Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги



Download 13,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet273/313
Sana14.07.2022
Hajmi13,62 Mb.
#799462
1   ...   269   270   271   272   273   274   275   276   ...   313
Bog'liq
Огиз бушлиги шиллик кавати Ж.А. Ризаев, 2008

Мавзунинг асосий мазмуни:
Ҳ озирги вақтда, сан оат иш лаб ч и қ а р и ш и н и н г барча соҳа- 
л а р и , ум ум ан, ким ё с а н о ат и н и н г ж адал р и в о ж л а н и б , ҳаёти- 
м и зн и н г ҳар бир соҳасига чуқур кириб б ори ш и , ам алиётда д о ­
им о ян ги ким ёвий м оддаларни қўллаш им из, би рл ам ч и қ и т и қ - 
ловчи ва сен си б и л и зац и ял овч и м оддаларни орган и зм га бево- 
сита алоқаси ўз-ўзидан касбий касалли кларн и ёки касбга оид 
к а с ал л и к л а р н и , ж ум ладан, о ғи з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қа- 
ватига тегиш ли касалликларни юзага келиш ига, кўпайиш ига


Оғиз бўшлиғи ш иллиқ қавати ва лабдаги касбга оид касалликлар
295
сабаб бўлмоқда. Ш унга кўра, айрим касбий касалликларга таш - 
хис қ ў й и ш н и н г ўзига хос то м о н л ар и н и инобатга олган ҳолда, 
яън и ан ам н ези асосида ен ги л лаш ган и н и кузатам из.
О ғиз бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати ва лабдаги касбий ка- 
салл и кл ар; қ а й си д и р қ о б и қ қавати ва лабдаги зар ар л ар н и н г 
таъсири оқибатида юзага келади. А гар меҳнат қилинаётган кор- 
хона ёки би н од а организм га зарарли таъ си р қилувчи ом иллар 
мавжуд бўлиб, улар таъ си ри д а о р га н изм да б и р о р -б и р к асал ­
л и к вужудга келса ва атроф д а яш аётган одам ларда нисбатан 
бу к ў п р о қ кузатилса, булар касб касалликларига киритилади.
О ғиз бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати н и н г касбий касал л и к ­
ларига учта туркум даги ом иллар; ф акультатив би рл ам ч и қ и - 
ти қ л о в ч и л ар га, ал о қ ал и стом ати тга ол и б келувчи ом илларга 
кучсиз к о н ц ен тр ац и ял и н ео р ган и к кислота, иш кор, галлоид- 
л ар , к р е м н и й , о р га н и к э р и т м а л а р , к о к с н и н г и с с и қ л и к д аги
ҳоси л аси , н е ф т -к р е м н и й к ўм и ри , ф ен о п л а с т с и н т е з и да иш - 
латиладиган м оддаларни ки ри ти ш и м и з мумкин.
И к ки н ч и д ан , оги з ш и л л и қ қ о б и қ қаватига сен си б и л и зац и ­
яловчи таъ си р кўрсатувчи ким ёвий моддалар. Бу моддалар а н ­
ти ген ф аол л и ги таъ сирига, асосан о р ган и зм н и н г унга н и сб а­
тан реактивлигига, аллергик алоқали стом атит ва хейлитлар- 
ни ч ақ и ри ш га, ш унингдек, то к е и к ҳамда то к си к -а л л ер ги к ге- 
н езн и н г ўзгариш ига боғлиқ. Ш уларга боғл и қ ҳолда, с ен си б и ­
лизацияловчи моддалар алоқали ва алоқаси з йўл б илан с е н си ­
билизация келтириб чиқарувчиларга ажратилади. А лоқали йўл 
билан сен сиб илизация келтириб чиқарувчиларга, хром, никел, 
кобалт, табиий ва сунъий полимерлар; алоқаси з йўл билан сен ­
сиби ли зац и я келтириб чиқарувчиларга ҳидланадиган ёки юти- 
ладиган дори воситалари, турли ким ёвий моддалар буглари ки- 
ради.
Ш ундай қилиб, оги з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати ва л а б ­
даги ўзгариш лар, таъ сирловчи о м и л н и н г ф и зи к таъ сири оқи - 
батида ал л ер ги к генез тавси ф га эга бўлиш и м ум кин ва с е н с и ­
б и л и затор таъ си ри ўрнида, то к си к -а л л ер ги к ёки т о к си к т а ъ ­
си рловчи эти ол оги к ом ил натиж асида юзага келади. Б у н и н г 
учун оги з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қаватини касбга оид ж аро- 
ҳати бир вақтда ю қорида келтирилган таъ си р қилувчи ом ил- 
л а р н и н г натиж асида ҳам кузатилиш и мумкин.
О гиз бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати н и н г касбий касал л и к- 
л а р и н и о ги з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қ а в а т и н и н г турли хил 
ўткир ж ароҳатл ари дан , ф и зи к а в и й ва ки м ёви й иш лаб ч и қа- 
р и ш д а г и б у з и л и ш л а р , и ш л а б ч и қ а р и ш д а г и ш и к а с т л а н и ш
оқибати каби кўриниш ларидан ф аркдай билиш им из зарур. Оғиз 
бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати ва л аб н и н г касбий касаллик- 
лари касбий стигм алар натиж асида (ки м ёви й бел гили), яъни,


296
О п и бўшли t v ш иллиқ қавати ва ла б касалликлари
бир касбда узо қ вақт м обайнида иш лаш ж араён и да ю зага к е ­
лади. Бундай стигм алар, одатда, м еҳнат қ о б и л и яти н и н г йўқо- 
л и ш и га олиб келм айди, б алки , айрим ҳолларда, касбий ишга 
б о ғл и қ тарти бн и ам алга ош и ри ш га ёрдам беради. К асбий ка- 
с алл и кл ард ан ф ар қ л и ўлароқ, касби й сти гм алар - о р га н и зм ­
н и н г ўткир ф и зи о л о ги к , ҳим оя қ о б и л и я т и н и н г ю зага кел и - 
ш идир.

Download 13,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   269   270   271   272   273   274   275   276   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish