‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Q. Pardayev, B. A. Xasanov, B. Yu. Maxsudov, D

FQTda tahlil va tahlil qilinayotgan obyektning maqsadi, kuti- 
layotgan natijasi, funksiyasi, mohiyati, ta’siri hamda aloqasini 
aniqlab olish kerak bo'ladi. Obyektning maqsadida u orqali 
nimaga erishilishi ko‘zda tutilsa, kutilayotgan natijada obyekt 
nim aga erishilganligini ko‘rsatiladi. U ning funksiyasida 
obyektning nima qilishi ko'zda tutilsa, mohiyatida shu obyekt 
nima qila olishini ko‘rsatadi.
Obyektning ta’siri deganda obyektning nimani o'zgartira olishi 
tushunilsa, uning aloqasida FQ T boshqa ko‘rsatkichlarga ta’sir 
qilishi nimalar orqali amalga oshishi ko‘rsatiladi. Shu tufayli 
FQ Tn i amalga oshirish jarayonida bu iboralardan to‘g‘ri va aniq 
foydalanish lozimdir.
28

---

3.3. Funksional qiymat tahlilida qo‘Uaniladigan
tamoyillar
Funksional qiymat tahlili iqtisodiy tahlilning ilg‘or shakli 
sifatida juda ko ‘p noan’ anaviy tamoyillarga tayanadi. Bu 
tamoyillar o‘zlarining mazmun va mohiyati jihatidan tahlilning 
boshqa shakllaridan farq qiladi. Bularga quyidagilami kiritish 
mumkin:
— funksional yondoshuv;
— tizimli yondoshuv;
— jamiyat nuqtayi nazaridan yondoshuv;
— iste’molchi nuqtayi nazaridan yondoshuv;
— kompleks yondoshuv;
— funksiyalar va xarajatlar muvoflqligini ta’minlash;
— ijodiy tafakkumi faollashtirgan holda yondoshuv;
— jamoaviy tafakkur va mehnatdan foydalanish;
— yangi ilm iy, texnikaviy va iqtisodiy bilimlarni qo‘shgan 
holda yondoshuv;
— fanlararo yutuqlami qo‘llagan holda yondoshuv.
Ushbu funJcsiyalaming hammasini ko‘rib chiqish maqsadga
muvofiqdir, chunki ulami bilmasdan turib, bu tahlil usullarini