Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Ташхислаш.
Қ изил ясси тем и ратки оғи з бўш лиғи ш и л л и қ
қ о б и қ қавати ва терида п айдо бўлганда таш хислаш учун ҳеч 
қандай қ и й и н ч и л и к туғдирм айди, б и р о қ, тош м алар ф ақат огиз 
ш и л л и қ қ о б и қ қ авати д а ж о й л аш са, ан ча қ и й и н ч и л и к пайдо 
бўлади. Бундай ҳолатларда оғи з бўш лиги ш и л л и қ қ о б и қ қава- 
ти д аги л и х ен о и д р еакц и яси таш қи кўринии)идан ясси тем и - 
раткидан ф а р қ қилм аслигига эътибор бериШ зарур. Л ихенои д­
ли р е а к ц и я д а та ъ си р л о в ч и о м и л б ар тар аф қи л и н гач , то ш м а 
тезда йўқолиб кетади.
Я сси тем и ратки д ан ф аркди ўлароқ, л ей к о п л ак и яд а оқ и ш - 
саргиш рангда тўла соҳа бўйлаб, ш охланиш кўриниш ида су- 
р а т л и ж а р о ҳ а т т а в с и ф и , к л и н и к я л л и г л а н и ш б е л г и л а р и
бўлм айди. Қ изил ю гирикда ж ароҳат қи зарган , и н ф и л тр ац и я- 
л а н ган , ял л и глан и ш ўчоги атроф ид а гиперкератоз жуда с е зи ­
л ар си з н уқтачалар, калта ч и зи кутр, б ош қа ҳолларда, ў ч о қ чет- 
л ари да б и р -б и р и га қўш илиш ҳолатидаги ш акл кузатилади. К и ­
зил ю гири кда ў ч о қ м ар к ази д а а тр о ф и я кузати л и б , бу қизил 
ясси тем и ратки д а кузатилм айди.
Захмли папулалар одатда, каттароқ, айлана ёки овал ш а к ­
лида бўлиб, унинг ю заси кўкиш -оқиш караш билан қопланган, 
у озгина ш икастлаганда оли н ади , бу қизил ясси тем ираткида 
кузатилмайди. Захмли папулада жароҳат юзасида о қ трепонема 
топилиб, Вассерман реакцияси мусбат натижа беради.
Қ и зи л ясси т е м и р а тк и н и н г эр о зи в -я р а л и ш акл и н и қизил 
ю гирикдан қиёсий таш хислаш жуда қ и й и н ч и л и к тугдиради.
Я сси тем и ратки н и н г буллёзли ш акли н и вулгарли ва неакон- 
то л и ти к пуф акчадан, оддий пуф акли тем и ратки д ан , экссудат- 
ли эритем адан қиёсий ф аркдаш зарур. Бундай ҳоЛатларда, тўгри 
ва б и л во си та Р И Ф ўтказиш таш хислаш да муҳим аҳам ият касб 
этиб, бу пуф акча ва буллёзли п ем ф игоидни ясси тем и ратки -

---

164
О т з бўш лит ш иллиқ қават и ва лаб киса/ыиклари
н и н г буллёз ш аклидан қ и ёсл аш учун асос бўлади. Б у н д ан таш - 
қари вулгар пуф акчадан олинган суртмада аконтолитик ҳужайра 
то п и л ад и .
Кўп ш аклли экссудати в эри тем ад а оғи з бўш лиғи ш и л л и қ
қо б и қ қаватида қи зари ш ва ш иш кузатилиб, пуф ак ва нотўғ- 
ри к ўри н и ш д аги эр о зи я ю зага келади, у н и н г ю зини ф и б р и н ­
ли караш қоп л аган , тезда о ғр и қ сезади. Э розия атроф и д а па- 
пулали тош м ал ар кузатилм айди. Ж араён оғи з ш и л л и қ қ о б и қ
қаватида 4-6 ҳафтада йўқолиш и мумкин.