Њзбекистон республикаси олий ва њрта

Imkoniyat  va  voqelik  -  falsafaning  muhim  kategoriyalaridir.  Imkoniyat  narsa  va 
hodisalarning  makon  va  zamondagi  rivojlanish  tendensiyasini  ta’minlaydigan,  muayyan 
qonuniyatlarga  asoslanadi.  Voqelik  esa,  shu  qonuniyatlarga  asoslangan  rivojlanishning 
namoyon  bo‘lishidir.  Imkoniyat  va  voqelik  kategoriyasini  ham,  bilishning  umumiy  mantiqiy 
tamoyillariga  ko‘ra,  boshqa  kategoriyalar  bilan  bog‘liqlikda  tahlil  qilish  muhim  ahamiyatga 
ega.  Imkoniyat  narsa  va  hodisalar  rivojlanish  jarayonining  ichki  birligini  ifodalaydi  va 
ularning rivojlanish shart-sharoitlarini, sabablarini, zaruriy qonuniyatlarini, mohiyatini o‘zida 
mujassamlashtirgan. 
Imkoniyatning  voqelikka  aylanishi  qonuniy  hodisadir.  Uning real, formal, mavhum 
imkoniyat  deb  ataladigan  shakllari  bor.  O‘zbekiston  mustaqillikka  erishgandan  keyin 
demokratik  huquqiy  jamiyat  qurishi  uchun  real  imkoniyatlar  vujudga  keldi.  Bunday 
imkoniyatlar  I.A.  Karimovning  «O‘zbekiston  XXI  asr  bo‘sag‘asida:  xavfsizlikka  tahdid, 
barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» asarida ko‘rsatib berildi. 
Imkoniyat  kategoriyasini,  uning  shart-sharoiti  bilan  aralashtirmaslik  kerak.  SHart-
sharoitlar  oqibat,  tasodif,  hodisa  sifatidagina  imkoniyatga  ta’sir  qiladigan  omillar 
majmuasidan iborat. Mavjud voqelik tarixiy genezisiga ko‘ra, o‘zida boshqa voqelikning 
imkoniyatlarini  mujasamlashtirgan  bo‘ladi.  Masalan,  bozor  iqtisodiyotining  hozirgi 
bosqichi real voqelik sifatida, uning keyingi rivojlanish imkoniyatlarini namoyon qiladi.