Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги



Download 13,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet295/313
Sana14.07.2022
Hajmi13,62 Mb.
#799462
1   ...   291   292   293   294   295   296   297   298   ...   313
Bog'liq
Огиз бушлиги шиллик кавати Ж.А. Ризаев, 2008

О т з бўш лит шиллиқ қавагпи касалликларининг физио ва фитотерапияси
3 3
]
м арказий асаб ти зи м и ф у н к ц и о н ал ҳолатини м еъёрлаш тириш , 
ҳам да д и с ен с и б и л и за ц и я ва орган и зм и м м у н о л о ги к ф ао л л и - 
гини о ш и р и ш , о ги з бўш лиғи тў қ и м ал ар и н и н г нерв эл ем ен т- 
л ари ва м арк ази й асаб ти зи м и д а ал м аш и н и ш ж ар аён лар и н и
ф аол л аш ти ри ш га қаратилган булиш и лозим .
Беморларга витам инлар, глю коза, кальций, бром дори воси­
талари, транквилизаторлар, биоген стим уляторлар, сугли-ўсим - 
л и к диетаси ҳамда оғиз бўш лиғи ш и л л и қ пардасига қуйидаги 
схема бўйича маҳаллий таъсир буюрилади: оги з бўш лиғини с а ­
нац и я қилиш ; уни кун и га 2-3 марта енгил и ш қо р и й эри тм а­
лар (2% л и ги д рокарб он ат натрий эри тм аси ) б илан ч айиб ту- 
риш . Ушбу м уолаж а оги з бўш лиғидан ш иллиқпар, о вқ ат қол- 
д и қ л а р и н и н г ч и қи б кети ш и га, сода эса кўп ч и л и к п ести ц и д - 
л ар н и зарарси зл ан ти ри ш га сабаб бўлади; о ғи з бўш лиғи ш и л - 
л и қ п ард аси ва п ар о д о н т к а с ал л и к л а р и н и ф и зи о т е р а п е в т и к
усуллар (У В Ч -даволаш , д ар со н в али зац и я, В1, С , 5-10% л и хло­
рид эри тм аси ва кал ьц и й глицероф осф атлар б илан д о р и -д ар - 
монли эл ек тр о ф о р ез, кислород билан тўй и н ган м инерал сув- 
л ар б илан гидром ассаж ) б и л ан даволаш .
Б и зн и н г и зл ан и ш лари м и зга кўра, кислород и н ъ екц и ял ари
ва коктейллар пародонт касал л и кл ари н и ж аррохдик ва орто­
п едик усулларда даволаш (кўрсатм ага би н оан ) жуда яхш и на- 
тиж а беради.
К линик ва экспериментал текш ирувлар натижасида олинган 
м атериаллар огиз бўш лиғи аъзолари касалликлари ва таъм б и­
лиш анализаторлари бузилиш лари пестицидларнинг маҳаллий ва 
умум-токсик таъсири остида келиб чиқади, деб хулоса чиқаришга 
асос бўлади. Ш унинг учун гигиенистлар томонидан иш лаб чи- 
қарилган ва пестицидлар билан заҳарланиш нинг олдини олиш ­
га қаратилган тадбирларнинг кенг тизим и огиз бўшлиғи аъзола­
ри касалликларининг кескин камайиш ига сабаб бўлади.
Ушбу м уам мо адабиётда кенг ёр и ти л ган и н и инобатга олиб, 
ф ақат, п роф и лакти кан и н г индивидуал чораларига тўхталиб ўта- 
миз.
П естицидлар б илан и ш л овч и л арн и н г даврий ва олдиндан 
ти б б и й кўрикдан ўтказувчи ти б б и й \а ё т тарзида албаттда с то ­
матолог бўлиш и керак. Д аври й ти б б и й кўрик ўтказиш да орга- 
н и зм га п ести ц и д л ар с ал б и й та ъ с и р и н и н г эр та б елгиларид ан 
б и ри бўлиб сан ал ган таъм билиш анали заторлари ф ао л и яти га 
алоҳида эъти бор б ери ш зарур. П ародонт к асал л и ги н и н г яққол 
б е л ги л а р и , су р у н к ал и , т е з -т е з қай тал ан ад и ган аф то з, яр а л и
н е к р о т и к сто м ати ти , л е й к о п л а к и я с и . л а б л а р н и н г сурункали 
ёри л и ш и ва таъм б и л и ш и н и н г чуқур ўзгариш лари бор ки ш и - 
л а р н и п естицидлар қўлланадиган иш ларга ж алб қилиш чега- 
раланган. И ш ловчилар огиз бўш лиғини тўғри парвариш қили-


332
Оғиз бўш лит ш иллиқ қавати ва ла б касалликлари
ши керак. О ғиз бўш л и ғи н и н г сан ац и яси йилига 2 марта утка- 
зил ади. Қ и ш л о қ врачли к пунктида, ф ел ьд ш ер л и к -ак у ш ер л и к
пунктларида ва дала ш и й п он л ари да оғи з б ўш лиғини 2-3 м ар ­
та чайиб туриш учун 2% ли натрий гидрокарбонат эритм аси 
сол и н ган махсус идиш ёки ф авворач а таш ки л қи ли ш лозим . 
О ғиз бўш лиғини индивидуал ҳим оя воситалари (чангга қарш и 
респ и ратор ва универсал противогазлар) б илан таъ м и н л аш ва 
уларни иш латиш да назоратни кучайтириш керак.
П ести ц и д л ар н и бутун о рган и зм ва хусусан о ғи з бўш лиғи 
аъзоларига таъ си р и н и н г олдини ол и ш д а д о и м и й с а н и та р -м а ъ ­
р и ф и й и ш л ари (суҳбатлар, м аъ рузалар, в а р а қ а л ар , с а н и т а р - 
бю ллетень, д евори й газета, саволлар ва ж авоблар тахтаси, эс- 
л атм ал ар, услубий та в си ян о м а л ар , п л акатл ар , ф о токўргазм а- 
л ар , д и аф и л ьм л ар, видеоф ильм лар ва б ош қкал ар) н и н г аҳам и- 
яти жуда катта.
О рган и зм н и таб и и й ва сунъий соғлом лаш турувчи ом иллар 
ёрдам ида умумий ч и н и қ ти р и ш , меҳнат ва дам олиш тарти би - 
га қатъий ри оя қи л и ш каб иларни ўз ичига олган ф и зи о п р о ­
ф и л а к т и к м уолаж аларни ўтказиш п естицидлар б илан и ш л о в­
ч и лард а с то м а то л о ги к к а с а л л и к л а р н и н г о л д и н и олувчи т а д ­
б и р л ар н и н г тарки б и й қисм и бўлиб ҳисобланади. М еҳнат таъ- 
тили даврида пестицидлар таъсири ҳисобга ати н м ай д и . С оғлом - 
л аш ти р и ш тад б и рлари к ом п л ек си д а таб и ат б и л ан я қ и н л и к с - 
катта аҳам ият касб этувчи ва тартибга ри оя қ и л и ш , тў л ақо н - 
л и овқ атл ан и ш , ум умий ва давол аш ж и см о н и й тар б и яси б и ­
л ан уйғунлаш ган ф и зи о те р а п ев ти к ва сувли д аво л аш м уола- 
ж алари; эртал абки ги ги ен и к ва ри тм и к ги м н асти ка б илан мун- 
тазам ш уғулланиш ва б аданни нам латта б илан арти ш , п ести ­
ц и д л арн и н г салбий таъ сири га оғиз бўш лиғи тўқ и м ал ари н и н г 
ч и д ам л и л и ги н и ош и р у вч и м аҳаллий (о ғи з б ў ш л и ғи д а) ж и с ­
м оний ом иллар (ультрабинаф ш а нурлари, ўз-ўзи н и ҳамда сув 
билан м ассаж қ и л и ш , д ар со н в ал и зац и я, эл ек тр о ф о р ез, ай н и қ - 
са, а с к о р б и н к и сл о таси б и л ан ) н и н г м унтазам та ъ си р и б и ­
л ан тўлдирилган табиат га я қ и н л и к катта аҳам ият касб этувчи 
соғлом лаш тириш тадбирлари ком п л екси га эга бўлган сан ато ­
р и й , пан си он ат ва дам олиш уйларида ҳорд и қ ч и қари ш м ак- 
сад га м увоф иқдир.

Download 13,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   291   292   293   294   295   296   297   298   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish