Zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

III BOB. Davlat aktivlarini boshqarish
Aktivlar haqida tushuncha va ularning turlari:
Aktivlar jismoniy shaxslarga yoki tashkilotlarga tegishli bo'lgan har qanday qiymatga ega bo'lishi mumkin va ularni har xil turlarga ajratish mumkin.Shaxsiy aktivlarga odatda pul mablag'lari va ularning ekvivalentlari kiradi; ko'chmas mulk va er uchastkalari; avtomobillar, qayiqlar va zargarlik buyumlari kabi shaxsiy mulk; va investitsiyalar.Tashkilotlar uchun aktivlar odatda ishlab chiqarish va o'sishni barqarorlashtirishga yordam beradi va ular odatda tasniflanadi va moliyaviy hisobotdagi naqd qiymati bo'yicha ifodalanadi.
Aktiv (lot. activus – faol, ta’sir-chan, ishchan) – 1) buxgalteriya balansining chap qismi, korxonaning muayyan sanada va pul ifodasida barcha vositalarini, ularning tarkibi va joylashuvini (asosiy fondlar, aylanma vositalar, pul vositalari, kapital sarflar, qarzdorlik talabnomalari va boshqalar) aks ettiradi; 2) korxona yoki tashkilotning mulki yoki resurslari (bino, mashina, nakd pul, qimmatbaho qogʻozlar va boshqalar). Pulga tez so-tilishi (aylanishi) mumkin boʻlgan, bo-zori chaqqon A. (veksellar, qimmatbaho qogʻozlar, oltin, nakd pul va boshqalar) likvid A. deyiladi.
Aktivlarni hisobga olish biznes yuritishning ajralmas qismidir, ammo jismoniy shaxslar ham, tashkilotlar ham ularni ro'yxatga olishlari muhimdir. Agar siz o'zingizni yoki o'zingizning biznesingizni himoya qilmoqchi bo'lsangiz, ularni sug'urtalash uchun qanday mol-mulkingiz borligini va ularning qiymatini bilishingiz kerak. Bundan tashqari, qarz beruvchilar kreditni tasdiqlash to'g'risida qaror qabul qilishda sizning ko'p mol-mulkingizni hisobga olishlari va hatto garov sifatida ham foydalanishlari mumkin.
Aktivlar sof qiymatni aniqlashning kalitidir. Sof mablag'ni hisoblashning oddiy usuli bu aktivlardan (o'zingiz egalik qiladigan) majburiyatlarni (qarzdorlikni) olib tashlashdir.
Pul mablag'lari va ularning ekvivalentlaridan tashqari aktivlarning qiymatini aniqlash, odatda, professional baholovchi tomonidan amalga oshirilishi kerak. Aktivlar qiymatini aniqlashning ikkita keng tarqalgan usuli mavjud: xarajatlar usuli va bozor qiymati usuli.