Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Этиологияси ва патогенези.
К асалликнинг пайдо бўлиш ида 
лабн и н г ўзига хос тузилиш и (лаб м арказида чуқур бурма бор) 
ва сурункали ш икастланиш муҳим аҳамият касб этади. Турли хил 
метеорологик омиллар ҳам лаб қизил ҳош иясининг қуриш и, элас- 
тиклиги нинг бузилиш и ва ёрилиш нинг юзага келиш игда муҳим 
ўрин тугади. А ва В гуруҳ витаминлари етиш маслиги ҳам ўзига 
хос аҳамият касб этади. Қўш имча м икробли ф лора ёрикдарни 
сақланиб туриш ига ёрдам бериб, битиш ига тўсқинлик қилади.
Клиник куриниши.
Я к к а -я к к а ёки кўп сон ли чуқур ёрикдар 
л аб қизил ҳош иясид а кўндаланг ж ойлаш ади ва о ғр и қ сези ла­
ди. Ё ри кд ар асосан пастки лаб қи зи л ҳ о ш и яс и н и н г м арказий 
қ и с м и д а , ай р и м ҳ ол л ард а, м а р к а зн и н г ён то м о н и д а ж о й л а ­
ш ади. Бу ёри кд ар лаб ш и л л и қ қавати н и н г қизил ҳош и яси т о ­
м ен давом этиш и м ум кин, б и роқ, ҳеч қачон терига том он д а ­
вом этмайди. Айрим ҳолларда, ёрикдар ж игарранг қуриган тўқи- 
ма б и л ан қо план ган бўлади ва у н и н г атроф и д а унча с ези л - 
м айдиган ялли глан и ш р еакц и яси кузатилади. К ечқурун чуқур 
ёр и қ аар эп и тел и зац и ял ан и ш и м ум кин, л е к и н эрталаб л аб н и н г 
қи м и рл аш и натиж асида ё р и қ ян а оч и лад и ва осон қонайди. 
Ё риқлар у зо қ вақт с акд ан и б турса, у н и н г четлари қатти кд а- 
ш ади ва ш охланиш и м ум кин, кирси м он о қ рангда ш акллана- 
ди.
Кечиши.
Ё риқпарни д аволаш га тўғри ёнд ош и лм аса у й ил- 
л аб давом этиш и ва в а қ ти -в а қ ти б илан б и ти б , ян а қайтала- 
ниб туриш и мумкин.
Ташхислаш.
С у р у н к ал и л а б ё р и л и ш и н и таш х и сл аш унча 
қ и й и н ч и л и к туғдирм айди. Ш ун и н г учун бу к асал л и к белги л а­
ри л аб ва у н и н г қизил ҳош иясидаги б ош қа хасталиклар билан 
с о л и ш ти р и л м ай д и .
Оқибати.
К асаллик оқибати яхш и, б и роқ, ёри к^арн и н г узоқ 
B3KJ м обайнида сакдан и б қол и ш и у н и н г атроф ида л ей к о п л а- 
к и я н и н г ри вож лан и ш и га сабаб бўлади.

---

Х ей ли т ла р
237
Даволаш.
С урункали лаб ёр и л и ш и н и даволаш учун дастлаб 
к а с ал л и к н и кел ти р и б ч и қарувчи о м и л н и а н и к д а ш ва б а р та ­
раф қи л и ш керак. А н ти б и оти к тутувчи (д и б и о м и ц и н л и ), кор- 
ти к о ст е р о и д л и (о к с и к о р т , л о р и н д е н С ), эп и те л и за ц и я л о в ч и
в о си тал ар н и (Ш о с т ак о в б альзам и , н аъ м атак м алҳам и , о б л е ­
пиха м алҳами) қўллаш яхш и натиж а беради. А витам ини ва В 
гуруҳ в и т ам и н л ар и н и , а й н и қ с а , В2, В6 ва РР ви там и н л ар н и
узо қ муддат м обайнида қабул қи л и ш ҳам ф ойдадан ҳоли эмас. 
Агар д а в о л а ш н и н г нати ж аси б ўлм аса, ёри қп ар соғлом тў қ и - 
мадан аж ратиб кесиб олинади.
1. Хейлитларнинг клиник кечишига қараб турларини санаб ўтинг.
2. А ниқ хейлит ларга қайси хейлит лар киради.
3. С импт омат ик хейлит ларга қайсилари киради ва асосий бел­
гилари.
4. Х ейлит ларни к л и н и к кечиш ига қараб т аш хислаш ва даво­
лаш.
5. Аллергик хейлипы ар, этиологияси, даволаш.
6. Хейлит ларни қиёсий таш хислаш ва оқибати.

---