‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

To‘g‘ridan-to‘g‘ri  malaka  oshirish  (ta’lim  dastur lari  bo‘yi~ 

cha o‘qitish):

-  malaka  oshirish  bo‘yicha  ixtisoslashtirilgan  ta’lim  muas- 

sasasida (akademiya, institut, markaz, kurslarda) o‘qitish;

-  stajirovka shaklida (taiim  muassasalarida, taiimni boshqaruv 

organlarida, horijda) tajriba orttirish;

-  mustaqil o‘qib bilim orttirish;

-  masofadan malaka oshirish;

-  innovatsion menejment, pedagogik yoki axborot texnologiya- 

larini o‘zlashtirish kurslarida o‘qish.

Bilvosita malaka orttirish (ta’lim dasturlarisiz o‘qitish):

-  ilmiy (ilmiy-pedagogik) kengashning qarori bo‘yicha ijodiy 

ta’til (pedagoglar uchun);

-  ochiq o‘quv mashg‘ulotlari (pedagoglar uchun);

-  ilmiy,  ilmiy-metodik  va  ilmiy-amaliy  seminarlar,  konferen- 

siyalar, avgust o‘qishlari va hokazolarda ma’ruzalar bilan qatnashish.

To‘g‘ridan-to‘g‘ri ya’ni bevosita malaka oshirish belgilangan 

tartibda  tasdiqlangan  ta’lim  dasturlari  bo‘yicha  o‘qitish  orqali 

xodimlarning  taiim   muassasalarida  egallab  turgan  lavozimlariga 

muvofiq  amalga  oshiriladi.  Malaka  oshirish  xodimlami  egallab 

turgan  lavozimi  bo‘yicha  nazariy  bilim  va  amaliy  ko‘nikmalarini 

chuquriashtirish va yangilash, zamonaviy taiimning dolzarb muam- 

molari,  taiimni  tashkil  etishning  yangi  tamoyillari,  rahbarlikning 

zamonaviy  uslublari  va  taiimning  yangi  texnologiyalari  bilan 

tanishtirishni nazarda tutadi.

Malaka  oshirish  bo'yicha  ixtisoslashtirilgan  ta ’lim  muassa- 

sasida  (akademiya,  institut,  markaz,  kurslarda)  o'qitish  — buyurt- 

machi laming  yakka tartibdagi  topshiriqlari  yoki  aniq yo‘naltirilgan 

dasturlari asosida, Davlat talablariga, shuningdek taiimni boshqarish 

bo‘yicha vakolatli davlat organi talablariga muvofiq ishlab chiqilgan 

dasturlar bo‘yicha maqsadli kasbiy taiim  dasturlarini o‘zlashtirish.

Malaka  oshirish  bo'yicha  ixtisoslashtirilgan  ta ’lim  muassa- 

sasida о ‘qitish 2+2 yoki 3+1 sxemalari bo‘yicha (tegishli ravishda 50 

yoki  75% - yashash joyi bo‘yicha mustaqil ravishda bilim orttirish, 

50 yoki 25% - bevosita ta’lim muassasasida) o‘qitish shakllarida ham 

tashkil  etilishi  mumkin.  0 ‘qitishning  bunday  shakllari  axborot

58

---

uzatishning  zamonaviy  axborot-kommimikatsiya  vositalari  va 

pedagog  kadrlaming  malakasini  oshirish  bo‘yicha  maxsus  virtual 

kurslar  ya’ni  masofaviy  ta’limni  amalga  oshirish  imkoniyatlari 

mavjud bo‘lgan taqdirda qo‘Haniladi.

Stajirovka shaklida (ta ’lint muassasalarida,  ta ‘limni boshqaruv 

organlarida, xorijda) tajriba orttirish rahbar va mutaxassis kadrlami 

ta’lim va uni boshqarish sohasidagi fan-texnika taraqqiyotining eng 

yangi  yutuqlari,  zamonaviy  texnika  va  texnologiyalar  bilan 

tanishtirish, rahbarlik salohiyatini oshirish, ta’limni ishlab chiqarish 

bilan  integratsiyalash maqsadida tuzilgan kasbiy ta’lim  dasturlarini 

o‘zlashtirishni  nazarda  tutadi.  Stajirovka  xizmat  safariga  yuborish 

tarzida amalga oshiriladi. Stajirovka tamom boigandan keyin xodim- 

larga  stajirovka  muddati  ko‘rsatilgan  holda  ularning  stajirovkadan 

o‘tganligi to‘g‘risida tajriba orttirilgan muassasa rahbarining imzosi 

va muhri bilan tasdiqlangan ma’lumotnoma beriladi.

Ta ’lim muassasasida (oliy ta ’lint muassasasi, malaka oshirish va 

qayta  tayyorlash  ta ’lim  muassasalari,  Respublika  ta ’lim  markazi, 

pedagogika fanlari  ilmiy-tadqiqot instituti va  hokazolarda)  tajriba 

orttirish rahbar va pedagog kadrlami  boshqaruv va ta’limning zamo­

naviy  yutuqlari,  tegishli  mutaxassisliklar  bo‘yicha  rivojlanishning 

ustuvor  yo‘na!ishIari,  ta’limiy  innovatsiyalami  joriy  etishning 

samarali  metodlari  bilan  tanishtirish  maqsadlarini  ko‘zlaydi.  U 

ta’limning  barcha  darajalari  rahbar  va  pedagog  xodimlari  uchun 

foydalidir.

Ta ’limni  boshqaruv organlarida  tajriba orttirish  rahbarlaming 

amaliy  bilimlari,  ko‘nikma  va  malakalarini  kengaytiradi  va 

chuqurlashtiradi  hamda  turli  darajadagi  rahbar  kadrlar  malakasini 

oshirishning samarali shakllaridan hisoblanadi.

Ta’lim  muassasalari  rahbar  va pedagog  kadrlarining xorijda 

tajriba orttirishi 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentming "Iste’dod" 

jamg‘armasi, xorijiy mamlakatlar va xalqaro tashkilotlar tomonidan 

mamlakatimiz  ta’lim  tizimini  rivojlantirish  va  takomillashtirishga 

ko‘maklashish  uchun  ajratilgan  grantlarga  muvofiq,  shuningdek 

ta’limni  boshqarish  organ!ari  bilan  ta’lim  muassasalarining  o‘zlari 

o‘rtasida tuzilgan shartnomalar asosida amalga oshiriladi.

59

---

Mustaqil  ravishda  bilim  olish  taiimning  rahbar  va  pedagog 

xodimlari tomonidan kasb darajasini oshirishga, kasbiy layoqatini va 

ilmiy dunyoqarashni kengaytirishga yo‘naltirilgan o‘zining lavozimi 

va  mutaxassisligi  bo‘yicha  yangi  bilim,  ko‘nikma  va  malakalami 

uzluksiz ravishda mustaqil  o‘zlashtirishini  nazarda tutadi.  Mustaqil 

ravishda  bilim  olish  ta’lim  muassasalari  (rahbar  va  pedagog) 

xodimlari uzluksiz ta’limining ajralmas tarkibiy qismidir, u axborot 

texnologiyalarining  egallanishini  rag‘batlantiradi.  Mustaqil  ta’lim, 

o‘matilgan  tartibda,  malaka  oshirishning  tegishli  о‘quv  dasturlari 

bo‘yicha  amalga  oshirilgan  bo‘lsa,  bilimlarning  yakuniy  nazorati 

natijalari  asosida  xodimga  mazkur  ta’lim  muassasasi  tomonidan 

malaka oshirganlik haqida sertifikat beriladi.

Masofadan  malaka  oshirish  ishdan  ajralmagan  holda  amalga 

oshiriladigan va axborot-kommunikasiya texnologiyalariga asoslan- 

gan  malaka  oshirishning  bevosita  shakllaridan  biri  hisoblanadi. 

Masofadan turib amalga oshiriladigan ta’lim malaka oshirish ta’lim 

muassasasining tegishli o‘quv dasturiga muvofiq amalga oshiriladi, 

malaka  oshirishning  mustaqil  shakli  sifatida  yoki  malaka  oshirish 

ta’limi  boshqa  shaklining tarkibiy qismi  sifatida amalga  oshirilishi 

mumkin.  Masofadan  turib  amalga  oshiriladigan  taiim   kursining 

davomiyligi kunduzgi o‘qishning tegishli  kursi akademik soatlarida 

belgilanadi, bunda kalendar muddatlar akademik muddatlardan ortiq 

boiadi.  Yangi  bilimlami  o‘zlashtirish  darajasi  masofaviy  taiimni 

amalga oshirayotgan  malaka oshirish taiim   muassasasi  tomonidan 

nazorat qilinadi hamda masofadan turib amalga oshiriladigan taiim  

muvaffaqiyatli  yakunlangan  taqdirda  belgilangan  namunadagi 

sertifikat beriladi.

Malaka  oshirish  ta ’limi  dasturlari  asosida  tashkil  etilgan 

innovatsion  menejment,  pedagogik yoki  axborot  texnologiyalarini

о ‘zlashtirish  kurslarida  o'qish  ham  taiimning  rahbar  va pedagog 

xodimlari malakasini oshirishning bevosita shakllariga kiradi. Ushbu 

kurslar  majburiy  boimagani  holda  taiim   xodimlarining  kasbiy 

o‘sishiga  ko‘makiashadi.  Mazkur  kurslaming  о‘quv  dasturlari 

malaka oshirish taiim i  o‘quv dasturlarining  muayyan qismini  (fan 

bloklari yoki modullarini) qamrab  olgan va malaka oshirish taiimi 

muassasasi tomonidan (yoki u bilan hamkorlikda) o‘tkazilgan boisa

60

---

kurslami  tamomlagandan keyin berilgan sertifikatlarda ko‘rsatilgan 

o‘qish  soatlari  hajmi  navbatdagi  malaka  oshirish  bo'yicha  zarur 

soatlaming jami hajmi kiradi (hisobga olinadi).

Ta ’limning rahbar hamda pedagog kadrlari malakasini orttirish 

(ta’lim  dasturlarisiz  o ‘qitish)ning  bilvosita  turi  ilmiy  (ilmiy- 

pedagogik) kengashning qarori bo‘yicha ijodiy ta’tilda bo‘lish, ochiq 

o‘quv mashg‘ulotlarini  o‘tkazish,  shuningdek  ilmiy,  ilmiy-metodik 

va  ilmiy-amaliy  seminarlar,  konferensiyalar,  avgust  o‘qishlari  va 

hokazolarda  ma’ruzalar  bilan  qatnashish  ishlarini  nazarda  tutadi. 

Malaka  oshirishning  bilvosita  turi  xodimlar  tomonidan  tegishli 

izlanish  va  tadqiqotlar  olib  borish,  natijalami  chop  etish  uchun 

tayyorlashni  taqozo  qiladi,  ta’lim  jarayonini  tashkil  etish  va 

boshqarishda zamonaviy tendensiyalar bilan tanishish imkoniyatini 

yaratish bilan birga ularning kasbiy saloMyati darajasining o‘sishiga 

ko‘maklashadi. 

Malaka oshirish  ta’limining bilvosita turi bo'yicha 

mmafaqqiyatli shug'ullangan shaxslar malaka oshirishning musta­

qil yoki masofaviy shakllariga imtiyozli ravishda qabul qilinadilar.