‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi umumiy psixologiya

Ong va o‘z-o‘zini anglash
0 ‘z-o‘zini  anglash  insonga  nafaqat  tashqi  dunyoni  aks  ettirishga 
imkon beradi balki, uni o‘zini  shu olamda ajratib, ya’ni topib,  o‘zini 
tushunib etishiga, nazorat qilishiga va m a’lum bir shaklda o ‘ziga nis- 
batan munosabatda bo‘lishiga yordam beradi.  0 ‘zini biror-bir barqa- 
ror obyekt sifatida anglash ichki butunlikni talab qiladi, shaxsning do- 
imiyligini, uni o‘zgaruvchan vaziyatlarga qaramasdrn o‘zligicha qola 
olishini anglatadi. 0 ‘zlikni anglash boshqa insonlar bilan o‘zaro ta’sir 
davomida shakllanadi va inson faoliyatining muvaffaqiyatiga bog‘liq 
bo‘lgan  o ‘z-o‘zini  baholash  bilan  bog‘liqdir.  0 ‘zlikni  anglashning 
muhim vazifasi -  inson uchun uning harakatlari  sababi va natijasini 
bilishi va o‘zini baholashi, aslida qanaqa insonligini tushunishga sha- 
roit yaratishidir. Agar baho  qoniqarsiz bo‘lsa,  inson  o‘z-o‘zini  o‘stirish 
(kamolotga yetkazish) bilan  shug‘ullanishi kerak yoki himoyalovchi 
mexanizmlar yordamida ongdan bu yomon ma’lumotlami yo‘q qili- 
shi mumkin.
Ruhiyat  va  miya  bog‘liqligi  haqida  savollami  ko‘rayotganda, 
psixo-fiziologik  muammolami  ko‘rib  chiqish  lozim.  Shunday  qilib, 
har  ikki  mavjud  yondashuvlar psixofiziologik muammoni  yecha  ol- 
maydi.  Shuning  uchun  psixologiyada  muammolami  o‘rganishda 
yagona  uslubiy  yondashuv  mavjud  emas.  Shu  bilan  birga  aqliy  va 
fiziologik  jarayonlar  o‘rtasida  yaqin  bog‘liqlik  ham  bor  deb  aytish 
mumkin.  Shu sabab uchun ruhiy holatlami hisobga olganda, har doim 
aqliy va fiziologik jarayonlar qattiq bog‘liq hodisa va jarayonlar faoli- 
yatini amalga oshiruvchi «substrat»ni aks ettiradi.  Shuning uchun, aqliy 
va fiziologik jarayonlar o‘zaro bog‘liq va inson xatti-harakatlariga ta’s