Њзбекистон республикаси олий ва њрта

Barkarorlik  -  ichki    va  tashki  jarayon  va  taxdidlar  natijasida  vujudga  keladi. 
Barkarorlik  bir  ijtimoiy-siyosiy  tuzumdan  boshka  bir  ijtimoiy-siyosiy  tuzumga  utish 
davrida  keskinlanishi  mumkin.  Jamiyat  barkarorligining  izdan  chikishi  kishilar 
psixologiyasidagi  salbiy  uzgarishlarda,  qonunlarning  ishlamasligida,  ijtimoiy  burchning 
ado  etilmasligida,  ijtimoiy  ideallarning  yukolishida,  goya  va  mafkuraga  lokaydlikning 
kuchayishida,  turli  jinoiy  gurux-larning  paydo    bulishida,  ijtimoiy  adolat  mezonlarining 
buzilishida,  davlat  idoralarining  axolini  boshkarish  kobiliyati  kuchsizlanishida,  turli 
ziddiyatlarining keskin-lashuvida uz ifodasini topadi. 
Jamiyat - arabchadan umumiy demakdir. Tabiatning bir kismi, borlikning aloxida 
shaklini ifodalaydigan falsafiy tushuncha; odamlar uyushmasining maxsus shakli, kishilar 
urtasida  amal  kiladigan  kuplab  munosabatlar  majmuasi.  Jamiyat  uzida  moddiylik  va 
ma’naviylikni.  Ob’ektivlik  va  sub’ektivlikni,  tabiiylik  va  ijtimoiylikni  mujassam-
lashtiradi.  
Sotsiologiya  -  lotincha  societas  -  jamiyat,  logos  ta’limot  demakdir.  Jamiyat 
tugrisida,  ijtimoiy  munosabatlar  sotsial  uyushmalarning  rivojlanish  va  amal  kilish 
qonunlari  tugrisidagi  fan.  Ogyust  Kont  tomonidan  sotsiologiya  faniga  asos  solindi  va 
atama ilmiy muomalaga kiritildi. 
Inson    -  xar  kanday  falsafiy  ta’limotning  asosini  tashkil  etuvchi  fundamental 
falsafiy  kategoriya.  Boshka  biologik  mavjudotlardan  xotirasi,  tafakkuri,  tili,amaliy 
faoliyati, ongi bilan ajralib turadi. 
Antropologiya  -  yunoncha  anthropos  -  odam  va  logos  ta’limot  demakdir. 
Odamning paydo bulishi va evolyusiyasi, odam irklari xakidagi fan. Antropologiya odam 

---

 
126 
tana  tuzilishi,  kishilar  urtasidagi  salbiy  farklarni  urganish  asosida  ish  kuradi.  Ilmiy 
antropologiya mustakil fan sifatida 19 asrda shakllangan. 
SHaxs - uzida  sotsial sifatlarni mujassamlashtirilgan insonni ifoda etadi.  Kishilar 
shaxs  bulib  tugilmaydi,  balki  jamiyatdagina  shaxs  bulib  shakllanadi  va  rivojlanadi. 
CHunki insonga xos ijtimoiy sifatlar, fazilatlar avloddan-avlodga irsiy yul bilan utmaydi.