Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

Саволлар 
1. Хекшер-Олин нзариясининг асосий шартлари нимадан иборат? 

---

59 
2. Маҳсулотни ишлаб чиқаришда омилнинг нисбатан кўпроқ ишлатилиши 
кўрсаткичи қандай аниқланади? 
3. Мамлакатнинг ишлаб чиқариш омили билан нисбатан кўп таъминланганлик 
кўрсаткичи қандай аниқланади? 
4. Хекшер-Олин назариясининг моҳиятини тушунтириб беринг. Ушбу 
назарияга кўра мамлакатларнинг нисбий афзалликлари асосида нима ѐтади? 
5. Хекшер-Олин-Самуэльсон теоремасини график орқали тушунтириб беринг. 
6. Леонтьев Парадокси нимадан иборат ва уни қандай тушунтирса бўлади? 
Масалалар
1. Пишлоқнинг бирлигини ишлаб чиқариш учун 5 бирлик мехнат харажатлари 
ва 2 бирлик капитал харажатлари керак. Пойафзалнинг бирлигини ишлаб 
чиқариш учун 2 бирлик мехнат харажатлари ва 6 бирлик капитал 
харажатлари ишлатилади. Мехнат ва капитал ресурсларининг хар бири 50га 
тенг. 
a) Ишлаб чиқариш имкониятлари чизиғининг функциясини кўрсатинг. 
b) Қайси махсулот капитал бўйича интенсив хисобланади, қайси бири эса 
мехнат бўйича интенсив хисобланади? 
c) Пишлоқ бирлининг нархи 7 пул бирлигига тенг, пойафзал бирлигининг 
нархи 8 пул бирлигига тенг. 
p
MC

шартидан келиб чиққанда, 
мувозанатдаги иш хақини ва капиталнинг нархини (фоиз ставкасини) 
аниқланг. 
d) Пойафзал бирлигининг нархи ошиб, 10 пул бирлигига тенг бўлди. 
Мувозанатдаги иш хақини ва капиталнинг нархини (фоиз ставкасини) 
аниқланг. Иш хақи ва капитал нархининг фоиздаги ўзгаришини топинг ва 
ушбу ўзгаришларни тушунтириб беринг. 
2. Фараз қиламиз, мамлакатдаги ишлатиладиган технология бўйича пўлатнинг 1 
тоннасини ишлаб чиқариш учун 2 бирлик меҳнат ва 8 бирлик капитал 
харажатлари талаб қилинади. Матонинг 1 метрини ишлаб чиқариш учун 5 

---

60 
бирлик меҳнат ва 5 бирлик капитал сарфланади. Мамлакатдаги капитал ва 
меҳнат ҳажмлари1200 ва 2600 бирликка тенг. 
1. Мамлакатнинг ишлаб чиқариш имкониятлари чизиғини кўрсатинг. 
2. Куйидагиларни аниқланг: 
a) Мамлакатда мавжуд бўлган капитал ҳажми 20%га ошса, унинг ишлаб 
чиқариш таркиби қандай ўзгаради? 
b) Пўлатнинг 1 т – 20 пул бирлиги, матонинг 1 м – 40 пул бирлигига тенг 
бўлган ҳолатда, иш хақи ва фоиз ставкасини аниқланг. 
c) Пўлатнинг нархи 100%га ошса, мамлакатдаги ишлаб чиқариш 
омилларининг нархи қандай ўзгаради? 

---

61