‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi saodat sultonsaidova, ‘lmas sharipova

9-mashq.  Quyidagi  publitsistik stilda  yozilgan niaqolani  stilistik 
jihatdan  tahlil  qilib,  to‘g‘ri  va  xato  tomonlarini 
ko‘rsating.
M E H R   0 ‘LCHAB  BERILMAYDI
Zarur  ish  bilan  tanishim  rahbar  bo‘lib  ishlaydigan  tashkilotga 
bordim. U  meni ko‘riboq qabuliga navbatsiz kiritdi.  Uning huzurida 
bir  odam   ham   b o r  edi.  U larning  suhbati  tugaguncha  boshliq 
xonasida, yumshoq o‘rindiqda o ‘tirib kutdim. Biroz muddat ulaming 
muomala-muloqotini  kuzatdim.  0 ‘zimni  noqulay  seza  boshladim. 
Boisi,  boshliq  inson  nafsoniyaliga  tegadigan  so'zlar  bilan  haligi 
kishini  koyirdi.  K o‘p  o ‘tmay  ularning  suhbati  tugadi.  Haligi  odam 
bir necha topshiriq  olib  tashqariga  chiqib  ketdi.
Boshliqqa kelishimdan maqsadni aytdim.  Oramizdagi suhbat juda 
qisqa  o ‘tdi.  Ishni bitira turib,  yoqimsiz bo ‘lsa ham  yuqoridagi holat 
bo‘yicha munosabatimni bildirdim.
— Jo‘ra, rahbarlik madaniyatiga ozgina rioya eting. Huzuringizga 
kim kelishidan qat'i nazar, shirinso‘z, samimiy bo‘ling. Nima qilganda 
ham  insondan  bir  og‘iz  yaxshi  gap  qoladi.  Siz  uchun  eng  muhimi 
shu  emasmi?  Bugun  bir  kishini  so‘ksangiz,  ertaga  sizni  ko'pchilik 
qanday  qarshi  olishini  bir  o‘ylab  ko‘ring-a?  Avvalo,  uzr-ku,  buni 
tengdosh  boTganim  uchun  aytyapman-da,  —  dedim.
—  Nimasini  aytasiz,  birodar.  Rahbarlik  yuki  og‘ir ekan.  Bizni 
ham  bundan  besh  battar  qilishadi.  Qattiqroq  talab  qilmasangiz, 
ish  yurishmaydi-da,  —  deb  o‘zini  oqlamoqchi  boTdi.
K o‘kdagini  lochin,  yerdagini  m uxbir  ko ‘radi,  deganlari  rost 
ekan.  Bunday voqealarga jum alistik faoliyatimning ko‘p  qirralarida 
guvoh bo‘lib kelayapman. Ayrim tashkilotlarda muomala madaniyatiga
83
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

yo xodim,  yo rahbar e'tibor qilmayotgani insoniylik qonuniyatlariga 
mutiaqo  xos  emasligini  ta ’kidlamoqchi  edim.
Rahbar tushunchasini  izohlab  o ‘tirishga hojat yo‘q,  menimcha. 
Biroq  ish  talab  qiluvchi  bilan  ish  bajaruvchi  o ‘rtasida  insoniy 
munosabatiar o‘matilmas ekan,  o‘sha joyda ish maromida borishiga 
shubha bor.  Bajarilmay qolgan topshiriq uchun rahbar imkon qadar 
o ‘z  xodimidan muloyimlik bilan  sababini surishtirib,  oxiriga yelishi 
lozim.  Inson hayotida turli holatlar ro‘y berishi mumkin: goh kayfiyat 
ko‘tarilib  ishga  kelamiz,  goh  turm ush  tashvishlaridan  qiynalib, 
asabiy  holda bir  ishni  nihoyasiga  yetkazolmay qolishimiz  mumkin. 
Bulami,  albatta,  rahbar  tushunishi  kerak.
Ish bor joyda kamchilik ham  bo ‘ladi.  Qaerda ish bo‘lmasa, o‘sha 
joyda kamcltilik topa olmaysiz.  Biz huquqiy demokratik jamiyat qurish 
sari ildam borayapmiz.  Har kim o ‘z haq-huquqini yaxslii taniydigan 
holatga  kelishi  uchun,  avvalo,  insoniy  fazilatlarimizni  ongimizga 
singdirishimiz  kerak.  Busiz  milliyligimizni  unglash  mushkul.
N im a  uchundir  o ‘z  haq-huquqini  himoya  qilgan  shaxslami 
keyingi  vaqtlarda  ko‘pchilik  rahbarlar,  kishilar  «shikoyatclii»  deb 
laqab  qo‘yib  olishga  o'rganib  qolayaplilar.  Yoxud  «yovuzchi»  deb 
har joyda  ta ’na  qiladigan  odat  chiqarib  olishgan.  Kim  ularga  o ‘z 
huquqlarini liimoya qilgan kishilarga bunday munosabatda bo'lishga 
kafolat bergan, bilmayman.  M atbuot nashrlarida,  teleko'rsatuvlarda 
m uom ala  m adaniyatiga,  ish  yuritish  uslubiga  rioya  etayotgan 
rahbarlar,  shaxslar  haqida  aniq  dalillar  asosida  biron  bir  maqola 
yoritilganini  hech  eslolmayman.
Rahbarga  obro‘  keltiradigan  ham   o ‘sha  oddiy  odamlar  ekanini 
hech qachon unutmasligimiz kerakligini donishmandlar tajribasidan 
ham  bilsa bo ‘ladi,
Jahlni tiyish,  o ‘zini har qanday vaziyatda tuta bilish,  u  rahbarmi, 
oddiy  in so n m i,  fazilat  h iso b la n ad i.  Z o ta n ,  b ir-b irim iz d a n  
mehrimizni qizg‘anmaylik.  0 ‘sha sadoqatli, melimi o ‘lchab berishdan 
saqlanaylik.  Saxiylik,  m uruvvat,  odam iylik  bobida  bag ‘rikeng 
bo ‘laylik.
84
www.ziyouz.com kutubxonasi

---