Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

нархларни аниқлаш. 
3.
 
Кўп маҳсулотли моделда нисбий афзаллик. 
1.
 
Нисбий афзаллик вазияти. 
А. Смит каби Д. Рикардо бозордаги таклифга катта аҳамият берган. 
Унинг фикрича, халқаро савдо асоси сифатида мамлакатлар ўртасида мавжуд 
бўлган ишлаб чиқариш ҳаражатларидаги фарқлар ётади. Ушбу фарқлар 
табиий ва ривожланган афзалликлардан келиб чиқадиган ишлаб чиқариш 
омиллари унумдорлигидаги фарқлар оқибатидир. Аммо А. Смитдан фарқли, 
Д. Рикардо нисбий афзалликларнинг аҳамиятига урғу берган.
Д. Рикардо ишлаб чиққан нисбий афзаллик тамойилига биноан, 
мамлакат ўз савдо ҳамкорига нисбатан барча маҳсулотларни ишлаб 
чиқаришда мутлақ афзалликка эга бўлса ҳам, ўзаро манфаатли халқаро савдо 
учун асос қолади.
Нисбий афзаллик моделини қуйидаги мисолда кўриб чиқамиз: 
Жаҳон икки иқтисодиётдан иборат: Миллий иқтисодиёт ва Чет эл 
иқтисодиёти. Ушбу иқтисодиётлар битта ишлаб чиқариш омилини – 
меҳнатни ишлатган ҳолда иккита маҳсулот ишлаб чиқаради: гилам ва 
бўғдойни. 
a
LC
 
– бир гилам бирлигини ишлаб чиқаришга сарфланадиган меҳнат 
ҳаражатлари;
a
LW
– бир бўғдой бирлигини ишлаб чиқаришга сарфланадиган меҳнат 
ҳаражатлари;
L
– Миллий иқтисодиётда меҳнат таклифи; 
L* - 
Чет эл иқтисодиётида меҳнат таклифи; 

---

28 
а*
LC
 
– Чет эл иқтисодиётида бир гилам бирлигини ишлаб чиқаришга 
сарфланадиган меҳнат ҳаражатлари; 
а*
LW
– Чет эл иқтисодиётида бир бўғдой бирлигини ишлаб чиқаришга 
сарфланадиган меҳнат ҳаражатлари. 
Фараз қиламиз: 
a
LC
/a