‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Q. Pardayev, B. A. Xasanov, B. Yu. Maxsudov, D

qayta o'qitish yoki yangi mutaxassisni jalb qilish), bulami amalga 
oshirish uchun qancha pul mablag‘i zarurligi kabi masalalar 
ko‘riladi. Shu bilan birga FQ Tni joriy qilish qancha samara berishi 
ham shu bosqichda ko‘rib chiqiladi. FQ Tni joriy qilishga ketgan 
barcha xarajatlar ulardan keladigan foyda evaziga bir necha marta 
qoplanishi lozim. Shu tufayli FQTning samaradorligi ham aynan 
ana shu bosqichda asoslanishi shart. Bu FQ Tni amalga oshirishga 
ketgan xarajatlarning qoplanish darajasi, undan kelgan foyda 
summasining 
(F)
shu tadbirga ketgan xarajatga 
(X)
nisbati bilan 
aniqlanadi.
F
FQ T qd = -----------. 
(4.1.1)
X
44

---

Masalan, F Q T n i joriy qilish uchun 100 ming so‘mlik moddiy, 
mehnat va moliyaviy resurslar talab qilinadi. Ekspertlaming hisob 
kitobi bo‘yicha FQ Tni joriy qilish bir yilda 300 ming so‘mlik 
foyda keltirdi. Bu holda FQ Tga ketgan xarajatlaming qoplanish 
muddati 4 oy boiadi va bir yilda xarajatlar uch martadan ko‘p 
foyda keltiradi (300,0:100).
Bu faqat puldagi ifodasi. Bundan tashqari, FQTning mahsulot, 
ish, xizmat va faoliyat sifatini oshirish evaziga uning raqobat- 
bardoshlik darajasini ham kuchaytiradi. Bu esa oxir oqibatda 
korxonaning m oliyaviy barqarorligi va raqobatbardoshligini 
ta’minlaydi.
FQTni qo‘ llash, joriy qilish va ketma-ketligini aniqlab olish 
uning muhim jihatlaridan biridir. Yirik konsem yoki firmalarda 
ularga tegishli barcha korxonalar faoliyati iqtisodiy tahlil qilinadi. 
Agartahlil qilinayotgan obyektning biron bir boiim ida xarajatlar