Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

Халқаро иқтисодиѐт 
халқаро савдо, ишлаб чиқариш омилларининг 
ҳаракати ва молиялаштириш, халқаро иқтисодий сиѐсатни шакллантиришда 
турли ҳил давлатларга тегишли хўжалик субъектларининг ўзаро ҳаракатлари 
қонуниятларини ўрганади. 
Ушбу фаннинг предмети сифатида турли мустақил давлатлар 
резидентлари томонидан тузиладиган шартномалар ҳисобланади. Кенгроқ 
маънода халқаро иқтисодиѐт назариясининг предмети деб халқаро 
айирбошлашда иштирок этадиган маҳсулот ва ишлаб чиқариш омилларига 
бўлган талаб ва таклифнинг шаклланиш қонуниятлари ва бундан келиб 
чиқадиган мамлакатнинг иқтисодий сиѐсатига тегишли хулосалар ҳисобланади.
Халқаро иқтисодиѐт назариясининг тадқиқот предмети мамлакатларнинг 
иқтисодий муносабатларида мавжуд бўлган махсус муаммоларни ўз ичига 
қамраб олади: ташқи савдодан олинадиган ютуқлар, савдо ҳусусияти (ким, 
нимани ва кимга сотади), протекционизм, тўлов баланси, валюта курсларининг 

---

8 
белгиланиши, сиѐсатни халқаро мувофиқлаштирилиши ва капиталнинг жаҳон 
бозори.
Халқаро иқтисодиѐтда марказий ўринни ташқи савдо назарияси, савдо 
сиѐсати назарияси, валюта бозорлар ва тўлов балансининг таҳлили эгаллайди.
Ташқи савдо назарияси, савдо сиѐсати назарияси ва ишлаб чиқариш 
омилларини битта мамлакатдан иккинчисига кўчиб ўтиши халқаро 
иқтисодиѐтнинг микроиқтисодий қисмини ташкил этади.
Халқаро микроиқтисодиѐт 
– халқаро иқтисодиѐтнинг бир қисми бўлиб, 
маҳсулотлар ва ишлаб чиқариш омиллари мамлакатлараро ҳаракатининг 
қонуниятлари ва уларнинг бозор хусусиятларини
(талаби, таклифи, нархи ва 
бошқ.) ўрганади.
Мамлакатнинг тўлов балансида умумий тўловлар ва тушумлар 
кўрсатилиши, уларни мувозанатга келтириш, миллий даромад ва нархларнинг 
умумий даражасига таъсир этиши муносабати билан халқаро иқтисодиѐтнинг 
ушбу қисми макроиқтисодий деб ҳисобланади. Бунда ўрганиш предмети 
сифатида очиқ иқтисодиѐтнинг моделлари, фискал, пул-кредит, валюта сиѐсати 
ва уларнинг самараси, халқаро молия ҳисобланади.