Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

Dyukon formulasi nomi bilan mashhur. Bu koeffitsiyent tijorat banklari 

investorlari  daromadlarining  o„sish  yo„nalishlarini,  shuningdek,  bank-

ning barqaror rentabelligini ta‟minlash darajasini ko„rsatadi.  

Marja  daromadi  foiz  stavkalari  darajasi  va  vositachilik  xizmat-

laridan tushgan daromadlarga, bankning daromadi va xarajati o„rtasidagi 

o„sish nisbatlariga, resurs qiymati va boshqalarga bog„liq bo„ladi. 

 

Sof foyda (soliq 

solingandan so

„

ng) 

 

= 

Sof foyda 

 

· 

Aktivlar 

O

„

z kapital 

Aktivlar 

o

„

z kapital 

 

Sof foyda  

 

= 

Sof foyda 

. 

Yalpi daromad  . 

Aktivlar 

 

= 

O

„

z kapital 

Yalpi daromad 

Aktivlar 

O

„

z kapital 

 

= 

Marjadan 

daromad 

· 

Aktivlarning 

daromadliligi 

· 

Leveraj koeffitsiyenti (kapital 

multiplikatori) 

 

 

 

---

 

147 

3.6. Tijorat bankining to„lov qobiliyati 

va likvidligi 

 

[95]. Tijorat bankining faoliyati va uning samaradorligi eng avvalo 

uning likvidligiga bog„liq. Likvidligi bo„lmagan bank to„lovga layoqatli 

bo„la  olmaydi.  Amalda  aynan  nolikvidlik  banklarning  to„lovga  layo-

qatsizligining  asosiy  sababi  bo„lib,  ularni  bankrotlikka  va  bank  tizi-

mining beqarorligiga olib keladi.  

«Likvidlik»  atamasi  lotincha  «Liquidus»  so„zidan  olingan  bo„lib, 

suyuq,  oquvchi  ma‟nosini  beradi.  U  turli  korxonalar,  birlashmalar,  fir-

malar va banklarning o„z majburiyatlarini o„z vaqtida bajara olish (qarz-

ni to„lash) imkoniyatini bildiradi. 

Barqaror  talabga  ega  bo„lgan  pul  vositalari,  bank  depozitlari,  qim-

matli qog„ozlar, moddiy aylanma vositalar va pulga tez aylantiriladigan 

aktivlar likvid vosita (mablag„)lar deb yuritiladi.