Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирининг

Сийдик-таносил аъзоларининг инфекцион ва яллиғланиш касалликлари: 

Уретритлар – сийдик чиқариш каналининг яллиғланиши; 

Простатит – простата безининг яллиғланиши; 

Эпидидимит ва орхит –мояк ва мояк ортиғининг яллиғланиши. 
Юқоридаги касалликларнинг энг даҳшатли асоратлари уросепсис бўлиб, ўлим 
ҳолатига ҳам олиб келиши мумкин. 
Яллиғланиш жараёнининг сабабчиси бактериялар, замбуруғлар ва вируслар бўлиб 
ҳисобланади. Микроорганизмлар сийдик йўлларига жинсий алоқа орқали юқтириш ёки 
катетер ўрнатилиши ва сийдик йўлларида жарроҳлик аралашувлари натижасида киради. 
У оғриқли ва тез-тез сийиш, сийдикнинг хиралашиши, сийдик чиқариш каналидан 
йирингли ва шилимшиқ ажралма чиқиши, ўткир пиелонефрит ривожланганда ёнбошда ва 
қов усти соҳасида, моякда оғриқ, тана ҳарорати кўтарилиши каби ҳолатлар билан намоён 
бўлади. 
Зудлик билан урологга мурожаат қилиш лозим, у зарур бўлган текширувларни 
ўтказишни белгилайди: кўрикдан, сийдик анализи, сийдикнинг бактериал экмаси, сийдик 
йўлларининг ультратовуш текшируви ва керак бўлганда рентгенологик диагностика 
усуллари. Текширувларнинг аксарияти поликлиника шароитида ўтказилиши мумкин. 
Аммо асоратлар мавжуд бўлса ва ташхислашда қийинчиликлар мавжуд бўлса, 
ихтисослашган клиникаларга мурожаат қилиш талаб қилиниши мумкин. Кўпгина 
ҳолларда, асоратлар ва хавф омиллари бўлмаган ҳолларда, СЙИ амбулатория шароитида 
даволанади, аммо юқори ҳарорат ва асоратлар кузатилса, касалхонага ётқизиш ва 
касалхонада кузатувларни олиб бориш ва эҳтимол жарроҳлик йўли билан даволаш талаб 
қилинади. 
Ҳозирги вақтда юқорида кўрсатилган касалликларни даволаш, ўз вақтида 
шифокорга мурожаат қилиш билан самарали олиб борилмоқда, текширув зарур 
даволашни тайинлашга ёрдам беради. 
Касаллик сабабчиси микроорганизмлар эканлигини ҳисобга олиб, антимикробли 
даволаш буюрилади, оғриқ синдроми мавжуд бўлган ҳолларда оғриқ қолдирувчи 
воситалар буюрилади ва қўшимча даволаш сифатида кўрсатмаларга кўра вена орқали 
дори воситалари тайинланади. Шунингдек қўшимча даволаш ва профилактика сифатида 
фитопрепаратлар тавсия этилади. Шифокор тавсияларига, дори воситаларини қабул 
қилиш режимига, дозалари ва частотаси ва киритиш усулларига қатъий риоя қилиш керак. 
Аммо ҳар қандай даволаниш самарали бўлиши учун у назорат қилиниши керак. 
СЙИ етарли ва самарали бўлиб кўринган даволаниш билан ҳам қайталаниши 
мумкин. 
Бу қайталанувчи сийдик йўли инфекцияси деб аталади. Қайталаниш сабаблари 
жуда кўп. Бунинг учун бошқа мутахассислар (гинекологлар, клиник бактериологлар ва 
фармакологлар) иштирокида чуқурроқ текширув ўтказилиши ва узоқроқ даволаниш талаб 
қилиниши мумкин, бу эса бемордан сабр-тоқат ва тартибни талаб қилади. Бу аҳлоқий 

---

161 
терапия ҳамдир, гигиенага риоя қилиш, жинсий йўл билан юқадиган касалликлар 
ҳолатида эса жинсий шерикни ҳам даволашдан иборатдир.