Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирининг

11.2. 
Нозокомиал ва катетер-ассоциацияланган сийдик йўли 
инфекциялари бўйича баённома яратишнинг мақсад ва 
вазифалари. 
Ўз амалиётида сийдик йўлларини катетеризация қилиш зарурияти бўлган 
урологлар ва бошқа мутахассисликлар шифокорлари дуч келадиган ТЁБИнинг бир қисми 
сифатидаги КАСЙИ муаммосини тушунишнинг аҳамияти. СЙга дренажни ўрнатиш 
касалхонада 
СЙИ, 
қўзғатувчиларнинг 
касалхонадаги 
штаммлари 
билан 
суперинфекциянинг ривожланиши учун биринчи мустақил хавф омилидир. Юзаликда 
биоплёнка шаклланиши, дренажларни инкрустациялаш турли хилдаги катетерларнинг 
антимикроб ҳимоясини чекланган самарадорлигига ёрдам беради. 
Ўз вақтида ташхис қўйиш, муқобил антибактериал даволашни танлаш ва катетер 
ассоциацияланган инфекцияларни профилактика қилиш асосий вазифа бўлиб 
ҳисобланади.

---

147 
11.3. 
Касалланиш 
КАСЙИ иккиламчи нозокомиал бактериемиянинг асосий сабаби бўлиб, уларнинг 
тахминан 30% сийдик йўллари билан боғлиқ. Бундай беморларда ўлим даражаси 
тахминан 10%ни ташкил этади [155]. Доимий катетерлар билан боғлиқ бўлган 
бактериуриянинг учраш даражаси кунига 3-8% ни ташкил қилади [160]. Катетеризация 
давомийлиги, КАСЙИ ривожланиши учун, эҳтимол, энг муҳим хавф омилидир [161-165]. 
Катетеризация ҳимоялаш механизмларини бузади ва уропатогенларнинг қовуқга 
киришини осонлаштиради. Доимий катетер уропатогенлар томонидан колонизация 
қилишни енгиллаштиради, бунда бактериал адезинлар билан аниқланадиган 
рецепторларни боғлайдиган ҳужайраларнинг бирикиши учун юзани таъминлайди ва шу 
билан микробларнинг адгезиясини кучайтиради.
Бундан ташқари, сийдик йўллари шиллиқ қаватининг яхлитлигининг бузилиши 
бактериал адезинлар учун янги боғланиш жойларини ҳосил қилади, катетердан пастроқда 
тўпланиши туфайли қолдиқ сийдик ҳажми ошади [166-167]. КАСЙИ кўпинча 
полимикробли этиологияга эга ва полирезистент уропатогенлар томонидан келтириб 
чиқарилади.