‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi umumiy psixologiya

Avtomatik  samajali  qayta  ishlash  shunday m a’Iumotlarki,  ma­
salan  kecha  kechki  ovqatni  qayerda  yeganingiz  kabi  sizda  avtoma­
tik  tarzda  qayta  ishlanadi.  Unda  boshqa  ma’lumotlar  kabi  kodlash 
va  eslashga  harakat  qilishga  hojat  yo‘q.  Keyingi  tadqiqotlar  shuni 
ko‘rsatadiki, tez  o‘rgangan m a’lumotlar tezda esdan chiqadi.  0 ‘tgan 
asrda o‘rganishda masofaning ta’siri bo‘yicha 300 dan ortiq izlanish­
lar olib borildi.  K o‘proq amaliyotda qo‘llash qisqa vaqtda  o‘rganish 
hamda  ishonch tuyg‘ularini  olib  kelishi  mumkin.  P o ‘laklarga  ajratib 
o‘rganish natijasi  ko‘proq  samarali va uzoq muddatlidir. Yetarli  dara- 
jada  o‘rgangach,  yana  uni  qo‘shimcha  o‘rganish  samarasiz  dey- 
di  Doug  Roxrer.  Eng  yaxshisi  qo‘shimcha  takrorlash,  ya’ni  vaqt 
oralig‘ida takrorlashdir. Miyamizda ko‘p o‘rtacha miqdorda 100 mlrd 
dona neyronlar joylashgan. Har bir neyron miyaning eng kichik qismi 
hisoblanib,  aynan  ular  orqali  fikrlar  yuzaga  keldi.  Miyadagi  nerv- 
lar  bir-biri  bilan  sinapslar  orqali  elektr  toki  yordamida  suhbatlashib 
ma’lumotlami saqlab qoladi.
Xotiraning  individual  farqlari  kishi  faoliyatining  xususiyatiga 
bog‘liqdir. Esda olib qolish va unutish tezligiga ko‘ra xotiraning quyi- 
dagi tiplari mavjud:
1) tez esda qoldirib, sekin unutish;
2) tez esda qoldirib, tez unutish;
3) sekin esda qoldirib, sekin unutish;
4) sekin esda qoldirib,  tez unutish.