‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Q. Pardayev, B. A. Xasanov, B. Yu. Maxsudov, D

Xullas, X X asming oxiriga kehb FQTning nazariy va amaliy 
asosi yaratildi.
18

---

2.2. Funksional qiymat tahlilining jahon
amaliyotida vujudga kelish tarixi
FQ T jahon amaliyotida ham 1940-yillarda paydo bo‘ldi. 
Sobiq ittifoqda Yu.M.Sobolev ushbu soha bo'yicha tadqiqot olib 
borgan bo'lsa, amerikalik olimlardan muhandis L.M aylz shug'ul- 
langar. Uning tadqiqoti amerikadagi «Djeneral elektrik» nomli 
elektrotexnika firmasi misolida olib borildi. Bu tadqiqot qimmatli 
metaUaming o'miga arzonroq metallardan foydalanish zarura- 
tidan kelib chiqdi.
Bunga muvaffaqiyatli erishildi. Shu tufayli u o‘zining tahlil 
usulini «muhandis — qiymat tahlili» deb atadi va uni «amaliy 
falsafa» deyishni tavsiya qildi. L.M aylzning xizmati mahsulotning 
sifatiga, ko‘rinishiga, foydaliligiga, ishlatilishiga, muddatiga ta’sir 
qilmaydigan keraksiz fiinksiyalarga ketadigan xarajatlami kamay- 
tirish yo'llarini ishlab chiqqanligi bilan xarakterlidir.
Yu.M.Sobolev usuli birorta detalni arzon va kam xarajat bilan 
ishlab chiqishni tavsiya qilgan bo‘lsa, L.M aylz tadqiqoti qim- 
matroq narsalaming o‘ rniga, uning sifatiga, ishlatilishiga putur 
yetkazmagan holda arzonroq narsalami yaratish ustida bordi. 
L.Maylz tavsiyasi amaliyotga tatbiq qilinishi natijasida FQ Tga 
qilingan har bir A Q S H dollari miqdoridagi xarajat 10 dollar 
samara bera boshladi.
1959-yilda AQ SH da FQ Tni amaliyotga qo'llash bo‘yicha va 
kompaniyalar o‘rtasida tajriba almashish maqsadida maxsus 
jamiyat tuzildi. 60-yillarga kelib amerikada bir qancha ilm iy 
tadqiqot markazlari tuzildi va ular universitetlar tarkibida ham