнида куйидаги хужжатлар булиши зарур: хайдовчининг тиббий курикдан утганлиги ва транспорт воситасининг навбатчи механик томонидан кунлик техник курикдан утганлиги кайд этилган йул варакаси; мазкур транспорт воситаси турини бошкариш хукукини берувчи хайдовчилик гувохномаси; транспорт воситасининг руйхатдан утказилганлиги тугрисида гувохномаси (техник паспорти); транспорт воситасининг техник курикдан утганлиги тугрисидаги талонни; каттик маиший чикиндиларни олиб чикиб кетиш буйича йуналиш чизмаси ва жадвали; лицензияланадиган фаолият турини амалга ошириш учун бериладиган рухсатнома - лицензия карточкаси (Узбекистон Республикаси Президентининг ёки Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг карорлари билан ташкил этилган давлат унитар корхоналари ва муассасалари бундан мустасно); транспорт воситалари эгаларининг фукаролик жавобгарлигини мажбурий сугурта килиш буйича сугурта полней. Ихтисослаштирилган транспорт воситаларининг хар бир катнови тугрисидаги маълумотлар (транспорт воситасининг давлат раками, автопаркдан йуналишга чикиш ва кайтиб келиш санаси, вакти, спидометр курсаткичлари, техник холати, экипаж таркибининг фамилияси, исми, отасининг исми) ип утказиб тикилган журналда ёки электрон шаклда кайд этиб борилади.
4- Каттик маиший чикиндиларни юклаш ва ташиш . Кдттик маиший чикиндилар ихтисослаштирилган транспорт воситаларида (чикинди ташиш машиналари ва бошка ихтисослаштирилган машиналарда) ташилади (йирик габаритли маиший ва курилиш чикиндилари, шунингдек дарахт ҚҲММБ: 10/19/3195/4007-сон 08.11.2019 й. ва буталарни кссиш хдмда агротехник ишлов беришдан хосил буладиган чикиндилар бундан мустасно). Чикинди туплаш шохобчаларидаги, шунингдек ташкилотлардаги каттик маиший чикиндиларни вактинчалик туплаш ва сакдаш учун ташкил этилган жойлардаги чикинди контейнерлари экипаж юкловчилари томонидан ихтисослаштирилган транспорт воситасининг манипулятор механизмига урнатилади ва унинг махсус механизми ёрдамида (механик тарзда) чикинди кузовига бушатилади. Манипулятор механизми билан жихозланмаган ихтисослаштирилган транспорт воситасининг чикинди кузовига контейнерларни бушатиш экипаж юкловчилари томонидан кул кучи билан амалга оширилади. “Сигнал” усулида йуналиш жадвали буйича етиб келган ихтисослаштирилган транспорт воситасига каттик маиший чикиндиларни жойлаштириш истеъмолчилар ва экипаж аъзолари томонидан амалга оширилади. Бунда каттик маиший чикиндилар махсус чикинди копларида (пакетларда) ёки гилдиракли контейнерларда (40-120 л) сакданган холларда уларни ихтисослаштирилган транспорт воситасига жойлаштириш экипаж юкловчилари томонидан амалга оширилади. Каттик маиший чикиндиларни ихтисослаштирилган транспорт воситасига юклаш жараёни пиёдалар, автомототранспорт воситалари хамда велосипедлар харакатига тускинлик килмаслиги лозим. Чикинди сакдаш контейнерлари каттик маиший чикиндилардан тулию колдикси з тозаланиши ха мда санитария талабларига мувофик дезинфекция килин иши керак. Кат тик маиший чикиндиларни юклаш ва таши ш ишлари ула рни тушириб колдириш, авария холатини пайдо килиш, инсонлар соглиги ва атроф мухитга зарар етказиш эхтимолларини истисно килувчи усуллар билан амалга оширилади. Каттик маиший чикиндиларни ташишга ихтисослаштирилмаган - агдарма ва бортли махсус транспорт воситаларидан маиший чикиндиларни ташиш максадида фойдаланилганда, чикиндиларнинг тукилиши ва суюкдикнинг (фильтрат) окиши хамда чикинди чангларининг атмосфера хавосига таркалишини олдини олиш чоралари курилиши лозим. Каттик маиший чикиндиларни юклаш ва ташишда куйидагиларга йул куйилмайди:
5- Суюк маиший чикиндиларни юклаш ва ташиш . Суюк маиший чикиндилар ушбу турдаги чикиндиларни ташишга ихтисослаштирилган транспорт воситасида (ассенизация транспорт воситасида) ташилади. Ассенизация транспорт воситаларини суюк маиший чикиндилар йигиладиган урага якинлаштиришдан олдин иш жойи диккат билан куздан кечирилиши ва транспорт воситаси хамда экипаж аъзосининг урага хавфсиз якинлашишини таъминлайдиган минимал масофа аникдаб олиниши лозим. Суюк маиший чикиндилар йигиладиган урада тупланган захарли газлардан сакданиш максадида тегишли химоя воситаларидан (респираторлардан) фойдаланилади. Ассенизация транспорт воситаси юк ортиладиган жойда кул тормози билан ишончли тухтатилган булиши, кияликда туриб ишлаш зарур булган холларда гилдираклари остига поналар ёки кистирмалар куйилади. Юклаш ишлари якунлангач, сурувчи шланг суюк маиший чикиндилар йигиладиган урага окиб кетишини таъминлаган холда, сув билан ювиб тозаланиши зарур. Ассенизация транспорт воситасининг насос ва узатма механизмини мойлаш ишлари транспорт воситасининг двигатели учирштган холатда амалга оширилиши шарт. Ассенизация транспорт воситаларининг кучаларда ифлосланган ва нуксонлари булган холда харакатланиши, шунингдек улардан бошка турдаги юкларни ташиш максадида фойдаланиш такикданади.
6- Йирик габаритли маиший ва курилиш чикиндиларини юклаш ва ташиш . Йирик габаритли маиший ва курилиш чикиндиларини олиб чикиб кетиш учун агдарма, бортли ёки мультилифт тизими билан жихозланган транспорт воситаларидан фойдаланилади. Йирик габаритли маиший ва курилиш чикиндиларини юклаш ишлари экипаж юкловчилари томонидан кул кучи билан ёки тегишли махсус юклаш машина-механизмлари ёрдамида амалга оширилади. Йирик габаритли маиший ва курилиш чикиндиларини очик кузовли/ транспорт воситаларида ташиш, уларнинг устига маиший чикиндиларни тушиб колишининг (сочилиб кетишининг) олдини олувчи брезент ёки бошка материаллар билан епилган холда амалга оширилади. Махсус ажратилган майдончаларда тупланган йирик габаритли маиший /чЧу чикиндилар уларнинг тупланиш меъёрларига мувофик, бирок хар ойда камида икки марта олиб чикиб кетилиши зарур.
7- Маиший чикиндиларни полигонга жойлаштириш .
Полигон худудига кираётган ва чикиб кетаётган ихтисослаштирилган транспорт воситалари кириш/чикиш пунктида махсус назорат-дезинфекция ҚҲММБ: 10/19/3195/4007-сон 08.11.2019 й. худудидан (ховуздан) утиши, огирлиги тарозида (юк билан ва юксиз) тортилиши ва бу хакда йул варакалари хдмда ип утказиб тикилган журналда ёки электрон шаклда кдйд этиб борилади. Ихтисослаштирилган транспорт воситаларининг полигонга кириши ва унинг худудида харакатланиши йуналиш чизмаси буйича амалга оширилиши л озим. Маиший чикиндиларни тушириш вактида транспорт воситаси кул тормозида ишончли тухтатилган ва узатмалар кутиси нейтрал холга келтирилган булиши керак. Маиший чикиндилар полигонга очик кузовли транспорт воситасида ташилган холларда: транспорт воситаси ёки тиркаманинг бортлари полигоннинг камида икки нафар масъул ходими ёрдамида очилиши; бортлар очилишидан олдин юкланган чикиндилар хавфсиз холатда эканлигига ишонч хосил килиниши лозим. Маиший чикиндилар устига ёпилган брезент ёки бошка материални олиб ташлаш учун кузов устига чикиш ман этилади. Бундай ишлар бортлар очилганидан кейин, ердан туриб бажарилиши керак. Брезент ёки бошка материални бортларни очмасдан олиб ташлаш лозим булганда мазкур иш транспорт воситасининг зинапояси устида ёки бошка хавфсиз жойда турган холда бажарилиши керак. Маиший чикиндилар кул кучи билан тушириладиган холларда, бундай ишлар шамолга тескари йуналишда, кузовнинг факат бир томонидан амалга оширилиши лозим. Ихтисослаштирилган транспорт воситалари маиший чикиндиларни тушириш майдончасида кетма-кет жойлаштирилган холларда, уларнинг оралиги 1 метрдан кам булмаслиги, ёнма-ён турган транспорт воситалари орасидаги масофа 4 метрдан кам булмаслиги зарур. Экипаж юкловчиларининг полигон худудига киришлари такикланади. Улар транспорт воситасининг кайтишини полигоннинг маиший хоналарида кутишлари керак.





    1. Download 4,73 Mb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish